Τουρκία: Ποιοι τομείς ενισχύουν τη μεγέθυνση της οικονομίας

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Τουρκίας που το 2000 μετα βίας ξεπερνούσε τα 200 δισ.δολάρια,  το 2023 ξεπέρασε το ένα τρισεκατομμύριο  και το 2025 -σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις- θα πλησιάσει το 1,4 τρισ. δολάρια.

Μεσα σε δύο δεκαετίες η γειτονική χώρα των 85 εκατομμυρίων κατοίκων, επέτυχε εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης και μεγέθυνσης της οικονομίας της και το ΑΕΠ, σχεδόν εξαπλασιάστηκε.

Τουρκία: Προχώρησε σε νέα μεγάλη μείωση επιτοκίων

Η Τουρκία είναι η 17η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, σύμφωνα με το ΔΝΤ, με ΑΕΠ 1,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023. Είναι μέλος του ΟΟΣΑ και της ομάδας των G20, των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.

Στην επόμενη θέση, κάτω απο την Τουρκία, βρίσκεται η Σαουδική Αραβία που και εκείνη ξεπερνά οριακά το ένα τρισεκατομμύριο αλλα πάντως αυτο «επιτρέπει» και στο Ριάντ , να ενταχθεί στο «club» των κρατών που βρίσκονται πάνω απο αυτο το όριο.

Στο διάστημα της τελευταίας εικοσαετίας η γειτονική χώρα προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις και σημείωσε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης , ιδιαίτερα μεταξύ 2006 και 2017, οι οποίοι ενίσχυσαν οικονομικά τη χώρα βελτιώνοντας τα μεσαία εισοδήματα ενώ συνέβαλαν ουσιαστικά και στη μείωση της φτώχειας.

Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 5,4% μεταξύ 2002 και 2022, με αποτέλεσμα το κατά κεφαλήν εισόδημα (σε πραγματικούς όρους) να υπερδιπλασιαστεί την ίδια περίοδο. Η ανάπτυξη συνοδεύτηκε από ταχεία μείωση της φτώχειας: το ποσοστό φτώχειας μειώθηκε από πάνω από 20% το 2007 σε 7,6% το 2021.

Ποιοι τομείς ενισχύουν τη μεγέθυνση της τουρκικής οικονομίας 

Η γειτονική χωρα έχει μια ανεπτυγμενη βιομηχανική παραγωγή καθώς φιλοξενεί αρκετά εργοστάσια πολυεθνικών ομίλων με δραστηριότητα απο τα τρόφιμα και τα χημικά έως τα αυτοκίνητα (Volkswagen, Ford Europe, Renault Group, Toyota, Hyundai) .

Η αυτοκινητοβιομηχανία, τα χημικά (πετροχημικά) , η αμυντική βιομηχανία, οι μηχανές, η υφαντουργία και ο τομέας των μεταλλευμάτων είναι βασικοι οικονομικοί τομείς για την Τουρκία που διεκδικεί συνεχώς νέες αγορες για τα προϊόντα που παράγει.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η χώρα πλέον έχει μια υπολογίσιμη αμυντική βιομηχανία που τοποθετεί τρείς τουρκικές εταιρείες στον κατάλογο των 100 μεγαλύτερων αμυντικων εταιρειών του κόσμου.

Σημαντικός τομέας για την τουρκική οικονομία είναι και ο τουρισμός που συμβάλλει με τα δισεκατομμύρια (δολάρια ή ευρώ) που δαπανούν περισσότεροι απο 50 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Ο τομέας ήταν ιδιαίτερα σημαντικός και για την υποστήριξη που προσέφερε στην κεντρική τράπεζα της χώρας ( TCMB- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası),  ειδικά την περίοδο που η οικονομία ήταν κάτω απο την πίεση που προκαλούσαν τα χαμηλά συναλλαγματικά διαθέσιμα.

Τουρκία, ένας μεγάλος εμπορικός εταίρος για την ΕΕ

Το εμπόριο αγαθών ανάμεσα στην Τουρκία και την Ευρωπαική Ενωση, σε δισεκατομύρια ευρώ

Τα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι μια μεγάλη αγορά για τα τουρκικά προιόντα, απο αγροτικά μέχρι μηχανές και επιβατηγά αυτοκίνητα. Οι εμπορικές σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι στενές καθώς η ΕΕ είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος με συνολικές συναλλαγές που το 2023 έφτασαν τα 206 δισ. ευρώ.

Οι εξαγωγές αγαθών της ΕΕ στην Τουρκία το 2023 έφτασαν τα 111 δισ. ευρώ ενώ οι εισαγωγές υπολογίζονται στα 95,5 δισ. ευρώ.

Οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας βασίζονται σε μια συμφωνία σύνδεσης του 1963 και –βέβαια- στη συμφωνία τελωνειακής ένωσης που τέθηκε σε ισχύ πριν από 30, σχεδόν, χρόνια, στις 31 Δεκεμβρίου του 1995.

Οι επενδύσεις στην Αφρική

Η Τουρκία επενδύει σταθερά και με συνέπεια στην αφρικανική ήπειρο εδώ και μια εικοσαετία. Χαρακτηριστικό τις προσπάθειας αλλα και του «βάθους» που θέλει να δημιουργήσει η γειτονική χώρα στη «μαυρη ηπειρο» είναι οι πλούσιες ανταλλαγές και η δυνατότητα που παρέχει η Αγκυρα σε φοιτητές απο αφρικανικές χώρες να σπουδάσουν σε τουρκικά Πανεπιστήμια.

Η ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων και οι συνεπείς προσπάθειες έχουν ήδη αποδώσει καρπούς καθώς o όγκος των εμπορικών συναλλαγών έχει σχεδόν εξαπλασιαστει: Απο τα 5,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2003 έφτασε στα 34,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021.

Η Αγκυρα, ενδιαφέρεται να επεκτείνει την πολιτική αλλα και την οικονομική της επιρροή στις αφρικανικές χώρες. Χρειάζεται άλλωστε πρώτες ύλες που η αφρικανική ήπειρος έχει σε αφθονία, όπως το ουράνιο που χρειάζεται η Τουρκία ενόψει της ολοκλήρωσης  του πυρηνικού σταθμού στο Ακουγιου, στην επαρχία της Μερσίνης με δυναμικότητα 4.800 MW.

Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος που δείχνει η τουρκική κυβέρνηση για την επέκταση, στη δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση ήπειρο μετα την Ασία, είναι η προσπάθεια να καλύψει , όσο πιο γρήγορα γίνεται, το κενό που δημιουργεί η αποχώρηση της Γαλλίας, απο την υποσαχάρια Αφρική (περιοχή Σαχέλ).