Τζάκσον Χολ: Τι περιμένουν ή τι θέλουν να ακούσουν οι αγορές από τον Πάουελ

Το φετινό συμπόσιο του Τζάκσον Χολ έχει μια ιδιαιτερότητα, καθώς διεξάγεται μεσούσης της προεκλογικές περιόδου. Και οι εκλογές αποτελούν αναμφίβολα μία μεγάλη πρόκληση για τις ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες. Κι αυτό γιατί οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής δεν  μπορούν αφενός να προδικάζουν το αποτέλεσμα, και αφετέρου να γνωρίζουν που θα είναι οι μακροοικονομικές πολιτικές που θα επιλεγούν με τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από την κάλπη. Και φυσικά δεν μπορούν να εκφέρουν άποψη για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στην οικονομία, οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στην προεκλογική ατζέντα των υποψηφίων.

Όπως αναφέρει σε άρθρο του στους Financial Times, ο Άνταμ Πόζεν, πρόεδρος του Peterson Institute for International Economics,  όταν το αποτέλεσμα των εκλογών είναι αβέβαιο, και τα κόμματα έχουν πολύ διαφορετικές θέσεις δημοσιονομικής, νομισματικής, εμπορικής και ρυθμιστικής πολιτικής, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή, τα σχέδια για τη νομισματική πολιτική θα πρέπει να είναι αποτελεσματικά.

Ως εκ τούτου, μια ξαφνική αλλαγή πολιτικής στην Ουάσιγκτον τον Νοέμβριο, θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις προσπάθειες της Federal Reserve, η οποία αναμένεται να ανοίξει τον Σεπτέμβριο τον κύκλο χαλάρωσης της νομισματικής της πολιτικής.

Τζάκσον Χολ: Η κοιλάδα στην οποία γράφονται οι σελίδες της παγκόσμιας οικονομίας

Όπως όλες οι κεντρικές τράπεζες, η Fed απεχθάνεται να κάνει απότομες αλλαγές κατεύθυνσης, εκτός εάν υπάρξει ένα προφανές σοκ, όπως η Covid τον Μάρτιο του 2020 ή η κατάρρευση της Lehman Brothers και της AIG τον Σεπτέμβριο του 2008, γράφει ο Πόζεν.  Και εξηγεί ότι υπό μια κυβέρνηση Χάρις ή Τραμπ, η δημοσιονομική πολιτική είναι πιθανό να είναι χαλαρή. Ωστόσο, αν κερδίσει ο Τραμπ, η απειλή του πληθωρισμού θα είναι μεγαλύτερη. Οι δασμοί θα αυξάνονταν σημαντικά σε μια σειρά χωρών και βιομηχανιών, ενισχύοντας τις πληθωριστικές πιέσεις. Η μεγάλης κλίμακας απέλαση μεταναστών εργαζομένων – όπως δεσμεύονται να θεσπίσουν ο Τραμπ και οι Ρεπουμπλικάνοι – θα ήταν στασιμοπληθωριστική, οδηγώντας σε άνοδο των τιμών λόγω ελλείψεων εργαζομένων σε συγκεκριμένους τομείς και μειώνοντας απότομα την παραγωγή.

Με το βλέμμα στο Τζάκσον Χολ

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, και με τη Federal Reserve να δέχεται ήδη κριτική ότι έχει καθυστερήσει να ανοίξει τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων, τα βλέμματα των αγορών στρέφονται στην σημερινή ομιλία του Τζερόμ Πάουελ στο συμπόσιο του Τζάκσον Χολ. Και μείζον θέμα είναι τι θα πρέπει να πει, ή -ακόμα καλύτερα- τι θέλουν οι αγορές να ακούσουν.

Σύμφωνα με τον Πόζεν ο Αμερικανός τραπεζίτης θα πρέπει να καταστήσει σαφές ότι η στάση της νομισματικής πολιτικής της Fed θα μπορούσε να αντιστραφεί μετά τις εκλογές, ακόμη κι αν αποφασίσει για μειώσεις επιτοκίων τις επόμενες εβδομάδες. Θα πρέπει επίσης να καταστήσει σαφή στις αγορές και στα νοικοκυριά την οικονομική πραγματικότητα.

