Μέτρο 23: «Πακέτο» ύψους 142,8 εκατ. ευρώ – Ο «φάκελος» με τα ποσά και τις καλλιέργειες

Σε 142,8 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι αποζημιώσεις που θα δοθούν σε αγρότες και κτηνοτρόφους μέσω του Μέτρου 23 για ζημιές που υπέστησαν οι καλλιέργειές τους από φυσικά φαινόμενα μετά την 1η Ιανουαρίου 2024.

Ο «φάκελος» στο Μέτρο 23 «Έκτακτη Προσωρινή Στήριξη Ρευστότητας στους Γεωργούς, που έχουν πληγεί από Φυσικές Καταστροφές, μετά την 1η Ιανουαρίου 2024» με τις καλλιέργειες και τις περιοχές, που θα αποζημιωθούν, αλλά και τα ποσά που θα δοθούν παρουσιάστηκε αναλυτικά κατά τη 17η  Συνεδρίασης της Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, που πραγματοποιείται στην Κέρκυρα.

Η στήριξη θα λάβει τη μορφή εφάπαξ, κατ’ αποκοπή ποσού, η οποία θα καταβληθεί στους δικαιούχους έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, βάσει των αιτήσεων παροχής στήριξης που θα εγκριθούν έως τις 30 Ιουνίου 2025

Ειδικότερα, το εφάπαξ ποσό στήριξης για κάθε δικαιούχο είναι το γινόμενο των εκταρίων / κυψελών που κατέχει επί ένα ενιαίο ποσό ανά εκτάριο / κυψέλη για κάθε τομέα/καλλιέργεια.

Οι ενιαίες τιμές ανά εκτάριο/κυψέλη και τομέα/καλλιέργεια είναι οι ακόλουθες:

• Τομέας μελισσοκομίας: 15€/κυψέλη
• Καλλιέργεια βαμβακιού: 301 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια κάστανου: 1.461 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια αχλαδιών: 1.925 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια αμυγδάλων ποικιλίας «Ferragnes»: 1.461 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια σύκων: 2.057 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια κελυφωτών φιστικιών: 1.461 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια ηλίανθου: 204 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια αμπέλου οινοποιίας: 1.019 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια αμπελιού επιτραπέζιο: 2.447 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια αραβόσιτου (καρπός και ενσίρωσης): 247 ευρώ ανά εκτάριο
• Καλλιέργεια φασολιού (βρώσιμο όσπριο): 1.408 ευρώ ανά εκτάριο (χρησιμοποιήθηκε ο μέσος όρος των τυπικών αποδόσεων των δύο κατηγοριών φασολιών)
• Ακτινίδια, αμπέλια, βερίκοκα, κυδώνια και λοιπές δενδρώδεις που επλήγησαν από χαλάζι σε προανθικό στάδιο: 1.416 ευρώ ανά εκτάριο, ανεξάρτητα της καλλιέργειας που επλήγη.

Καλλιέργειες Κωπαϊδικού πεδίου με τιμές ενίσχυσης ανάλογα με τις καλλιέργειες που επλήγησαν, σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα:

Πότε θα καταβληθούν

Η στήριξη θα λάβει τη μορφή εφάπαξ, κατ’ αποκοπή ποσού, η οποία θα καταβληθεί στους δικαιούχους έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, βάσει των αιτήσεων παροχής στήριξης που θα εγκριθούν έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Η ενίσχυση δεν αφορά σε δαπάνες, οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί ή θα πραγματοποιηθούν από τον γεωργό, ούτε στην πλήρη αποζημίωση της ζημίας, που υπέστησαν.

Στους τομείς/καλλιέργειες που προαναφέρθηκαν και για τη συγκεκριμένη φυσική καταστροφή την περίοδο μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 δεν έχει χορηγηθεί καμία ενίσχυση από άλλο ενωσιακό ή εθνικό χρηματοδοτικό μέσο.

Η συνολική ενίσχυση από όλα τα χρηματοδοτικά μέσα που μπορεί να λάβει ένας δικαιούχος για τη συγκεκριμένη φυσική καταστροφή και καλλιέργεια/τομέας την περίοδο μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 δεν μπορεί να ξεπερνά τις 42.000 ευρώ.

Να σημειωθεί ότι οι επαγγελματίες αγρότες και οι νεοεισερχόμενοι επαγγελματίες αγρότες λαμβάνουν το 100% της ανωτέρω προσδιορισθείσας ενίσχυσης, ενώ οι κάτοχοι αγροτικών εκμεταλλεύσεων (μη επαγγελματίες αγρότες, εγγεγραμμένοι στο ΜΑΑΕ) το 50% αυτής.

