Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία από τις ταχύτερες και πιο απαιτητικές ενεργειακές μεταβάσεις στην Ευρώπη, τόνισε ο καθηγητής του Yale, Κώστας Αρκολάκης, στην εναρκτήρια διάλεξη της σειράς διαλέξεων «Επιστήμη & Κοινωνία σε Διάλογο για ένα Βιώσιμο Μέλλον» του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Στην παρουσίασή του που είχε τον τίτλο «Νέοι Δρόμοι προς την Πράσινη Ανάπτυξη: Ανανεώσιμη Ενέργεια & Διεθνές Εμπόριο» ο κ. Αρκολάκης σημείωσε πως η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στο να απεξαρτηθεί πλήρως από τον άνθρακα για την ηλεκτροπαραγωγή, ενώ ταυτόχρονα καλείται να καλύψει νέες ενεργειακές ανάγκες -όπως η ηλεκτροκίνηση και η θέρμανση- με καθαρές πηγές ενέργειας.
Ο διεθνούς φήμης Έλληνας καθηγητής ανέφερε ακόμη ότι μέσα στα επόμενα 20 χρόνια η Ελλάδα οφείλει να διπλασιάσει ή και να τριπλασιάσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, επενδύοντας παράλληλα σε ηλεκτρικές διασυνδέσεις τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στα νησιά. Η μετάβαση αυτή, όπως σημείωσε, θα χρειαστεί δισεκατομμύρια ευρώ σε νέες επενδύσεις και μπορούν να προέλθουν από την ΕΕ (η οποία επιχορηγεί αντίστοιχα projects), αλλά έρχεται και με σημαντικούς γεωπολιτικούς κινδύνους.
Σύμφωνα με τον κ. Αρκολάκη, τα οφέλη για τον Έλληνα καταναλωτή είναι πολλαπλά: μείωση του κόστους ενέργειας κατά 15%, φθηνότερη ηλεκτροκίνηση σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, ενεργειακή απεξάρτηση, καθαρότερος αέρας και δυνατότητα παραγωγής της απαιτούμενης ενέργειας εντός της χώρας. Το όραμα να καταστεί η Ελλάδα εξαγωγέας ενέργειας και να θωρακιστεί απέναντι στις γεωπολιτικές διακυμάνσεις παραμένει φιλόδοξο, αλλά όχι ανέφικτο, σημειώνει.
Η μεγάλη κλίμακα αποθήκευσης ενέργειας, ακόμη και σε πρώην εργοστάσια λιγνίτη (όπως στην περίπτωση της Πτολεμαΐδας), είναι σημαντική τόσο για τη χώρα όσο και για την ίδια την περιοχή που επλήγη από την απολιγνιτοποίηση. Σημαντική θα είναι επίσης η ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο και την Αίγυπτο, σημείωσε.
Μειώνεται το κόστος των ΑΠΕ
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη τα τελευταία 50 χρόνια έχει επιταχυνθεί, με κάθε ημέρα να είναι κατά ένα βαθμό θερμότερη από το επιθυμητό. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αυξάνονται ραγδαία, με τις συνολικές εγκαταστάσεις να έχουν φτάσει σήμερα στο σωρευτικό επίπεδο του 2020. Οι ΑΠΕ έχουν καταστεί βασική πηγή ηλεκτροδότησης παγκοσμίως, ενώ το κόστος των ηλιακών πάνελ και άλλων συμπληρωματικών τεχνολογιών έχει μειωθεί δραστικά, ακολουθώντας μια τεχνολογική επανάσταση δεκαετιών, όπως σημείωσε ο κ. Αρκολάκης.
Ωστόσο, οι ΑΠΕ αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, κυρίως λόγω των περιορισμών του δικτύου και της διαλείπουσας παραγωγής – παράγουν ενέργεια όταν υπάρχει ήλιος ή άνεμος, όχι απαραίτητα όταν υπάρχει ζήτηση, ενώ τόσο τοπικές αντιδράσεις και πολιτικά εμπόδια παραμένουν ένα εμπόδιο, ενώ η επέκταση της αιολικής ενέργειας κοντά σε δασικές περιοχές προκαλεί έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος μπορούν, κατά τον ίδιο, να παίξουν οι νέες τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας και το firmed solar.
Η παγκόσμια εξάπλωση των ΑΠΕ, υποστηρίζει, οδηγεί σε μείωση των τιμών ενέργειας, ευνοώντας κυρίως τις αναπτυσσόμενες χώρες και εκείνες με ισχυρές ηλεκτρικές διασυνδέσεις. Αντίθετα, χώρες που βασίζουν μεγάλο μέρος του ΑΕΠ τους στην εξόρυξη υδρογονανθράκων να πλήττονται αντίστοιχα. Φέρνοντας το παράδειγμα του Inflation reduction Act στις ΗΠΑ, σημειώνει ότι οι επιδοτήσεις πρέπει να στοχεύουν σε συγκεκριμένες περιοχές για μέγιστη αποδοτικότητα, καθώς η ταχύτητα ανάπτυξης των ΑΠΕ είναι τέτοια που ορισμένα έργα θα γίνουν και χωρίς αυτές.
Όσον αφορά τους δασμούς Τραμπ σημείωσε πως ένας εμπορικός πόλεμος που θα επηρεάσει τα εξαρτήματα των ΑΠΕ, θα μπορούσε να αυξήσει την τιμή της κιλοβατώρας, ανάλογα με το ποσοστό του δασμού που θα επιβληθεί.
