ΗΠΑ: Επιδιώκουν τον έλεγχο στην Ουκρανία, παραγκωνίζοντας την Ευρώπη

Ξεκάθαρο μήνυμα στέλνουν οι ΗΠΑ ότι οι προθέσεις τους είναι να αποκτήσουν έλεγχο σε όλες τις σημαντικές μελλοντικές επενδύσεις υποδομών και μεταλλευμάτων στην Ουκρανία, αποκλείοντας ενδεχομένως οποιονδήποτε ρόλο για τους άλλους συμμάχους του Κιέβου και υπονομεύοντας την προσπάθειά του να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως έγραψε το Bloomberg, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ απαιτεί το «δικαίωμα πρώτης προσφοράς» για επενδύσεις σε όλα τα έργα υποδομών και φυσικών πόρων σύμφωνα με μια αναθεωρημένη συμφωνία συνεργασίας με την Ουκρανία, που αν γίνει αποδεκτή, θα παραχωρεί τεράστια εξουσία στις ΗΠΑ για να ελέγξουν τις επενδύσεις στην Ουκρανία σε έργα, όπως δρόμοι και σιδηρόδρομοι, λιμάνια, ορυχεία, πετρέλαιο και αέριο, καθώς και στην εξόρυξη κρίσιμων μετάλλων.

Ο Τραμπ θα ανάγκαζε την Ουκρανία να αποπληρώσει πρώτα τις ΗΠΑ για τη βοήθεια που έλαβε, προτού δει οποιαδήποτε οικονομικά ωφέλη

Αυτό θα αποτελούσε μια πρωτοφανή επέκταση της οικονομικής επιρροής των ΗΠΑ στη μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης σε έκταση, ακριβώς τη στιγμή που η Ουκρανία προσπαθεί να ευθυγραμμιστεί με την ΕΕ.

Τι σημαίνουν οι αξιώσεις των ΗΠΑ

Η συμφωνία εφόσον εφαρμοστεί, παραχωρεί στις ΗΠΑ το δικαίωμα να έχει προτεραιότητα σε σχέση με άλλους στα κέρδη των επενδύσεων. Αυτά θα μεταφέρονται σε ένα ειδικό ταμείο ανασυγκρότησης, το οποίο θα ελέγχεται από την Ουάσινγκτον.

Στην ουσία, αυτό θα σήμαινε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα ανάγκαζε την Ουκρανία να αποπληρώσει πρώτα τις ΗΠΑ για τη βοήθεια που έλαβε, προτού δει οποιαδήποτε οικονομικά οφέλη από τη συμφωνία επενδύσεων που συνδέεται με το ταμείο συνεργασίας.

Η κυβέρνηση του Κιέβου θα υποχρεούται να βάζει το 50% των κερδών της από όλα τα νέα έργα φυσικών πόρων και υποδομών στο ταμείο και οι  ΗΠΑ θα έχουν το δικαίωμα σε όλα τα κέρδη καθώς και σε 4% ετήσια απόδοση μέχρι να ανακτήσουν την επένδυσή τους, σύμφωνα με το σχέδιο.

Η συμφωνία, η οποία δεν έχει χρονικό όριο, απαγορεύει επίσης στο Κίεβο να πουλήσει κρίσιμα μέταλλα σε χώρες που θεωρούνται «στρατηγικοί ανταγωνιστές» των ΗΠΑ

Επιπλέον η Ουκρανία θα υποχρεούται να παρουσιάσει όλα τα έργα στο ταμείο για έγκριση όσο το δυνατόν νωρίτερα, με τη DFC να αποκτά θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο ή εποπτεία σε όλα τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα. Το Κίεβο θα απαγορεύεται να προσφέρει απορριφθέντα έργα σε άλλους φορείς με  καλύτερους όρους για τουλάχιστον ένα έτος.

Επιπλέον, σύμφωνα με το σχέδιο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα έχει το δικαίωμα να αγοράζει τα μέταλλα, τα ορυκτά και το πετρέλαιο και αέριο της Ουκρανίας πριν από άλλες χώρες υπό εμπορικούς όρους, ανεξαρτήτως αν το ταμείο χρηματοδοτεί το έργο. Δηλαδή, οι ΗΠΑ θα έχουν το δικαίωμα προτεραιότητας στην αγορά αυτών των πόρων, ανεξάρτητα από το αν το ταμείο συνεργασίας χρηματοδοτεί τα συγκεκριμένα έργα εξόρυξης ή εκμετάλλευσης.

