Βόπκε Χούκστρα: Οι τιμές στην ενέργεια δεν αλλάζουν από τη μια μέρα στην άλλη

Βραχυπρόθεσμα δεν μπορεί κανείς να αλλάξει εντελώς τις τιμές της ενέργειας από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά έχουμε την ευκαιρία να μειώσουμε δραματικά τις τιμές μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, δηλώνει ο επίτροπος για το Κλίμα, Βόπκε Χούκστρα, στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ» και σε μικρή ομάδα ανταποκριτών στις Βρυξέλλες με αφορμή την παρουσίαση από την Κομισιόν ενός πακέτου προτάσεων, που περιελάμβανε τη Συμφωνία για την Καθαρή Βιομηχανία, το Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια και την πρώτη δέσμη Omnibus, των μέτρων εκτεταμένης απλούστευσης για τη μείωση του κανονιστικού φόρτου εταιρειών.

«Χρειαζόμαστε πραγματικά κάτι που αλλάζει τα πάντα», δηλώνει ο Ολλανδός επίτροπος

«Θέλουμε να φτάσουμε σε μια καθαρή, ασφαλή και ευημερούσα Ευρώπη. Αν συνεχίσουμε με τον τρόπο που κινούμαστε τώρα, δεν θα φτάσουμε εκεί. Χρειαζόμαστε πραγματικά κάτι που αλλάζει τα πάντα (game changer)», δηλώνει ο ολλανδός επίτροπος, δίνοντας ένα πρώτο περίγραμμα για τον στόχο της Συμφωνίας για την Καθαρή Βιομηχανία, το νέο βιομηχανικό σχέδιο των Βρυξελλών.

Ένα από τα έξι πεδία της αφορά την προσιτή ενέργεια. «Στην ενέργεια υπάρχει μια βραχυπρόθεσμη, μια μεσοπρόθεσμη και μια μακροπρόθεσμη συνιστώσα. Αυτό που πρέπει να κάνουμε βραχυπρόθεσμα – ανορθόδοξο, αλλά απαραίτητο – είναι να επιτρέψουμε στα κράτη – μέλη, χαλαρώνοντας τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, να βοηθήσουν τη βαριά βιομηχανία να απελευθερωθεί από τις ανθρακούχες εκπομπές αλλά και να μπουν περισσότερα δημόσια χρήματα στο τραπέζι. Επίσης είναι σημαντικό τουλάχιστον για μια σειρά κρατών – μελών να μειώσουν τη φορολογία στην ενέργεια. Δεν υπάρχει μαγική λύση. Βραχυπρόθεσμα δεν μπορεί κανείς να αλλάξει εντελώς τις τιμές της ενέργειας από τη μια μέρα στην άλλη. Θα εξακολουθεί να υπάρχει βραχυπρόθεσμα ένα μειονέκτημα τιμής, αλλά με αυτά τα μέτρα μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά το βάρος», δηλώνει.

Η αλλαγή που θα μειώσει δραματικά τις τιμές

«Εκεί που έχουμε την ευκαιρία να μειώσουμε δραματικά τις τιμές της ενέργειας είναι μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Αν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αυξήσουμε δραματικά τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές, στα δίκτυα, στη χωρητικότητα αποθήκευσης με περισσότερο δημόσιο χρήμα από τα κράτη – μέλη και την ΕΕ, διασφαλίζοντας επίσης, και αυτό θα είναι ένα ακόμη ανορθόδοξο βήμα, ότι τα χρήματα του ιδιωτικού τομέα θα απελευθερωθούν και για επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς, τα επόμενα 5-10 χρόνια θα μπορούσε να υπάρξει μια ουσιαστική αλλαγή, που βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα μειώσει δραματικά τις τιμές».

Πώς όμως θα πειστούν τα κράτη – μέλη να μειώσουν τη φορολογία στην ενέργεια; «Φτάσαμε σε μια στιγμή όπου όλα τα κράτη – μέλη, ακόμη και εκείνα που διστάζουν, βλέπουν ότι κάτι πρέπει να δώσουμε αν θέλουμε να σώσουμε την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Είμαι βέβαιος ότι θα έχουμε μια γόνιμη συνομιλία με τους υπουργούς Ενέργειας και Οικονομικών».

Η Πράσινη Συμφωνία

Πώς μπορεί η Κομισιόν να εγγυηθεί βεβαιότητα στους επενδυτές όταν μέσα σε λίγα χρόνια αντικαθιστά το Βιομηχανικό Σχέδιο Πράσινης Συμφωνίας με μια νέα Συμφωνία;

«Πολλά από τα μέρη της Πράσινης Συμφωνίας λειτουργούν καλά, αλλά πρέπει επίσης να αναγνωρίσετε ότι ήταν υπερβολικά μονοδιάστατη και ότι ο κόσμος ήταν διαφορετικός το 2019-20. Στις σημερινές συνθήκες, πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται σε δεινή θέση και πρέπει να τις βοηθήσουμε για να ευδοκιμήσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Εάν το κάνουμε αυτό, τότε θα φτάσουν σε ένα μέλλον χωρίς άνθρακα πιο γρήγορα. Είναι διπλή νίκη. Αυτό που παρουσιάζουμε είναι ένας ενισχυτής εμπιστοσύνης στο απόλυτο εύρος και βάθος της προσέγγισής μας και πρέπει να γίνει με μεγάλη ταχύτητα», λέει, σημειώνοντας ότι το πολυπακέτο θα συμπληρωθεί με επικείμενη νομοθεσία και με διάλογο με τα κράτη – μέλη.