Πώς θα κατανεμηθούν οι αποζημιώσεις

Σοβαρές ζημιές και απώλειες παραγωγής επέφεραν τα καιρικά φαινόμενα που εκδηλώθηκαν σχεδόν σε όλη τη χώρα από τον Ιανουάριο του 2024, αφήνοντας χιλιάδες παραγωγούς χωρίς εισόδημα.

Σύμφωνα με όσα παρουσιάστηκαν στο «φάκελο» των καλλιεργειών, αναμένεται να δοθεί ενίσχυση για την μελισσοκομία σε περίπου 17.700 δικαιούχους απ’ όλη τη χώρα, οι οποίοι διαθέτουν συνολικά 2.173.345,00 κυψέλες (κατά προσέγγιση).

Στην καλλιέργεια βαμβακιού οι ενισχύσεις αφορούν σε περίπου 37.000 δικαιούχους, σε σύνολο περίπου 214.500 εκταρίων, στις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Δράμας, Δυτικής Αττικής, Έβρου, Εύβοιας, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Ξάνθης, Πέλλας, Πιερίας, Ροδόπης, Σερρών, και Φλώρινας Βοιωτίας, Καρδίτσας, Μαγνησίας, Λάρισας, Τρικάλων και Φθιώτιδας.

Η καλλιέργεια κάστανου, υπέστη ποσοτική ζημιά και ποιοτική υποβάθμιση σε ποσοστό 50-70% της παραγωγής, λόγω του έντονου καύσωνα και της ανομβρίας στις περιφερειακές ενότητες Αρκαδίας, Αιτωλοακαρνανίας, Εύβοιας, Ηλείας, Λακωνίας, Πέλλας, Πιερίας, Φθιώτιδας, Χανίων, Τρικάλων και Κιλκίς, σε συνολική έκταση που εκτιμάται στα 4.800 εκτάρια. Το αναφερόμενο ποσοστό απώλειας παραγωγής αφορά στο σύνολο των καλλιεργούμενων εκτάσεων καλλιέργειας κάστανου, σε αυτές τις περιοχές.

Στην καλλιέργεια αμυγδάλων ποικιλίας «Ferragnes» παρατηρήθηκε έντονη καρπόπτωση σε ποσοστό 35-40% της παραγωγής. Οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου 7.600 εκτάρια στις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Ανατολικής Αττικής, Αργολίδας, Αρκαδίας, Αχαΐας, Βοιωτίας, Γρεβενών, Δράμας, Δυτικής Αττικής, Έβρου, Εύβοιας, Ηλείας, Ημαθίας, Θεσπρωτίας, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Καβάλας, Καρδίτσας, Καστοριάς, Κιλκίς, Κοζάνης, Κορινθίας, Λακωνίας, Λάρισας, Μαγνησίας, Μεσσηνίας, Ξάνθης, Πέλλας, Πιερίας, Πρέβεζας, Ροδόπης, Σερρών, Σποράδων, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Φλώρινας, Φωκίδας, Χαλκιδικής και Χίου.

Στην καλλιέργεια αχλαδιών παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της παραγωγής στις περισσότερες ποικιλίες αχλαδιάς, σε ποσοστό > 30% λόγω έξαρσης «βακτηριακού καψίματος», ως δευτερογενή επίπτωση του συνδυασμένου φαινομένου καύσωνα και άκαιρων έντονων βροχοπτώσεων. Επίσης, στην ποικιλία (κρυστάλλια) στην ΠΕ Ξάνθης διαπιστώθηκε μικροκαρπία, μερική καρπόπτωση και ποιοτική υποβάθμιση εξαιτίας των παρατεταμένων ξηροθερμικών συνθηκών και των υψηλών θερμοκρασιών καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Η μείωση παραγωγής που αναφέρεται σε σχετικές βεβαιώσεις των ΔΑΟΚ είναι σε επίπεδο 30-40% της παραγωγής. Οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου 3.600 εκτάρια στις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Ανατολικής Αττικής, Αργολίδας, Αρκαδίας, Άρτας, Αχαΐας, Βοιωτίας, Γρεβενών, Δράμας, Δυτικής Αττικής, Έβρου, Ηλείας, Ημαθίας, Ηρακλείου, Θεσπρωτίας, Θεσσαλονίκης, Θήρας, Καβάλας, Καρδίτσας, Καστοριάς, Κεφαλληνίας, Κιλκίς, Κοζάνης, Κορινθίας, Λακωνίας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Μεσσηνίας, Νήσων Αττικής, Ξάνθης, Πάρου, Πέλλας, Πιερίας, Πρέβεζας, Ρεθύμνου, Ροδόπης, Ρόδου, Σάμου, Σερρών, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Φλώρινας, Φωκίδας, Χαλκιδικής και Χανίων.