Η συμφωνία, η οποία δεν έχει χρονικό όριο, απαγορεύει επίσης στο Κίεβο να πουλήσει κρίσιμα μέταλλα σε χώρες που θεωρούνται «στρατηγικοί ανταγωνιστές» των ΗΠΑ.

Νέα συμφωνία στο τραπέζι

Οι ΗΠΑ παρέδωσαν μια αναθεωρημένη συμφωνία στους αξιωματούχους στο Κίεβο το περασμένο Σαββατοκύριακο, αφού τα σχέδια για την υπογραφή μιας προηγούμενης συμφωνίας από τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατέρρευσαν μετά από μια τεταμένη συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο με τον Τραμπ τον προηγούμενο μήνα.

Ο Λευκός Οίκος δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η κυβέρνηση προχωρά ένα βήμα πιο πέρα από τη συμφωνία που είχε διαπραγματευτεί προηγουμένως σχετικά με τα κρίσιμα μέταλλα στην Ουκρανία.

«Η πλήρης συμφωνία που προτείνεται από τις ΗΠΑ απαιτεί  λεπτομερή μελέτη« και οι όροι αλλάζουν συνεχώς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Ζελένσκι στη σύνοδο ευρωπαίων ηγετών στο Παρίσι. «Ενώ είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία, υποστηρίζουμε τη συνεργασία με τις ΗΠΑ, δεν θέλουμε να στείλουμε κανένα σήμα που να προκαλέσει τις ΗΠΑ να σταματήσουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία», τόνισε.

Οι αντιθέσεις ΗΠΑ-ΕΕ

Ο Ζελένσκι έχει προσπαθήσει να προσελκύσει τους συμμάχους της Ουκρανίας να επενδύσουν στη χώρα ως μέρος του λεγόμενου Σχεδίου Νίκης για να τη βοηθήσουν να την προστατεύσει από μελλοντική ρωσική επιθετικότητα. Ο Τραμπ υπέβαλε τις δικές του απαιτήσεις για μια συμφωνία πρόσβασης στα κρίσιμα μέταλλα της Ουκρανίας αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο, ως αποζημίωση για την αμερικανική υποστήριξη στον πόλεμο.

Παράλληλα, η Ουκρανία είναι επίσημα υποψήφιο μέλος της ΕΕ από 2022 και πρόκειται να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για την πλήρη ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, διαδικασία που μπορεί να πάρει πολλά χρόνια. Ωστόσο, εάν οι ΗΠΑ αποκτήσουν ουσιαστικό έλεγχο στις επενδυτικές αποφάσεις που αφορούν σημαντικές τομείς της ουκρανικής οικονομίας, αυτό μπορεί να δημιουργήσει επιπλοκές  στην πορεία της Ουκρανίας προς την πλήρη ένταξή της στην ΕΕ, καθώς οι συμφωνίες αυτές θα μπορούσαν να έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα ή τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Λεπτές ισορροπίες

Η Ουκρανία έχει δηλώσει ότι μια συμφωνία με τις ΗΠΑ δεν πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με τη συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ. Έχει επίσης απορρίψει ότι η βοήθεια των ΗΠΑ πρέπει να λογίζεται ως εισφορά στο ταμείο, κάτι που φαίνεται να διαχωρίζει την υποστήριξη από την οικονομική συμμετοχή σε μελλοντικά επενδυτικά σχέδια.

Η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (DFC) θα ελέγχει το επενδυτικό ταμείο διορίζοντας τρία από τα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου και κατέχοντας μια «χρυσή μετοχή» που της δίνει ειδικά δικαιώματα ψήφου για να μπλοκάρει ορισμένες αποφάσεις ενώ ξ Ουκρανία θα διορίσει τα άλλα δύο μέλη και θα απαγορεύεται να επεμβαίνει στη καθημερινή διαχείριση του ταμείου.