Τέλη Τραμπ: «Σημαδεύουν» την κινεζική ναυτιλιακή κυριαρχία

Τη δομή του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου αναμένεται να επηρεάσουν τα μέτρα Τραμπ που προβλέπουν την επιβολή τελών στα πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας ή κατασκευής που θα προσεγγίζουν λιμάνι των ΗΠΑ.

Όπως εκτιμά ο ναυλομεσιτικός οίκος Xclusiv αν εφαρμοστούν αυτές οι προτάσεις, ενδέχεται να επηρεάσουν σταδιακά τη δομή του παγκόσμιου ναυτιλιακού εμπορίου. Τα πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας μπορεί να αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος στις διαδρομές προς τις ΗΠΑ, κάτι που θα μπορούσε να δημιουργήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τα μη κινεζικά πλοία.

Αυτό ίσως οδηγήσει στην εμφάνιση νέων μορφών ιδιοκτησίας, όπως κοινοπραξίες ή ενδιάμεσες εταιρικές δομές, καθώς οι επιχειρήσεις θα αναζητούν στρατηγικές συμμόρφωσης, τονίζει ο Xclusiv.

Στο πλαίσιο αυτό ενδέχεται ναυτιλιακές εταιρείες να συνεργάζονται προκειμένου να αποφύγουν τα τέλη αξιοποιώντας πλοία που δεν εμπίπτουν στην πολιτική τελών για να εξυπηρετούν το εμπόριο με τις ΗΠΑ και αντίστοιχα να αξιοποιούν τα πλοία κινεζικής κατασκευής στο εμπόριο εκτός ΗΠΑ.

Η βασική ιδέα της πολιτικής Τραμπ είναι η επιβολή λιμενικών τελών σε πλοία που «συνδέονται» με την Κίνα, δηλαδή πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας ή διαχείρισης, η/και κατασκευασμένα σε κινεζικά ναυπηγεία, στοχεύοντας ευθέως την κινεζική κυριαρχία στη θάλασσα.

Τέλη για τα κινεζικά πλοία

Τα πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας ή διαχείρισης θα χρεώνονται με 50 δολ ανά καθαρό τόνο (net ton) από τον Οκτώβριο του 2025, με την τιμή να αυξάνεται σταδιακά στα 140 δολ ανά τόνο μέχρι το 2028. Για πλοία κινεζικής κατασκευής, ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας, προβλέπεται πιο ήπια τιμολόγηση. Τα τέλη ξεκινούν από 18 δολ. ανά καθαρό κόρο και φτάνουν τα 33 δολ ανά τόνο.

Εναλλακτικά, μπορούν να επιβληθούν χρεώσεις ανά κοντέινερ, που θα κυμαίνονται από 120 δολ ανά τόνο έως 250 δολ ανά τόνο. Τα μέτρα που τυπικά ανακοίνωσε το Γραφείο Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ (USTR) δεν προβλέπουν την τιμωρία ολόκληρων στόλων κινεζικής κατασκευής, επιλέγοντας την επιβολή χρεώσεων (τελών) ανά πλοίο, απόφαση που αποτελεί ένδειξη ότι η αμερικάνικη κυβέρνηση ανταποκρίθηκε στις διαμαρτυρίες ενώσεων του ναυτιλιακού κλάδου και των λιμανιών που θεωρούσαν την επιβολή τελών με βάση τον στόλο καταστροφική για την αμερικάνικη οικονομία.

Παρόλο που παρουσιάζεται ως μέτρο αντιμετώπισης των «παράλογων» εμπορικών πρακτικών της Κίνας και της υπερβολικής κυριαρχίας της στην πλοιοκατασκευή, οι λιμενικοί δασμοί αποτελούν σαφώς μια στρατηγική επιλογή. Η 42 σελίδων απόφαση του USTR υπογραμμίζει την ανάγκη μείωσης της εξάρτησης από την κινεζική κατασκευή πλοίων, γερανών και άλλων ναυτιλιακών υποδομών — στέλνοντας παράλληλα ισχυρό «σήμα ζήτησης» για πλοία αμερικανικής κατασκευής.

Το αφήγημα αυτό ευθυγραμμίζεται με ευρύτερες προσπάθειες τόσο της κυβέρνησης Τραμπ όσο και της κυβέρνησης Μπάιντεν να ενισχύσουν τη βιομηχανική ικανότητα και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, αναφέρει ο Xclusiv.

Εξαιρέσεις

Ωστόσο, οι συνέπειες αυτής της πολιτικής είναι πολύπλευρες. Το USTR ανακοίνωσε αρκετές εξαιρέσεις για κινεζικής κατασκευής πλοία που δεν ανήκουν ή διαχειρίζονται από Κινέζους, για να μετριάσει τις αντιδράσεις.

Ειδικότερα εξαιρούνται από την επιβολή τελών δεξαμενόπλοια και πλοία γενικού φορτίου κάτω των 55.000 dwt, πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου κάτω των 80.000 dwt, πλοία που φτάνουν άφορτα σε αμερικάνικα λιμάνια, πλοία που εκτελούν δρομολόγια μικρών αποστάσεων κάτω των 2.000 ναυτικών μιλίων, πλοία αμερικανικής ιδιοκτησίας (τουλάχιστον 75% κυριότητας από Αμερικανούς) που υπάγονται σε επιδοτούμενα προγράμματα, κ.α.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι σύμφωνα με την απόφαση του USTR, οι ναυτιλιακές η διαχειρίστριες εταιρείες μπορούν να αποφύγουν για τρία χρόνια, τα τέλη για πλοία τους που προσεγγίζουν αμερικάνικα λιμάνια, εφόσον παραγγείλουν πλοία αμερικανικής κατασκευής.

Είναι ένα κίνητρο σχεδιασμένο για να ενισχύσει τις παραγγελίες στα αμερικανικά ναυπηγεία. Σύμφωνα με στοιχεία από τα λιμάνια των ΗΠΑ, φαίνεται πως η νέα πρόταση της USTR θα επηρεάσει μόνο ένα μικρό ποσοστό των πλοίων — λιγότερο από το 10% των αφίξεων φορτηγών ξηρού φορτίου και το 5% των δεξαμενόπλοιων. Αν και η ανακοίνωση είναι λεπτομερής, η ασαφής διατύπωση προκαλεί αβεβαιότητα, καθιστώντας δύσκολη την πλήρη κατανόηση της εμβέλειας και της εφαρμογής των τελών.