«Εάν έχετε ένα τόσο μεγάλο πακέτο (Συμφωνία για την Καθαρή Βιομηχανία) που περιλαμβάνει ενέργεια, μαζική χρηματοδότηση, τη φιλοδοξία μας να γίνουμε παγκόσμιος ηγέτης στην κυκλικότητα, να προστατεύσουμε τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού, να ξεκινήσουμε τις κορυφαίες αγορές, αυτό είναι το όραμα. Πολλά από αυτά τα στοιχεία θα συγκεκριμενοποιηθούν το 2025 και το 2026. Αυτό είναι επίσης μέρος του διαλόγου με τα κράτη – μέλη», λέει. Παραδέχεται πάντως ότι «κάναμε λάθος στο παρελθόν, σίγουρα με καλές προθέσεις και εν αγνοία μας».

Επισημαίνοντας ότι «οι Βρυξέλλες έχουν δυσκολέψει πολύ τις εταιρείες», τόνισε ότι «αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξουμε» ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων διεθνώς «στον κόσμο του 2025, με τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων να επιστρέφει εκδικητικά, με τη γεωπολιτική σε θερμοκρασία κάτω από το μηδέν». Διαβεβαίωσε πάντως ότι παραμένει ο στόχος μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ κατά 90% έως το 2040. «Θα έχουμε ξεχωριστή πρόταση για αυτό», δήλωσε.

Τα μέτρα στήριξης της Συμφωνίας

Ποιες εγγυήσεις υπάρχουν ότι θα στηριχθούν τα μέτρα που προβλέπονται στη Συμφωνία για την Καθαρή Βιομηχανία από αρκετά κονδύλια;

«Είμαι βέβαιος ότι θα μπορέσουμε να υποστηρίξουμε τη Συμφωνία στην πάροδο του χρόνου με κυριολεκτικά εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Μακράν το μεγαλύτερο μέρος θα είναι χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα. Μέρος της συζήτησης για την ιδιωτική χρηματοδότηση είναι πώς θα αποκτήσουμε περισσότερους τύπους εργαλείων, όπως τα ταμεία καινοτομίας. Πώς διασφαλίζουμε ότι συνδυάζουμε τα χρήματα των ταμείων καινοτομίας με τα χρήματα των κρατών – μελών», απαντά.

Στο κείμενο για τη Συμφωνία προβλέπεται βραχυπρόθεσμη βοήθεια 100 δισ. ευρώ από την Κομισιόν για την ενίσχυση της φιλικής προς το κλίμα παραγωγής στην ΕΕ. Ο Βόπκε Χούκστρα θεωρεί ότι το επόμενο ΠΔΠ «θα είναι σαφώς μέρος της συζήτησης», ενώ γενικότερα λέει ότι «υπάρχει όρεξη από σειρά κρατών – μελών να χρησιμοποιήσουν κονδύλια Συνοχής σε αυτού του είδους τις επενδύσεις. Εάν τα αθροίσουμε όλα αυτά, εάν επιτρέψουμε στα χρήματα του ιδιωτικού τομέα, στα συνταξιοδοτικά ταμεία να επενδύσουν, τότε μιλάμε για πολύ σημαντικά χρήματα».

Αναφέροντας μάλιστα συνάντηση που είχε με συνταξιοδοτικά ταμεία, ο κ. Χούκστρα είπε ότι αναζητούν «πώς να επενδύσουν στην Ευρώπη τα χρήματα που επενδύουν τώρα στις ΗΠΑ».

Σχετικά με το Omnibus, ο Βόπκε Χούκστρα εκτιμά εμμέσως ότι θα ικανοποιήσει το ΕΛΚ, που έθεσε το ζήτημα της κανονιστικής απλοποίησης επιτακτικά.

«Υπάρχει υποχρέωση πιο αυστηρής περικοπής της γραφειοκρατίας και νομίζω ότι όσοι βρίσκονται σε αυτή την πλευρά του επιχειρήματος θα είναι ικανοποιημένοι. Δεν είναι εφάπαξ, αλλά θα πρέπει να είναι μια συνεχής διαδικασία καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας αυτής της Επιτροπής και θα πρέπει να δώσουμε κίνητρα στα κράτη – μέλη να κάνουν το ίδιο».

Σχετικά με τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) θεωρεί ότι «υπάρχει ευκαιρία για περαιτέρω βελτίωση, ενίσχυση και απλοποίηση του σχεδιασμού. Γι’ αυτό θέλω να αδράξω την ευκαιρία για σημαντική απλοποίηση. Θα ήθελα επίσης να εξετάσω το πεδίο εφαρμογής του».

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»