Τουρκία: «Δαγκώνουν» το χρηματιστήριο τα υψηλά επιτόκια – Το δίλημμα Ερντογάν

Δύσκολες μέρες φαίνεται ότι περνά το χρηματιστήριο της Τουρκίας, με το εκρηκτικό ράλι που είχε σημειωθεί το τελευταίο διάστημα να έχει αντιστραφεί, καθώς τα αυξημένα επιτόκια απομακρύνουν τους αποταμιευτές από την αγορά και οι ξένοι επενδυτές κατοχυρώνουν τα πρόσφατα κέρδη.

Ο δείκτης αναφοράς Bist 100 της Κωνσταντινούπολης σημείωσε πτώση 8% τον Αύγουστο, τη μεγαλύτερη πτώση του από τότε που ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τάραξε τις αγορές τον Οκτώβριο του 2023, όταν επέκρινε έντονα το Ισραήλ για την επίθεσή του στη Γάζα. Ο δείκτης αναφοράς για την Τουρκία της MSCI, ο οποίος παρακολουθεί την απόδοση της αγοράς σε όρους δολαρίων ΗΠΑ, υποχώρησε 10%, καταγράφοντας τη χειρότερη επίδοση από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον ευρέως ακολουθούμενο δείκτη αναδυόμενων αγορών.

Τουρκία: Σταθερά κρατά ξανά τα επιτόκια – Η «στροφή» στη νομισματική πολιτική

Η υποχώρηση των τουρκικών μετοχών υπογραμμίζει πώς η προσπάθεια της Άγκυρας να χαλιναγωγήσει τον υπερ- πληθωρισμό με μια σαρωτική οικονομική αναμόρφωση επηρεάζει τις κεφαλαιαγορές της χώρας και στην οικονομία του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, σχολιάζουν οι Financial Times στην ανάλυσή τους για την Τουρκία.

«Η χρηματιστηριακή αγορά έχει ξεφύγει», είπε ο Emre Akcakmak, σύμβουλος χαρτοφυλακίου στο East Capital, σημειώνοντας ότι ορισμένοι ξένοι επενδυτές κατευθύνονταν τώρα προς τις εξόδους.

Το χρηματιστήριο της Τουρκίας έχει σημειώσει μεγάλα κέρδη τα τελευταία χρόνια, με το Bist 100 να υπερδιπλασιάζεται σε όρους δολαρίων από τις αρχές του 2022, καθώς οι ντόπιοι επενδυτές στράφηκαν σε μετοχές για να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους από τον πληθωρισμό, ο οποίος κορυφώθηκε σε πάνω από το 85% στα τέλη του 2022.

Η τάση εντάθηκε ειδικά από την επανεκλογή του Ερντογάν τον Μάιο του 2023, όταν οι ξένοι επενδυτές, οι οποίοι είχαν σταματήσει απότομα τις συμμετοχές σε τουρκικές μετοχές από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, άρχισαν να αναζητούν τρόπου να επωφεληθούν από την ανατροπή ορισμένων από τις αντισυμβατικές οικονομικές του Τούρκου προέδρου.

Οι αλλαγές

Ο Mehmet Şimşek, πρώην αναλυτής ομολόγων της Merrill Lynch, τον οποίο ο Ερντογάν διόρισε Υπουργό Οικονομικών τον Ιούνιο του περασμένου έτους, έχει εφαρμόσει μια σειρά φιλικών προς τους επενδυτές πολιτικών. Το κεντρικό στοιχείο του νέου προγράμματος του υπουργού Οικονομικών ήταν οι τεράστιες αυξήσεις στο κόστος δανεισμού, αντιστρέφοντας μια αποτυχημένη πολιτική διατήρησης των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα.

Το μεγάλο ζητούμενο βέβαια είναι για τους περισσότερους αναλυτές οι προοπτικές για τις τουρκικές μετοχές

Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αύξησε το βασικό της επιτόκιο από 8,5% τον Ιούνιο του 2023 σε 50%. Η αγορά μετοχών της Κωνσταντινούπολης αρχικά ανταποκρίθηκε καλά στις πιο συμβατικές οικονομικές πολιτικές και είχε αυξηθεί κατά 27% σε όρους δολαρίου από τις αρχές του 2024 έως τα τέλη Ιουλίου.

Ωστόσο, οι τοπικοί αποταμιευτές δελεάζονται τώρα από την ελκυστικότητα των υψηλών επιτοκίων που διατίθενται στις τραπεζικές καταθέσεις σε λίρες. Το ετήσιο επιτόκιο των τραπεζικών καταθέσεων έως και ενός έτους σε λίρες είναι περίπου 53% σε σύγκριση με 22% ένα χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας.

Τα προσφερόμενα επιτόκια συγκρίνονται ευνοϊκά με τις προσδοκίες των συμμετεχόντων στην αγορά για τον πληθωρισμό στο τέλος του έτους, δηλαδή περίπου στο 43%, αν και είναι χαμηλότερα από τον πληθωρισμό του Ιουλίου, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 62%.

Ο Tunç Yıldırım, επικεφαλής πωλήσεων θεσμικών μετοχών στην επενδυτική τράπεζα ÜNLÜ & Co με έδρα την Κωνσταντινούπολη, σχολίασε στους FT ότι οι τοπικές αγορές μετοχών μειώθηκαν καθώς επικρατεί η «κούραση» και επειδή οι αποταμιευτές έχουν μια αυξανόμενη ποικιλία εναλλακτικών λύσεων που παρέχουν μέτριες αποδόσεις.

Οι διεθνείς επενδυτές που έχουν εισέλθει στις τουρκικές αγορές ήταν κυρίως hedge funds και ειδικοί στις αναδυόμενες αγορές που γενικά κινούνται πιο γρήγορα από τους μεγαλύτερους mainstream managers, είπε ο Akcakmak. Αυτά τα κεφάλαια έχουν σημειώσει σημαντικά κέρδη φέτος και τώρα αρχίζουν να βγαίνουν από την αγορά την ίδια στιγμή που το ενδιαφέρον των τοπικών επενδυτών μειώνεται, πρόσθεσε. Συνολικά, οι ξένοι επενδυτές έχουν αντλήσει περίπου 2,4 δισ. δολάρια από τις αρχές Μαΐου, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας.

Προοπτικές

Το μεγάλο ζητούμενο βέβαια είναι οι προοπτικές. Σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές οι προοπτικές για τις τουρκικές μετοχές θα εξαρτηθούν επίσης από το εάν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα διατηρήσουν τη δέσμευσή τους για αυστηρή οικονομική πολιτική, ακόμη και όταν αυξάνεται η πολιτική πίεση στην κυβέρνηση του Ερντογάν για τις επιπτώσεις του νέου προγράμματος στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναμένεται να αποκαλύψουν το μεσοπρόθεσμο οικονομικό τους σχέδιο τις επόμενες εβδομάδες και οι επενδυτές λένε ότι θα εξετάσουν προσεκτικά τα έγγραφα για ενδείξεις σχετικά με το πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να πάει ο Ερντογάν για να ρίξει τους ρυθμούς στην οικονομία της Τουρκίας και να μειώσει τον πληθωρισμό.