Στην καλλιέργεια σύκων καταγράφηκε σημαντική απώλεια >30% της παραγωγής, λόγω ακαρπίας. Οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου 2.700 εκτάρια στις περιφερειακές ενότητες Εύβοιας και Μεσσηνίας.

Στην καλλιέργεια κελυφωτών φιστικιών, η μείωση παραγωγής είναι σε επίπεδο μεγαλύτερο του 30% της παραγωγής. Οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου 485 εκτάρια στις περιφερειακές ενότητες Εύβοιας, Δυτικής Αττικής και Νήσων Αττικής.

Στην καλλιέργεια ηλίανθου (ενεργειακά και ελαιούχοι σπόροι) η μείωση παραγωγής είναι σε επίπεδο μεγαλύτερο του 30% της παραγωγής. Οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου 53.300 εκτάρια στις περιφερειακές ενότητες Ανατολικής Αττικής, Γρεβενών, Αρκαδίας, ΠΕ Βοιωτίας, Δράμας, Έβρου, Εύβοιας, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Καρδίτσας, Καστοριάς, Κιλκίς, Κοζάνης, Λάρισας, Λήμνου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πέλλας, Πιερίας, Ροδόπης, Σερρών, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Φλώρινας και Χαλκιδικής.

Στην καλλιέργεια αμπέλου οινοποιίας η μείωση παραγωγής είναι σε επίπεδο μεγαλύτερο του 30% της παραγωγής. Οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου17.000 εκτάρια στις περιφέρειες Κρήτης, Νοτίου Αιγαίου, Αττικής και στις περιφερειακές ενότητες Εύβοιας, Ημαθίας, Κορίνθου, Λάρισας, Μεσσηνίας, Νήσων Αττικής, Πέλλας, Σερρών, Τρικάλων, Καρδίτσας, Φλώρινας και Χίου.

Στην καλλιέργεια επιτραπέζιου αμπελιού η μείωση της παραγωγής έφτασε στο 50%. Οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου 10.100 εκτάρια στις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Ανατολικής Αττικής, Αργολίδας, Αρκαδίας, Άρτας, Αχαΐας, Βοιωτίας, Γρεβενών, Δράμας, Δυτικής Αττικής, Έβρου, Εύβοιας, Ζακύνθου, Ηλείας, Ημαθίας, Ηρακλείου, Θάσου, Θεσπρωτίας, Θεσσαλονίκης, Ικαρίας, Καβάλας, Καλύμνου, Καρδίτσας, Καρπάθου, Καστοριάς, Κέας-Κύθνου, Κέρκυρας, Κεφαλληνίας, Κιλκίς, Κοζάνης, Κορινθίας, Κω, Λακωνίας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Λήμνου, Μαγνησίας, Μεσσηνίας, Νάξου, Νήσων Αττικής, Ξάνθης, Πέλλας, Πιερίας, Πρέβεζας, Ρεθύμνου, Ροδόπης, Ρόδου, Σάμου, Σερρών, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Φλώρινας, Φωκίδας, Χαλκιδικής, Χανίων και Χίου.

Στην καλλιέργεια αραβόσιτου (καρπός και ενσίρωσης) οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου 16.000 εκτάρια στις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Άρτας, Αχαΐας, Βοιωτίας, Γρεβενών, Δράμας, Έβρου, Εύβοιας, Ευρυτανίας, Ηλείας, Ημαθίας, Θεσπρωτίας, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Καβάλας, Καρδίτσας, Καστοριάς, Κιλκίς, Κοζάνης, Κορινθίας, Λακωνίας, Λάρισας, Λέσβου, Μαγνησίας, Μεσσηνίας, Ξάνθης, Πέλλας, Πιερίας, Πρέβεζας, Ροδόπης, Σερρών, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Φλώρινας, Φωκίδας και ΠΕ Χαλκιδικής.

Στην καλλιέργεια φασολιού (όσπριο) η μείωση παραγωγής είναι σε επίπεδο του 30% της παραγωγής. Οι πληγείσες εκτάσεις αφορούν σε περίπου 4.300 εκτάρια στις ακόλουθες περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αργολίδας, Αρκαδίας, Βοιωτίας, Γρεβενών, Δράμας, Δυτικής Αττικής, Έβρου, Εύβοιας, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Καβάλας, Καρδίτσας, Καστοριάς, Κιλκίς, Κοζάνης, Κορινθίας, Λάρισας, Λήμνου, Μαγνησίας, Μεσσηνίας, Ξάνθης, Πέλλας, Πιερίας, Πρέβεζας, Ροδόπης, Ρόδου, Σερρών, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Φλώρινας και Χαλκιδικής.

