Γροιλανδία: Τι σκέφτονται οι κάτοικοί της για την εξαγορά από τις ΗΠΑ – Τι αναφέρει ο Economist

Μετά την προσγείωσή του στο Νουούκ, την πρωτεύουσα της Γροιλανδίας, ο Ντόναλντ Τραμπ ο νεότερος προσπάθησε να εκτιμήσει τα αισθήματα της τοπικής κοινωνίας σχετικά με τα σχέδια του πατέρα του να καταλάβει το νησί της Αρκτικής. Μια αίθουσα συνεδριάσεων ξενοδοχείου στο κέντρο της πόλης ήταν ο τόπος διεξαγωγής αυτής της υποτιθέμενης πράξης αυθόρμητης και λαϊκής συνέλευσης. Η συνοδεία του Ντον Τζούνιορ δήλωσε ότι ενθάρρυνε απλούς Γροιλανδούς από όλα τα κοινωνικά στρώματα -αλλά όχι δημοσιογράφους ή πολιτικούς- να περάσουν από εκεί για μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Γροιλανδία. Στην πραγματικότητα, λένε οι ντόπιοι, στους περίπου δώδεκα παρευρισκόμενους περιλαμβάνονταν και άστεγοι που προσελκύστηκαν από την απέναντι πλευρά του δρόμου με την υπόσχεση μερικών καπέλων MAGA merch και ενός δωρεάν γεύματος σε ένα από τα ωραιότερα εστιατόρια του Νουούκ.

Γροιλανδία: Γιατί μια εξαγορά από τις ΗΠΑ θα ήταν η συμφωνία του αιώνα

Το τέχνασμα δεν ήταν αρκετό

Το τέχνασμα δεν ήταν καθόλου αντιπροσωπευτικό του τι πραγματικά πιστεύουν οι κάτοικοι της Γροιλανδίας για τα πρόσφατα ξεσπάσματα του Ντόναλντ Τραμπ. Στο Νούουκ, οι απόψεις κυμαίνονται από την απάθεια έως την αμηχανία και τον φόβο. Κάποιοι είναι γεμάτοι ανησυχία. «Είναι τρομακτικός», λέει η Ρουθ, η οποία εργάζεται σε ένα πολιτιστικό κέντρο. «Δεν τον θέλουμε εδώ». Λέει ότι πολλοί κάτοικοι της Γροιλανδίας θεωρούν τη Δανία δεδομένη και ότι η ιστορικά κακή μεταχείριση των ιθαγενών πληθυσμών στην Αλάσκα από την Αμερική είναι ένα μεγάλο μέρος της ανησυχίας της (ο πληθυσμός της Γροιλανδίας αποτελείται κατά 89% από Ινουίτ). Τρεις νεαροί οικοδόμοι που βρίσκονται κοντά είναι πιο δεκτικοί στην προοπτική της αμερικανικής ιδιοκτησίας. «Θα μας ανοίξει οικονομικές ευκαιρίες», λέει ένας από αυτούς στο Economist. «Δεν θα με πείραζε» χαμογελάει ένας άλλος όταν τον ρωτούν αν θα ήθελε ένα αμερικανικό διαβατήριο, προσθέτοντας όμως με νόημα: «Αλλά για μένα είναι πάντα πρώτα η Γροιλανδία».

Γροιλανδία: Η ανεξαρτησία

Οι κάτοικοι της Γροιλανδίας λένε ότι η παγκόσμια προσοχή της τελευταίας εβδομάδας επανέφερε το ζήτημα της ανεξαρτησίας στο προσκήνιο. Οι 56.000 κάτοικοι του νησιού υποφέρουν από αυτό που θεωρούν αποικιοκρατική κυριαρχία 300 ετών από τη Δανία. Το 1979, η Γροιλανδία έλαβε ευρεία αυτονομία, αν και η Δανία διατηρεί την εξουσία της στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα (κάτι για το οποίο σπάνια ζητείται η γνώμη των Γροιλανδών). Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση του 2019, περίπου τα δύο τρίτα των Γροιλανδών υποστηρίζουν την ανεξαρτησία, αλλά παραμένουν διχασμένοι όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα και τον πιθανό αντίκτυπο στο βιοτικό επίπεδο. Οι επιδοτήσεις της Δανίας κρατούν την οικονομία της ζωντανή. Αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ του προϋπολογισμού της κυβέρνησης της Γροιλανδίας και χρηματοδοτούν μεγάλο μέρος της απασχόλησης, της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης στο νησί.