Ο Πάουελ έχει ήδη, γενναία και δικαίως, κάνει δηλώσεις σχετικά με τα οφέλη της μετανάστευσης από την πλευρά της προσφοράς. Θα πρέπει να επαναλάβει τις στασιμοπληθωριστικές επιπτώσεις της μαζικής απέλασης και να επισημάνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των δασμών πληρώνεται από τους αγοραστές των ΗΠΑ και ως εκ τούτου θα πυροδοτήσει τον πληθωρισμό. Και θα πρέπει για μία ακόμα φορά, να ανταποκριθεί στον ρόλο του, και να μιλήσει -όπως παραδοσιακά κάθε κεντρικός τραπεζίτης- για τη μη βιωσιμότητα της τρέχουσας δημοσιονομικής τροχιάς.

Οι κεντρικοί τραπεζίτες σε όλο τον κόσμο βρίσκονται συχνά στη θέση να επικρίνουν κάθε δημοσιονομικό εκτροχιασμό, ακόμα και ενόψει εκλογών, το αποτέλεσμα των οποίων είναι εξαιρετικά αμφίρροπο, όπως επικείμενες αμερικανικές. Και σε καμία περίπτωση -τονίζει ο Πόζεν- δεν πρόκειται για επηρεασμό του εκλογικού αποτελέσματος ή των πολιτικών επιλογών ενός εκλεγμένου προέδρου. «Πρόκειται για την ειλικρίνεια απέναντι στον αμερικανικό λαό σχετικά με τους κινδύνους που πρέπει να αντιμετωπίσει η νομισματική πολιτική» γράφει στους FT.

Το διαφορετικό δίλημμα του Τζάκσον Χολ

Ο πρόεδρος της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ και οι συνάδελφοί του στην ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν ένα πολύ διαφορετικό δίλημμα από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Τον περασμένο Αύγουστο το κύριο ερώτημα ήταν πόσο καιρό θα χρειαζόταν να παραμείνουν τα επιτόκια στα υψηλά δύο δεκαετιών για να μετριαστεί ο πληθωρισμός.

Φέτος, καθώς ο πληθωρισμός δείχνει νέα σημάδια αποκλιμάκωσης και η αγορά εργασίας επιβραδύνεται, το ερώτημα δεν είναι αν η κεντρική τράπεζα θα μειώσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο, αλλά κατά πόσο.

Οι επενδυτές αναμένουν μια πρώτη «απάντηση» σήμερα, κατά τη διάρκεια της ομιλίας που θα εκφωνήσει ο Πάουελ. Ο ίδιος στις 31 Ιουλίου είχε καταστήσει σαφές ότι ήταν δυνατή μια μείωση κατά 25 μονάδες βάσης τον επόμενο μήνα , αλλά τότε υποβάθμισε την ιδέα για κάτι μεγαλύτερο, όπως οι 50 μονάδες βάσης.

Το βλέμμα στη Federal Reserve

«Πιστεύουμε ότι πλησιάζει η ώρα και εάν λάβουμε τα δεδομένα που ελπίζουμε να λάβουμε, τότε μια μείωση του επιτοκίου πολιτικής μας θα μπορούσε να είναι στο τραπέζι στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου», είχε τονίσει.

Η παράδοση της συγκέντρωσης στο Jackson Hole ξεκίνησε πριν από περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, όταν αξιωματούχοι από την Federal Reserve Bank του Κάνσας Σίτι επέλεξαν το σημείο για τη συνάντησή τους το 1982.

Εκείνη τη χρονιά, η Fed του Κάνσας Σίτι θεώρησε ότι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσει ότι ο τότε Πρόεδρος της Fed, Πολ Βόλκερ, θα αποδεχόταν την πρόσκληση, ήταν να συνδυάσει την εκδήλωση κάπου, όπου θα μπορούσε στα τέλη Αυγούστου να ψαρέψει. Ήταν ευρέως γνωστό ότι ο Βόλκερ αγαπούσε το άθλημα.

Δεκαετίες αργότερα, κεντρικοί τραπεζίτες από όλο τον κόσμο, ακαδημαϊκοί, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και δημοσιογράφοι εξακολουθούν να συγκεντρώνονται στο ίδιο μέρος για να συζητήσουν την οικονομία και τη νομισματική πολιτική. Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο Jackson Lake Lodge στο Εθνικό Πάρκο Grand Teton.

Παραδοσιακά, οι πρόεδροι της Fed χρησιμοποιούν την ομιλία τους στο Τζάκσον Χολ για να μεταφέρουν ένα σημαντικό, μακροπρόθεσμο μήνυμα πολιτικής.

