Αμερικανικά ομόλογα: Από ασφαλή καταφύγια έγιναν risky assets

Ήταν μόλις χθες, λίγο μετά το πισωγύρισμα του  Αμερικανού προέδρου, με την 90ήμερη παύση στους επιπλέον δασμούς, όταν ο διάσημος οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, με ανάρτησή του στο X, έδινε τα  εύσημα στους εκδικητές των αγορών.

Αναφερόμενος στο δικό του δημοσίευμα τον Δεκέμβριο, έγραψε: «Η πειθαρχία της αγοράς, η πειθαρχία της Fed, κάποιοι λογικοί σύμβουλοι (Bessent, Miran κυρίως) και η ισχνή πλειοψηφία σε ένα Κογκρέσο που είναι επιφυλακτικό απέναντι σε εμπορικούς πολέμους πλήρους κλίμακας θα ήταν τα 4 προστατευτικά κιγκλιδώματα που θα επέβαλαν την πειθαρχία της αγοράς στον Trump και θα απέτρεπαν μια αμερικανική/παγκόσμια ύφεση. Οι εκδικητές των ομολόγων, των πιστώσεων και των μετοχών κατέληξαν και πάλι να είναι οι πιο ισχυροί άνθρωποι στον κόσμο!»

The revenge of the bond/stock/credit vigilantes!! As I predicted, in this 3-way game of chicken between Trump , Powell and Xi, Powell did not blink before Trump and the tit-for-tat trade escalation between Trump and Xi continued as neither side blinked relative to the other.… https://t.co/gqaKP5QXvM

— Nouriel Roubini (@Nouriel) April 10, 2025

Η αλλαγή στο κλίμα

Θα μπορούσε να πει κανείς, πως ό,τι δεν κατάφεραν οι χρηματιστηριακές αγορές, το κατάφεραν τα ομόλογα αλλάζοντας… συμπεριφορά.

Οι αμερικανικοί τίτλοι, που θεωρούνται στη Wall Street τόσο σταθερά ασφαλείς, χρησιμεύουν εδώ και πολύ καιρό ως το πρώτο λιμάνι για τους επενδυτές σε περιόδους πανικού. Συσπειρώθηκαν κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, την 11η Σεπτεμβρίου και ακόμη και όταν μειώθηκε η πιστοληπτική ικανότητα της ίδιας της Αμερικής.

Αλλά τώρα, καθώς ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξαπολύει μια ολοκληρωτική επίθεση στο παγκόσμιο εμπόριο, η κατάστασή τους ως το ασφαλές καταφύγιο του κόσμου τίθεται όλο και περισσότερο υπό αμφισβήτηση.

Οι αποδόσεις, ειδικά στο μακροπρόθεσμο χρέος, έχουν αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες, ενώ το δολάριο έχει υποχωρήσει. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το μοτίβο των πρόσφατων κινήσεων της αγοράς. Οι επενδυτές συχνά έκαναν ντάμπινγκ σε ομόλογα 10 και 30 ετών – πιέζοντας τις τιμές προς τα κάτω και τις αποδόσεις προς τα πάνω – την ίδια στιγμή που πουλούσαν μανιωδώς μετοχές, κρυπτονομίσματα και άλλα επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία.

Οι μετοχές, τα ομόλογα και το δολάριο υποχώρησαν όλα μαζί την Πέμπτη, εντείνοντας τις ανησυχίες ότι οι ξένοι επενδυτές υποχωρούν μαζικά από τα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ

Διαπραγματεύονται, με άλλα λόγια, σαν ένα ριψοκίνδυνο περιουσιακό στοιχείο. Ή, όπως λέει ο πρώην υπουργός Οικονομικών Λόρενς Σάμερς, όπως το χρέος μιας χώρας αναδυόμενης αγοράς. Και όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Bloomberg, ακόμα κι αν αυτή η δυναμική πρόκειται να εξασθενίσει καθώς οι διακυμάνσεις των μετοχών τελικά εξομαλυνθούν, όπως αναμένουν οι περισσότεροι αναλυτές, έχει δοθεί ένα μήνυμα στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στην Ουάσιγκτον: η εμπιστοσύνη των επενδυτών στα αμερικανικά ομόλογα δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη.

Παγκόσμιο ντόμινο

Αυτό αναμένεται να έχει βαθιές επιπτώσεις στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ως παγκόσμιο περιουσιακό στοιχείο «χωρίς ρίσκο», τα ομόλογα χρησιμοποιούνται ως σημείο αναφοράς για τον προσδιορισμό της τιμής όλων, από μετοχές έως κρατικά ομόλογα έως επιτόκια στεγαστικών δανείων, ενώ χρησιμεύουν ως εγγύηση για δανεισμό τρισεκατομμυρίων δολαρίων την ημέρα.

«Τα ομόλογα δεν συμπεριφέρονται ως ένα ασφαλές καταφύγιο»

Τα ομόλογα και το δολάριο αντλούν τη δύναμή τους από «την αντίληψη του κόσμου για την αρμοδιότητα της αμερικανικής δημοσιονομικής και νομισματικής διαχείρισης και τη σταθερότητα των αμερικανικών πολιτικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων», δήλωσε ο Jim Grant, ιδρυτής του Grant’s Interest Rate Observer, ενός δημοσιονομικού δελτίου που παρακολουθείται ευρέως. «Ενδεχομένως, ο κόσμος το ξανασκέφτεται».

