Ενοίκια: Γιατί υπάρχει έδαφος για μεγαλύτερες αυξήσεις [γράφημα] 

Έχει κορυφωθεί η στεγαστική κρίση; Η απάντηση είναι μάλλον πως όχι καθώς οι τιμές ακινήτων και ενοικίων όπως δείχνουν τα στοιχεία δεν έχουν φθάσει ακόμη στα ανώτερα επίπεδα.

Μάλιστα στα ενοίκια φαίνεται πως υπάρχει ακόμη δρόμος έως ότου πιάσουν ταβάνι.

Η ενοικίαση τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί δύσκολο «σπορ». Οι τιμές τραβούν συνεχώς την ανηφόρα ενώ όσοι αναζητούν να μισθώσουν ακίνητο τη συγκεκριμένο περίοδο τις χαρακτηρίζουν εξωπραγματικές ακόμη και για παλιά μικρά σπίτια.

Τα πράγματα ωστόσο φαίνεται πως μπορούν να χειροτερέψουν. Ο δείκτης μισθωμάτων (όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα) βρίσκονταν τον Σεπτέμβριο του 2011 στο 124,29 ενώ σήμερα είναι στο 108,32, αυξημένος κατά 12,8% σε σχέση με το 2011.

Το στεγαστικό πρόβλημα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή τα τελευταία χρόνια, με την κυβέρνηση να αναλαμβάνει μια σειρά από πρωτοβουλίες για την αντιμετώπισή του. Οι κυριότερες από αυτές είναι οι εξής:

1. Πρόγραμμα «Σπίτι μου»

Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» στοχεύει στη διευκόλυνση των νέων ηλικίας 25-49 ετών για την απόκτηση πρώτης κατοικίας μέσω επιδοτούμενων στεγαστικών δανείων.

2. Πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω»

Αυτό το πρόγραμμα παρέχει επιδοτήσεις για την ανακαίνιση κενών κατοικιών, με την προϋπόθεση ότι θα διατεθούν για μακροχρόνια ενοικίαση. Η επιδότηση καλύπτει έως και το 60% του κόστους ανακαίνισης.

Η επιδότηση ανέρχεται στο 60% της δαπάνης, με ανώτατο όριο δαπανών τα 13.500 ευρώ, και ανώτατο ποσό επιδότησης τα 8.000 ευρώ.

3. Κοινωνική Αντιπαροχή

Σε συνεργασία με ιδιώτες αναδόχους, η κυβέρνηση προωθεί την ανάπτυξη ακινήτων σε δημόσια οικόπεδα ή ακίνητα.

Οι ανάδοχοι αναλαμβάνουν την κατασκευή και εμπορική εκμετάλλευση των ακινήτων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, με την υποχρέωση να διαθέτουν το 30% των κατοικιών σε δικαιούχους με προκαθορισμένο, προσιτό μίσθωμα. Το πρόγραμμα βέβαια είναι στα σκαριά καθώς το νέο νομοσχέδιο για την κοινωνική αντιπαροχή παρουσιάστηκε μόλις μέσα στην εβδομάδα.

4. Φορολογικά Κίνητρα: Απαλλαγή από φόρο για ενοίκια

Φορολογούμενοι με κλειστά ακίνητα ή τύπου Airbnb που τα νοικιάσουν το 2025 (με μακροχρόνια μίσθωση), θα απαλλαγούν από το φόρο εισοδήματος για τα ενοίκια για 36 μήνες.

Παρά τις παραπάνω πρωτοβουλίες, η στεγαστική κρίση παραμένει έντονη, με τα ενοίκια να αυξάνονται και την προσφορά προσιτών κατοικιών να είναι περιορισμένη.

Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις ανθρώπων της αγοράς ενώ πριν από 12 χρόνια τα διαθέσιμα οικιστικά ακίνητα όλων των κατηγοριών (κύριες κατοικίες, δευτερεύουσες, εξοχικές) έφταναν τα 6,73 εκατομμύρια, ο αριθμός τους μετά από 10 έτη υποχώρησε στα 6,5 εκατομμύρια. Είναι δηλαδή λιγότερα κατά 230.000 περίπου.

Αυτή η μείωση της προσφοράς είναι αποτέλεσμα δύο παραγόντων:

• Πρώτον, της συρρίκνωσης της οικοδομικής δραστηριότητας στα χρόνια της ύφεσης και των μνημονίων. Μέσα σε μία δεκαετία κατασκευάστηκαν μόλις 135.000 νέες κατοικίες.
• Δεύτερον, της άνθησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων που έχει θέσει εκτός αγοράς 169.000 σπίτια, τα οποία έχουν μετατραπεί σε τουριστικά καταλύματα.

Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, εκτιμάται πως θα απαιτηθούν συνολικά πάνω από 45 δισ. ευρώ επενδύσεων σε νέα οικιστικά ακίνητα και σε ενεργειακές αναβαθμίσεις παλαιών έως το 2030.

Με τον τρόπο αυτόν, σημειώνουν οι ερευνητές του συστημικού ομίλου, η προσφορά κατοικιών θα αυξηθεί κατά 350.000 και θα επέλθει ισορροπία.