Το Κωπαϊδικό πεδίο

Τα αγροτεμάχια του «Κωπαϊδικού πεδίου» αρδεύονται αποκλειστικά από την Λίμνη Υλίκη. Ο μέσος όρος του όγκου νερού που αντλήθηκε από την Υλίκη για το σκοπό αυτό για τα έτη 2021-2023 ανέρχονταν σε 34.000.000m3, σύμφωνα με στοιχεία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.

Εντούτοις, κατά το έτος 2024, οι ξηρικές συνθήκες που επικράτησαν στη χώρα μας και η έντονα πτωτικής πορεία των αποθεμάτων των διαθέσιμων ταμιευτήρων ύδατος (ταμιευτήρες Ευήνου, Μόρνου, λίμνης Υλίκης), ως συνέπεια της συστηματικά χαμηλής υδροφορίας, αλλά και της αύξησης της ζήτησης νερού στην Αθήνα και της κατανάλωσης νερού κατά μήκος του δικτύου ύδρευσης και άρδευσης, κατέδειξε την ανάγκη έναρξης και εντατικής χρήση των απολήψεων νερού από την λίμνη Υλίκη για τους σκοπούς αυτούς.

Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν να αντληθούν μόλις 15.456.000m3 για την άρδευση του Κωπαϊδικού πεδίου κατά το έτος 2024 έναντι των 34.000.000m3 που μεσοσταθμικά απαιτούνται. Συνεπεία αυτών, αρδευόμενα αγροτεμάχια δεν αρδεύτηκαν καθόλου, με αποτέλεσμα την καθολική απώλεια παραγωγής των γεωργών.

Οι κύριες καλλιέργειες που περιλαμβάνονται στην οριοθετημένη έκταση είναι κτηνοτροφικά φυτά για ζωοτροφές, βαμβάκι, σίτος, αραβόσιτος, σιτηρά, κηπευτικά, κ.λπ.

Χαλάζι στο προ-ανθικό στάδιο

Σε ότι αφορά την χαλαζόπτωση Φεβρουαρίου/Μαρτίου 2024, αυτή προξένησε ζημιές σε δενδρώδεις καλλιέργειες (ακτινίδιο, βερίκοκο, κυδωνιά, κ.λπ.) και σε καλλιέργειες αμπέλου, οι οποίες βρίσκονταν σε προανθικό στάδιο και σε στάδιο έκπτυξης οφθαλμών, αντίστοιχα, στάδιο μη καλυπτόμενο ασφαλιστικά από τον ΕΛΓΑ.

Σημειώνεται πως σε πολλά αγροτεμάχια έχουν εγκατασταθεί προληπτικά μέσα για την προστασία από χαλάζι και συγκεκριμένα δίχτυα χαλαζικής προστασίας. Τα μέσα αυτά προστατεύουν αποτελεσματικά την παραγωγή, όμως κατά την διάρκεια του χειμώνα και μέχρι και τον Μάρτιο ή και τις πρώτες μέρες του Απριλίου (ανάλογα με την πρωιμότητα) τα δίχτυα παραμένουν μαζεμένα για λόγους ασφαλείας καθώς σε περίπτωση χιονοπτώσεων αν τα δίχτυα είναι ανοιχτά υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κατάρρευσης της εγκατάστασης λόγω βάρους (έχει τύχει αρκετές φορές, και ιδίως τον Μάρτη, να καταρρέουν σαν ντόμινο λόγω βάρους).

Συνοψίζοντας, εκτός του γεγονότος της σπανιότητας χαλαζόπτωσης αρχές Μαρτίου, τα δίχτυα χαλαζικής προστασίας τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι κλειστά (μαζεμένα) και συνεπώς η ζημιά δεν μπορούσε να προβλεφθεί ή να προληφθεί από τον παραγωγό

Μόνιμες καλλιέργειες στην ΠΕ Πιερίας

Η έντονη χαλαζόπτωση (πολύ πυκνό και μεγάλου μεγέθους χαλάζι), που πραγματοποιήθηκε το Φεβρουάριο, αρχές Μαρτίου 2024 στην ΠΕ Πιερίας προκάλεσε σημαντικές ζημιές σε προανθικό στάδιο στις μόνιμες καλλιέργειες της περιφερειακής ενότητας, καταστρέφοντας βλαστοφόρους και ανθοφόρους οφθαλμούς σε ακτινίδια, αμπέλια, βερίκοκα, κυδώνια και άλλες δενδρώδεις καλλιέργειες της περιοχής.

Υπολογίζεται ότι έχουν πληγεί περί τα 860 εκτάρια των προαναφερθέντων μόνιμων καλλιεργειών σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% της παραγωγής. Σύμφωνα με βεβαιώσεις της ΔΑΟΚ ΠΕ Πιερίας, το ανωτέρω ποσοστό απώλειας παραγωγής αφορά στο σύνολο των καλλιεργούμενων εκτάσεων με τις προαναφερόμενες μόνιμες καλλιέργειες.