Επιτόκια: Η ΕΚΤ αλλάζει το χάρτη των επιτοκίων στα αποταμιευτικά προϊόντα στην Ελλάδα

Νέο τοπίο διαμορφώνεται στην εγχώρια αγορά προϊόντων σταθερού εισοδήματος, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει μειώσει επτά φορές από τον περασμένο Ιούνιο τους παρεμβατικούς της δείκτες, εξέλιξη που επέδρασε καθοριστικά στις αποδόσεις που μπορούν να κερδίσουν οι αποταμιευτές, χωρίς ρίσκο για τα χρήματά τους.

Έκτοτε, όλες οι τράπεζες στην Ελλάδα έχουν κουρέψει τα επιτόκια που προσφέρουν στους καταθέτες μέσω λογαριασμών προθεσμίας, ενώ αντίστοιχη πορεία κατέγραψε και το ετησιοποιημένο όφελος στα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου.

Με τον τρόπο αυτό οι δύο πιο δημοφιλείς τύποι αποταμίευσης κατέστησαν λιγότερο ελκυστικοί.

Οι καταθέτες θα πρέπει να αναλάβουν ρίσκο, εάν θέλουν να εξασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό παθητικό εισόδημα από τα χρήματά τους

Οι μεταβολές

Αναλυτικότερα, η εξέλιξη των όρων διάθεσής τους τους τελευταίους μήνες είναι η ακόλουθη:

- Προθεσμιακές καταθέσεις

Μέχρι και τα μέσα της περυσινής χρονιάς οι τράπεζες προσέφεραν επιτόκια τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούσαν ακόμη και το 2%.

Επίσης διέθεταν προνομιακά προγράμματα για διάστημα μεγαλύτερο του έτους, με προσυμφωνημένη διάρκεια έως και 24 μήνες.

Πλέον, οι περισσότερες έχουν καταργήσει τα πιο μακροπρόθεσμα προϊόντα τους, ενώ προχώρησαν σε μπαράζ περικοπών στις αποδόσεις όλων των λύσεων.

Οι μειώσεις μάλιστα ήταν μέχρι πρότινος πιο επιθετικές, όσο αυξανόταν το διάστημα της αποταμίευσης.

Έτσι, στα περισσότερα πιστωτικά ιδρύματα, οι 12μηνες προθεσμιακές καταθέσεις δίνουν πλέον το χαμηλότερο επιτόκιο και πιο προνομιακές έχουν καταστεί οι 3μηνες και οι 6μηνες.

Καθώς όμως πλησιάζει προς το τέλος της η φάση χαλάρωσης της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής, οι τάσεις αυτές αρχίζουν να αντιστρέφονται.

Συγκεκριμένα, στις τελευταίες προς τα κάτω αναπροσαρμογές των επιτοκίων, τα ετήσια προγράμματα έχουν μείνει στο απυρόβλητο, ενώ έχουν καταγραφεί ακόμη και αυξήσεις σε ορισμένες κλίμακες ποσών.

Όταν λοιπόν τα ευρωπαϊκά επιτόκια καταλήξουν στο νέο σημείο ισορροπίας τους, εφέτος κατά πάσα πιθανότητα, η καμπύλη των αποδόσεων στις προθεσμιακές καταθέσεις θα καταστεί εκ νέου θετική.

Δηλαδή, όσο πιο μεγάλη η διάρκειά τους, τόσο καλύτερο θα είναι το επιτόκιο. Αυτό θα αποτελεί τον κανόνα.

Ωστόσο, με τα σημερινά αυξημένα επίπεδα ρευστότητας στις τράπεζες, εκτιμάται ότι η μέση απόδοση θα υποχωρήσει στην περιοχή του 1% ή και χαμηλότερα.

- Έντοκα γραμμάτια

Μεγαλύτερη βουτιά έχει σημειωθεί στις αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων κρατικών τίτλων, που αποτέλεσαν την τελευταία διετία κεντρική επιλογή των φυσικών προσώπων για την εξασφάλιση μίας υψηλής απόδοσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις νέες εκδόσεις από το δεύτερο μισό του 2023 έως και την άνοιξη του 2024 οι αποδόσεις τους προσέγγισαν ακόμη και το 4%, επίπεδα πολύ κοντά στο επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ.

Πλέον όμως έχουν μειωθεί κατά 50% περίπου, με τις τάσεις να παραμένουν πτωτικές.

Από το Σεπτέμβριο του 2024 χάθηκε ο πήχης του 3%, ενώ στις δημοπρασίες από τον περασμένο Φεβρουάριο, οι αποδόσεις κινήθηκαν λίγο πάνω από το 2%.

Στην τελευταία δημοπρασία εξάμηνου τίτλου δε αυτήν την εβδομάδα, χάθηκε και αυτό το όριο.

Συγκεκριμένα, διαμορφώθηκε σε 1,90%, σε συνέχεια της νέας μείωσης των δεικτών της ΕΚΤ στα μέσα Απριλίου. Είναι η πρώτη φορά από το Σεπτέμβριο του 2022, που η απόδοση εντόκου γραμματίου υποχωρεί σε αυτά τα επίπεδα.

Οι εναλλακτικές

Όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, από εδώ και στο εξής οι καταθέτες θα πρέπει να αναλάβουν ρίσκο, εάν θέλουν να εξασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό παθητικό εισόδημα από τα χρήματά τους.

Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, το μόνο προϊόν με γνωστή εκ των προτέρων απόδοση που μπορεί να τους προφυλάξει σε βάθος 2 – 5 ετών από το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων που διαμορφώνεται, είναι τα ομόλογα.

Όσοι τα επιλέξουν, κλειδώνουν μία συγκεκριμένη μέση ετήσια απόδοση στη λήξη ανεξάρτητα από τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ και την πορεία του κόστους χρήματος.

Εν προκειμένω, μία λύση που συστήνεται από τις τράπεζες, λόγω του χαμηλού ρίσκου που ενέχει, είναι τα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια προκαθορισμένης διάρκειας.

Μέσω αυτών οι αποταμιευτές αποκτούν πρόσβαση σε ένα καλάθι ομολογιακών τίτλων, τα οποία διακρατούνται μέχρι τη λήξη τους.

Με τον τρόπο αυτό καθίσταται εξαιρετικά ασφαλής η διατύπωση εκτιμήσεων για την υπεραξία που θα επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Πρόκειται για τα πιο δημοφιλή αμοιβαία κεφάλαια αυτήν τη στιγμή, έχοντας συγκεντρώσει σημαντικά ποσά, τα οποία εξήλθαν των τραπεζικών λογαριασμών.

Πέρυσι, οι καθαρές εισροές σε προϊόντα της κατηγορίας ξεπέρασαν τα 4,5 δισ. ευρώ, ενώ από τις αρχές του 2025 έως και σήμερα έχουν φτάσει τα 1,6 δισ. ευρώ.