Τι υποστηρίζουν

Λίγοι κάτοικοι της Γροιλανδίας υποστηρίζουν μια πλήρη αμερικανική εξαγορά, αλλά ορισμένοι αισθάνονται μια ευκαιρία να αξιοποιήσουν το ενδιαφέρον του κ. Τραμπ για μεγαλύτερη αυτονομία. Οι αμερικανικές επενδύσεις στην εξόρυξη σπάνιων γαιών, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην απεξάρτηση της οικονομίας της Γροιλανδίας από τις δανικές παροχές. Υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη επιθυμία για την επίτευξη μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με την Αμερική. (Η Γροιλανδία αποχώρησε από την τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα, τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, το 1985 και ως εκ τούτου μπορεί να συνάψει τις δικές της συμφωνίες). Η υψηλού προφίλ επίσκεψη του κ. Τραμπ junior στο Νουoύκ θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμη και ευλογία για τον τουρισμό. «Είναι μια καταπληκτική ευκαιρία μάρκετινγκ», σχολιάζει ένας πολιτικός υπάλληλος στο Inatsisartut, το κοινοβούλιο της Γροιλανδίας.

Η δημοσκόπηση

Μια δημοσκόπηση του Δεκεμβρίου 2024 δείχνει ότι σχεδόν το 60% του κοινού της Γροιλανδίας επιθυμεί στενότερη συνεργασία με την Αμερική. «Δεν αναζητούμε μια ουτοπία για τη Γροιλανδία», λέει ο Κούνο Φένκερ, βουλευτής που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας. Πιστεύει ότι η ανεξαρτησία της Γροιλανδίας θα μπορούσε να υποστηριχθεί από τη στενότερη συνεργασία με τους Αμερικανούς στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Πολλοί κάτοικοι της Γροιλανδίας θεωρούν ότι η Δανία δεν έχει επενδύσει αρκετά στην προστασία του νησιού. Η Γροιλανδία φιλοξενεί ήδη μια αμερικανική στρατιωτική βάση και θεωρείται κρίσιμη για την ασφάλεια της Αρκτικής. Ο κ. Φένκερ σημειώνει ότι η Αμερική έχει ήδη συνάψει συμφωνίες «Compacts of Free Association» με κράτη όπως η Μικρονησία στον Ειρηνικό. Μια ανεξάρτητη Γροιλανδία θα μπορούσε να συνάψει ένα «διπλό σύμφωνο σύνδεσης» τόσο με τη Δανία όσο και με την Αμερική, υποστηρίζει. Η Ισλανδία είναι ένα άλλο μοντέλο που πολλοί κάτοικοι της Γροιλανδίας φιλοδοξούν να ακολουθήσουν.

Σε συνέντευξη Τύπου στην Κοπεγχάγη την Παρασκευή, ο Μούτε Έγκεντε, ο πρωθυπουργός του νησιού που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, διαβεβαίωσε ότι η Γροιλανδία δεν πωλείται. «Δεν θέλουμε να γίνουμε Δανοί. Δεν θέλουμε να γίνουμε Αμερικανοί. Θέλουμε να είμαστε Γροιλανδοί», δήλωσε στους δημοσιογράφους. Τον Απρίλιο θα διεξαχθούν γενικές εκλογές για το 31μελές κοινοβούλιο της Γροιλανδίας. Το ζήτημα της ανεξαρτησίας θα βρισκόταν ούτως ή άλλως στο επίκεντρο, και τώρα θα είναι ακόμη περισσότερο. Οι κάτοικοι της Γροιλανδίας συχνά διαμαρτύρονται ότι για πολύ καιρό τους αγνοούσαν στα θέματα που επηρεάζουν το μέλλον τους. Φέτος, εν μέρει χάρη στον Τραμπ, αυτό φαίνεται ότι θα αλλάξει.