Ο πρώην πρόεδρος της Fed, Μπεν Μπερνάνκι, χρησιμοποίησε την ομιλία του το 2010 για να παρουσιάσει ένα επιχείρημα ότι η Fed θα μπορούσε να φέρει σε λειτουργία την οικονομία αγοράζοντας ομόλογα, ένα εργαλείο γνωστό και ως ποσοτική χαλάρωση (QE).

Η ομιλία του Πάουελ το 2018 «Guided by the Stars» – ίσως η πιο αξέχαστη στη θητεία του- σκιαγράφησε το πώς σκεφτόταν το φυσικό πραγματικό επιτόκιο, το ποσοστό που ούτε ωθεί ούτε επιβραδύνει την ανάπτυξη.

Το 2022, ο Πάουελ στο Τζάκσον Χολ οδήγησε τις αγορές σε βουτιά αφού υποσχέθηκε σε μια πιο σύντομη από την τυπική ομιλία να κάνει ό,τι χρειάζεται για να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο στόχο του 2% της κεντρικής τράπεζας , προειδοποιώντας ότι τα υψηλότερα επιτόκια θα μπορούσαν να φέρουν πόνο και μεγαλύτερη ανεργία.

«Θα συνεχίσουμε μέχρι να είμαστε σίγουροι ότι η δουλειά έχει ολοκληρωθεί», είχε πει τότε.

Τον περασμένο Αύγουστο, ο Πάουελ ήταν για άλλη μια φορά ανένδοτος ότι η Fed ήταν «έτοιμη να αυξήσει περαιτέρω τα επιτόκια», καθώς δεσμεύτηκε να μειώσει τον πληθωρισμό με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. «Παρόλο που ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει από την κορύφωσή του – μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη – παραμένει πολύ υψηλός», είπε είχε τονίσει.

Σύμφωνα με ανάλυση του Yahoo Finance, ο τόνος του πιθανότατα θα είναι σημαντικά διαφορετικός αυτή την Παρασκευή, μετά τα πιο αισιόδοξα στοιχεία για τον πληθωρισμό που ενίσχυσαν τις προσδοκίες της Federal Reserve.

Αυτό που περιμένουν ορισμένοι παρατηρητές της Fed από τον Πάουελ δεν είναι μια συγκεκριμένη πρόβλεψη για τον Σεπτέμβριο, αλλά μια υπενθύμιση ότι η Fed θα δώσει τώρα μεγάλη προσοχή στην απασχόληση καθώς η αγορά εργασίας εξασθενεί.

«Θέλει να είναι πολύ διαφανής, αλλά δεν νομίζω ότι γνωρίζει ακόμη ειλικρινά», σχολιάζει ο Wilmer Stith, διευθυντής χαρτοφυλακίου ομολόγων της Wilmington Trust. «Πιθανότατα θα τους δείτε να επικεντρώνονται περισσότερο στο να διασφαλίσουν ότι η ανεργία δεν θα εξασθενήσει περαιτέρω».

Ο Luke Tilley, επικεφαλής οικονομολόγος του Wilmington Trust, αναμένει από τον Πάουελ να συζητήσει το φυσικό επιτόκιο, δηλαδή το ποσοστό με το οποίο η νομισματική πολιτική δεν τονώνει ούτε περιορίζει την οικονομική ανάπτυξη.

Αυτό το μέτρο – γνωστό και ως «ουδέτερο» επιτόκιο – βοηθά την κεντρική τράπεζα να καταλάβει πόσο περιοριστική είναι στην πραγματικότητα η πολιτική της.

«Μια συζήτηση σχετικά με το τι είναι ουδέτερο και τι είναι περιοριστικό θα έδινε την ευκαιρία στη Fed να πει: «Γεια, θα μειώσουμε τα επιτόκια, αλλά θέλουμε να είμαστε ξεκάθαροι ότι απλώς αφήνουμε το πεντάλ του φρένου  λίγο, χωρίς επιτάχυνση», είπε ο Tilley.

Μεγαλύτερη αναμονή

Ωστόσο, οι παρατηρητές της Fed ίσως χρειαστεί να περιμένουν πέραν αυτής της εβδομάδας, ώστε να αποκτήσουν μια πιο σφαιρική εικόνα για το τι μπορεί να συμβεί τον Σεπτέμβριο. Ιδιαίτερη σημασία θα έχει η έκθεση θέσεων εργασίας για τον Αύγουστο που θα δημοσιευτεί στις 6 Σεπτεμβρίου.

Οποιαδήποτε έκπληξη σε αυτή την έκθεση θα μπορούσε να αλλάξει τον λογισμό της Fed και ως εκ τούτου και το εύρος μείωσης των επιτοκίων.