Επιτόκια: Γιατί πέφτουν με ταχύτητα στα δάνεια επιχειρήσεων και επαγγελματιών

Σταθερά πτωτική είναι η πορεία του κόστους χρηματοδότησης επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών από τις τράπεζες τους τελευταίους μήνες.

Πρόκειται για μία εξέλιξη που δεν συνδέεται αποκλειστικά με τις μειώσεις των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ, αλλά και με άλλους παράγοντες.

Τα στοιχεία που δημοσιεύει σε μηνιαία βάση η Τράπεζα της Ελλάδος είναι ενδεικτικά των τάσεων αυτήν τη στιγμή στην εγχώρια αγορά.

Σύμφωνα με αυτά, τον περασμένο Φεβρουάριο το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων δανείων προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις διαμορφώθηκε σε 5,49%.

Πρόκειται για επίπεδα χαμηλότερα κατά 20 μονάδες βάσης περίπου σε σχέση με το τέλος του 2024 και κατά 84 μονάδες βάσης σε σύγκριση με τον περυσινό Σεπτέμβριο.

Αντίστοιχα στις χορηγήσεις προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις το μέσο ετησιοποιημένο κόστος στα νέα δάνεια που δόθηκαν το Φεβρουάριο 2025 ανήλθε σε 4,71%.

Σε σχέση με τον Ιούλιο του 2024 η υποχώρησή του ξεπερνά τις 100 μονάδες βάσης.
Εκτιμάται ότι το Μάρτιο του 2025 τα μέσα επιτόκια θα καταγραφούν σε ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα, στα στοιχεία που θα δημοσιεύσει η κεντρική τράπεζα.

Οι λόγοι της μείωσης

Τις σχετικές τάσεις επιβεβαιώνει και η τελευταία έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων της Τράπεζας της Ελλάδος, που αφορά στο α΄ τρίμηνο της εφετινής χρονιάς.

Σύμφωνα με τα ευρήματά της, οι συνολικοί όροι χορήγησης δανείων προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις έγιναν πιο χαλαροί σε σχέση με το δ΄ τρίμηνο του 2024.

Οι λόγοι αυτής της βελτίωσης είναι οι εξής:

– Οι τράπεζες έχουν αυτή τη στιγμή υπερεπάρκεια ρευστότητας, την οποία θέλουν να διοχετεύσουν στην εγχώρια αγορά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά την επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης κατά την περυσινή χρονιά, ο λόγος δανείων προς καταθέσεις εξακολουθεί να κινείται λίγο πάνω από το 60% κατά μέσο όρο.

Με δεδομένο ότι η νομισματική πολιτική θα χαλαρώσει περαιτέρω τους επόμενους μήνες, η ανάγκη για διατήρηση των εκταμιεύσεων σε υψηλά επίπεδα είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των επιχειρησιακών τους στόχων.

Στο πλαίσιο αυτό, τα πιστωτικά ιδρύματα προχωρούν τους τελευταίους μήνες σε συνεχείς μειώσεις των επιτοκίων τους, με στόχο να ενισχύσουν τη ζήτηση για δανεισμό.

– Ο αριθμός των αξιόχρεων δανειοληπτών στην Ελλάδα δεν είναι απεριόριστος, ενώ από όσους πληρούν τα συνήθη τραπεζικά κριτήρια η πλειονότητα δεν ενδιαφέρεται για δάνειο.

Με τον τρόπο αυτό ο ανταγωνισμός για την προσέλκυση των λίγων υποψηφίων που είναι bankable και ταυτόχρονα επιζητούν τη χρηματοδότησή τους, βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας 15ετίας τουλάχιστον.

Όπως λέει πηγή από συστημικό όμιλο, «στην κυριολεξία σκοτωνόμαστε για να προσελκύσουμε όσους ενδιαφέρονται για τραπεζικό δανεισμό και αυτό αποτυπώνεται στα συνεχώς μειούμενα περιθώρια κέρδους που προσφέρουμε».

– Λόγω του θετικού μακροοικονομικού περιβάλλοντος, αλλά και της μείωσης της φοροδιαφυγής που έχει φέρει στην επιφάνεια κρυμμένα εισοδήματα, έχει βελτιωθεί η φερεγγυότητα επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών που αιτούνται δανείου.

Η μείωση του ρίσκου λοιπόν οδηγεί σχεδόν αυτόματα σε περιορισμό των spreads, πιέζοντας το συνολικό κόστος των χορηγήσεων.

Η κίνηση της ΕΚΤ

Εφόσον δε επιβεβαιωθούν τα σενάρια για διαμόρφωση του επιτοκίου διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ στο 2% μέσα στους επόμενους μήνες, θα υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνση του κόστους δανεισμού.

Τελευταία φορά που ο σχετικός παρεμβατικός δείκτης βρισκόταν στο 2% ήταν το Δεκέμβριο του 2022.

Σε αυτήν την περίοδο το μέσο επιτόκιο στα νέα επιχειρηματικά δάνεια βρέθηκε στο 4,40% και στα επαγγελματικά δάνεια στο 6,66%.

Τραπεζικοί κύκλοι θεωρούν ότι το κόστος του χρήματος θα κινηθεί σε ακόμη πιο ελκυστικά επίπεδα το ερχόμενο διάστημα, δεδομένου ότι και τα ίδια τα πιστωτικά ιδρύματα δανείζονται φθηνότερα από τις αγορές, μετά την επιστροφή των ίδιων, αλλά και της χώρας στην επενδυτική κατηγορία.

Θα έχουν λοιπόν την ευκαιρία να προσφέρουν ακόμη πιο φθηνή ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, προς επίτευξη των στόχων τους για την πιστωτική επέκταση.