Οι μετοχές, τα ομόλογα και το δολάριο υποχώρησαν όλα μαζί την Πέμπτη, εντείνοντας τις ανησυχίες ότι οι ξένοι επενδυτές υποχωρούν μαζικά από τα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ. Οι αποδόσεις των τριακονταετών ομολόγων αυξήθηκαν κατά 13 μονάδες βάσης στο 4,87%, ενώ το δολάριο υποχώρησε έναντι του ευρώ και του ελβετικού φράγκου στη μεγαλύτερη βουτιά σε μια δεκαετία. Το εκτεταμένο selloff παρατάθηκε την Παρασκευή.

«Τα ομόλογα δεν συμπεριφέρονται ως ένα ασφαλές καταφύγιο», δήλωσε ο Padhraic Garvey, στρατηγικός αναλυτής επιτοκίων της ING. «Εάν θα γλιστρήσουμε στην ύφεση, υπάρχει ένας δρόμος για να επανέλθουν οι αποδόσεις σε χαμηλότερα επίπεδα. Αλλά εδώ και τώρα βάφουμε τα Treasuries ως ένα μολυσμένο προϊόν, και αυτό δεν είναι καλό. Τα ομόλογα έχουν επίσης αποδειχθεί ότι είναι ένα επώδυνο εμπόριο».

«Φαύλος κύκλος»

Πάντως, δεν είναι όλοι πεπεισμένοι ότι οι επενδυτές χάνουν την πίστη τους στην ασφάλεια του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ.

Ο Benson Durham, επικεφαλής στην Piper Sandler και πρώην οικονομολόγος της Federal Reserve, έχει κάνει τη δική του ανάλυση συγκρίνοντας βασικές μετρήσεις της αγοράς του Δημοσίου με αυτές στην Ευρώπη. Ορισμένα μέτρα υποδηλώνουν ότι οι επενδυτές έχουν ζητήσει λιγότερο ασφάλιστρο για να κατέχουν χρέος των ΗΠΑ σε σχέση με γερμανικά και βρετανικά ομόλογα τις τελευταίες ημέρες, εξήγησε.

Άλλοι λένε ότι περισσότεροι τεχνικοί παράγοντες βρίσκονται πίσω από την πρόσφατη πώληση στο μακροπρόθεσμο. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου ξετυλίγουν τις συναλλαγές με μόχλευση που κεφαλαιοποιούν τις διαφορές τιμών μεταξύ ομολόγων και συμβάσεων ανταλλαγής επιτοκίων ή συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης.

Άλλοι πάλι λένε ότι οι ανησυχίες σχετικά με το πόσο επιζήμιοι θα είναι οι δασμοί του Προέδρου Τραμπ για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό πυροδοτεί μαζική έξοδο σε μετρητά και ωθεί τους επενδυτές να ρευστοποιήσουν ακόμη και περιουσιακά στοιχεία υψηλής ποιότητας.

«Οι άνθρωποι έχουν δίκιο να ανησυχούν κάπως για αυτή τη γενική οικονομική διαχείριση», είπε ο Durham. Αλλά «δεν είναι ξεκάθαρο για μένα, τουλάχιστον όχι ακόμη, ότι πρόκειται για ένα επεισόδιο όπου οι άνθρωποι τιμωρούν ιδιαίτερα τα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ».

Παράλληλες πορείες

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι αγορές συμπεριφέρονται κανονικά.

Οι αμερικανικές μετοχές έχουν υποχωρήσει 7% από τότε που ο Τραμπ ανακοίνωσε σχέδια να αυξήσει τους δασμούς σε δεκάδες χώρες στις 2 Απριλίου. Έκτοτε, αντί να πέφτουν, οι αποδόσεις των 30 ετών στην πραγματικότητα αυξήθηκαν περίπου 40 μονάδες βάσης. Είναι η πέμπτη φορά από τη δεκαετία του 1970 που κινήσεις αυτού του μεγέθους σημειώθηκαν ταυτόχρονα.

Η άνοδος των αποδόσεων θέτει σε κίνδυνο τον δεδηλωμένο στόχο του Τραμπ να μειώσει τους φόρους με παράλληλη συγκράτηση του δημοσιονομικού ελλείμματος και ήταν τουλάχιστον εν μέρει πίσω από την απόφασή του την Τετάρτη να ανακοινώσει μια παύση 90 ημερών σε υψηλότερους δασμούς για δεκάδες χώρες.

Εάν οι ξένοι επενδυτές αποφασίσουν να συνεχίσουν να υποχωρούν από τα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ, ο πόνος μπορεί να είναι σημαντικός. Διατηρούν περίπου 7 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ομόλογα, 19 τρισεκατομμύρια δολάρια σε μετοχές και 5 τρισεκατομμύρια δολάρια εταιρικό χρέος, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 20% έως 30% της συνολικής αγοράς, σύμφωνα με τον Torsten Slok, επικεφαλής οικονομολόγο της Apollo Global Management Inc.