Αυθαίρετα: Nομιμοποίηση σε τουριστικούς λιμένες

Τη διαδικασία νομιμοποίησης αυθαιρέτων σε τουριστικούς λιμένες καθορίζει νέα απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Ουσιαστικά αφορά πολεοδομικές παρανομίες σε θαλάσσιες τουριστικές υποδομές και ειδικότερα σε τουριστικούς λιμένες – ήτοι καταφύγια, μαρίνες (τουριστικές ή ναυταθλητικές), λιμένες ξενοδοχειακών μονάδων και αγκυροβόλια – που έγιναν καθ’ υπέρβαση της χωροθέτησης ή χωρίς άδεια έργων και εγκαταστάσεων εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης.

Σύμφωνα με κοινή απόφαση της υπουργού Τουρισμού κυρίας Όλγας Κεφαλογιάννη και του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκου Ταγαρά, δικαίωμα υπαγωγής στη διαδικασία νομιμοποίησης έχουν οι φορείς διαχείρισης των τουριστικών λιμένων, δηλαδή κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο Δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου το οποίο έχει αναλάβει με σύμβαση – μετά του Δημοσίου ή μετά της ΕΤΑΔ (Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία) – την κατασκευή, τη λειτουργία και την εκμετάλλευση τουριστικού λιμένα.

Προϋπόθεση για την «τακτοποίηση» του λιμένα είναι να βρίσκεται αποδεδειγμένα σε λειτουργία από τον Ιανουάριο του 2022 και οι αυθαιρεσίες να έχουν γίνει πριν τον Ιούλιο του 2011 (σ.σ. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει θέσει την 28η/7/2011 ως «κόκκινη γραμμή», πέραν της οποίας όποιο αυθαίρετο χτίζεται δεν μπορεί να «τακτοποιηθεί» και παίρνει τον μακρύ δρόμο της κατεδάφισης). Επίσης, θα πρέπει να έχει εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους.

Προθεσμία έως τις αρχές Οκτωβρίου

Οι σχετικές αιτήσεις θα γίνονται δεκτές από τη Διεύθυνση Χωρικού Σχεδιασμού και Υποδομών του Υπουργείου Τουρισμού έως τις 7 Οκτωβρίου 2025, θα ακολουθεί η εισήγηση προς την Επιτροπή Λιμένων για τη διατύπωση γνώμης στην υπουργό Τουρισμού προκειμένου να εκδοθεί η προβλεπόμενη απόφαση νομιμοποίησης.

Ως προς τη διαδικασία, η απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος προβλέπει ότι εντός τριών μηνών από την υποβολή της αίτησης νομιμοποίησης, η αρμόδια αρχή θα πρέπει να έχει ελέγξει την πληρότητα των υποβληθέντων δικαιολογητικών ώστε σε περίπτωση διαπίστωσης ελλείψεων να ενημερώνεται ο φορέας διαχείρισης, διαφορετικά να εισάγει το θέμα στην Επιτροπή Τουριστικών Λιμένων που θα εκδίδει τη γνώμη της. Εάν είναι θετική θα ακολουθεί η απόφαση νομιμοποίησης της υπουργού Τουρισμού η οποία θα επιφέρει επικαιροποίηση χωροθέτησης της θαλάσσιας τουριστικής υποδομής. Εντός ενός εικοσαήμερου από την έκδοση της υπουργικής απόφασης ο φορέας διαχείρισης θα έχει το περιθώριο να αιτείται έγκριση για τη λειτουργία του τουριστικού λιμένα.

Η αίτηση υπαγωγής πρέπει να συμπεριλαμβάνει το σύνολο των αυθαίρετων κατασκευών ή αυθαίρετων χρήσεων με όλες τις λεπτομέρειες (είδος υπέρβασης, εμβαδόν, χρήση, ημερομηνία ολοκλήρωσης της κατασκευής ή εγκατάστασης κλπ) και υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης ως προς την πραγματική έκταση των πολεοδομικών υπερβάσεων στην χερσαία και θαλάσσια ζώνη του λιμένα. Επίσης, ο φάκελος θα περιλαμβάνει τεχνική έκθεση μηχανικών με πλήρη καταγραφή της τροποποίησης, ή της αυθαίρετης κατασκευής ή της παράνομης αλλαγής χρήσης της υφιστάμενης εγκατάστασης ή του έργου, καθώς και των διαφοροποιήσεων των υλοποιημένων μεγεθών του τουριστικού λιμένα, των υφιστάμενων χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης, σε σχέση με την εγκριτική απόφαση χωροθέτησής του και τις οριστικές μελέτες.

Ακόμη, πρέπει να συνοδεύεται από όλα τα ιστορικά στοιχεία, τίτλους ιδιοκτησίας, άδεια, δημόσια έγγραφα (αεροφωτογραφίες κ.ά.) από τα οποία αποδεικνύεται ο χρόνος ολοκλήρωσης της κατασκευής και ο χρόνος έναρξης της χρήσης, τοπογραφικό διάγραμμα, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τις πρόσθετες υπό νομιμοποίηση κατασκευές κλπ.

Είναι αξιοσημείωτο ότι το 2018 έγινε η πρώτη τροποποίηση του τουριστικού νόμου 2160/1993 ώστε να μπορούν να νομιμοποιούνται αυθαίρετα σε τουριστικούς λιμένες οι οποίοι βρίσκονταν σε διαγωνιστικές διαδικασίες. Ωστόσο το 2022 ακολούθησαν άλλες τρεις τροποποιήσεις του αρχικού νόμου και μία το 2025 διευρύνοντας το πεδίο νομιμοποίησης αυθαιρέτων σε όλους τους τουριστικούς λιμένες (ιδιωτικούς, δημόσιους, δημοτικούς).