Γάλα: Στα 160 εκατ. τόνους η ευρωπαϊκή παραγωγή – Ψηλά στο αιγοπρόβειο στην Ελλάδα

Ψηλά στη λίστα της ευρωπαϊκής παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος βρέθηκε η Ελλάδα το 2023, κατέχοντας τη δεύτερη θέση μετά την Ισπανία. Την ίδια στιγμή, αυξημένη είναι η παραγωγή για το γάλα  (αιγοπρόβειο, αγελαδινό, βουβαλίσιο) στην ΕΕ συγκριτικά με την προηγούμενη γαλακτοκομική σεζόν.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ παρήγαγαν περίπου 160,8 εκατ. τόνους νωπού γάλακτος το 2023, σχεδόν 0,8 εκατ. τόνους περισσότερο σε σύγκριση με το 2022 και κατά 15,8 εκατ. τόνοι σε σύγκριση με το 2013.

Γάλα: Ξεκινά το παζάρι κτηνοτρόφων – τυροκόμων για τις τιμές [πίνακες]

Το 2023, η συντριπτική πλειονότητα του νωπού γάλακτος παραδόθηκε στα γαλακτοκομεία. Μόνο 11,6 εκατομμύρια τόνοι χρησιμοποιήθηκαν σε αγροκτήματα, είτε καταναλώθηκαν από τον αγρότη και την οικογένειά του, είτε πωλήθηκαν απευθείας στους καταναλωτές, είτε χρησιμοποιήθηκαν ως ζωοτροφές είτε μεταποιήθηκαν απευθείας. Από τους 149,3 εκατομμύρια τόνους γάλακτος, που παραδόθηκαν στα γαλακτοκομεία, οι 145 εκατομμύρια τόνοι ήταν αγελαδινό γάλα, ενώ οι υπόλοιποι ήταν γάλα πρόβειο, κατσικίσιο ή βουβαλίσιο γάλα.

Η πλειοψηφία (το 58,4%) του γάλακτος που παραδόθηκε στην Ελλάδα το 2023 προερχόταν από προβατίνες και κατσίκες

Σχεδόν το ένα πέμπτο (το 21,9%) του νωπού αγελαδινού γάλακτος της ΕΕ παρήχθη σε φάρμες στη Γερμανία και παρόμοιο ποσοστό (22,4%) μεταποιήθηκε από γερμανικά γαλακτοκομεία. Σύμφωνα με τα στοιχεία η Γερμανία, η Γαλλία, η Πολωνία, οι Κάτω Χώρες και η Ιταλία παρείχαν μαζί περίπου τα δύο τρίτα (65,2%) του νωπού αγελαδινού γάλακτος της ΕΕ το 2023, έτσι αντιπροσώπευαν επίσης τα δύο τρίτα (66,0%) του αγελαδινού γάλακτος γάλα που συλλέγεται από γαλακτοκομεία.

Τι δείχνουν τα στοιχεία για την Ελλάδα

Υπάρχουν μερικά κράτη μέλη της ΕΕ, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, όπου τα ζώα εκτός από τις αγελάδες συμβάλλουν σημαντικά στη συνολική παραγωγή γάλακτος. Αυτό συμβαίνει σε πολλές αγροτικές ή άνυδρες περιοχές, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 2023, η Ισπανία παρήγαγε 1,1 εκατομμύρια τόνους γάλακτος από προβατίνες και κατσίκες, με την Ελλάδα να παράγει 0,9 εκατομμύρια τόνους και τη Γαλλία 0,8 εκατομμύρια τόνους.

Η Ιταλία παρήγαγε 0,7 εκατομμύρια τόνους γάλακτος από άλλα ζώα εκτός από αγελάδες και αυτό περιλάμβανε σχεδόν το σύνολο της παραγωγής γάλακτος της ΕΕ από βουβάλια.

Ταυτόχρονα, αν και το αγελαδινό γάλα αντιπροσωπεύει τη συντριπτική πλειονότητα του γάλακτος που παραδίδεται στα γαλακτοκομεία στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, ωστόσο η πλειοψηφία (58,4%) του γάλακτος που παραδόθηκε στην Ελλάδα το 2023 προερχόταν από προβατίνες και κατσίκες, όπως και περίπου το ένα πέμπτο (21,5%) στην Κύπρο.

Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί

Η Γερμανία ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός γάλακτος στην ΕΕ, αντιπροσωπεύοντας το 19% της συνολικής παραγωγής. Ήταν επίσης ο κορυφαίος παραγωγός οξινισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων (27%), βουτύρου (20%) και τυριού (22%).

Η Ισπανία κατέλαβε τη δεύτερη θέση στην παραγωγή γάλακτος κατανάλωσης, με 15% του συνόλου της ΕΕ, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (13%). Η Ολλανδία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός οξινισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων (17%), ακολουθούμενη από την Πολωνία (10%).

Η Γαλλία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός βουτύρου και τυριού (18% του συνόλου της ΕΕ για κάθε προϊόν). Η Ιρλανδία κατέλαβε την τρίτη θέση στην παραγωγή βουτύρου (13%), ενώ η Ιταλία ήταν τρίτη στην παραγωγή τυριού (13%).

Οι τιμές παραγωγού στο γάλα

Μειωμένη ήταν η τιμή γάλακτος που καταβλήθηκε στους κτηνοτρόφους το 2023, με τη μέση τιμή κατά τη διάρκεια του έτους να εκτιμάται ότι ήταν 6,5% μικρότερη από τον μέσο όρο το 2022. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τη Eurostat, αντιπροσώπευε πτώση από ένα σχετικά υψηλό, μετά τις ισχυρές αυξήσεις των τιμών τα προηγούμενα 3 χρόνια, και ιδιαίτερα την άνοδο το 2022 (κατά μέσο όρο +36,6%).

Μεταξύ ορισμένων από τα κύρια κράτη μέλη παραγωγής γάλακτος, υπήρξαν εκτιμήσεις για ακόμη μεγαλύτερη από το μέσο όρο μείωση στην τιμή του γάλακτος το 2023: στην Ιρλανδία (-27,1%), στην Ολλανδία (-18,4%), στη Γερμανία (-14,2%) και την Πολωνία (-9,4%). Αντίθετα, υψηλότερες τιμές σημειώθηκαν μεταξύ άλλων στην Ισπανία (+21,2%) και στη Γαλλία (+5,7%).

Γάλα προς τη βιομηχανία

Η συντριπτική πλειονότητα του νωπού γάλακτος που παρήχθη το 2023 παραδόθηκε σε γαλακτοκομεία (149,3 εκατομμύρια τόνοι) και χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή μιας σειράς νωπών και βιομηχανοποιημένων γαλακτοκομικών προϊόντων.

Το 2023, τα γαλακτοκομεία παρήγαγαν 22 εκατ. τόνους πόσιμου γάλακτος και 7,8 εκατ. τόνους οξινισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων (όπως το γιαούρτι).

Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος του γάλακτος χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή τυριού και βουτύρου. Συγκεκριμένα, 58,2 εκατομμύρια τόνοι πλήρους γάλακτος και 17,4 εκατομμύρια τόνοι αποβουτυρωμένου γάλακτος χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή 10,6 εκατομμυρίων τόνων τυριού. Άλλοι 45,4 εκατομμύρια τόνοι πλήρους γάλακτος χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή 2,3 εκατομμυρίων τόνων βουτύρου.