Υπάρχει μια γενική αρχή στην οικονομία, ότι αν δεν θέλουμε να «πάμε στα βράχια» θα πρέπει η αύξηση των εισοδημάτων να μην τρέχει πιο γρήγορα από την παραγωγικότητα. Ως εκ τούτου, τα χθεσινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ενωση περιείχαν ένα ανησυχητικό μέγεθος που χτυπάει συναγερμό. Ενώ ο πληθωρισμός στην Ελλάδα αποκλιμακώνεται, το μοναδιαίο κόστος εργασίας, ο δείκτης που μετράει το ποσό που μια επιχείρηση πληρώνει στους εργαζόμενούς της για την παραγωγή μιας μονάδας προϊόντος, στην Ελλάδα αυξάνεται. Και μάλιστα με εντεινόμενο ρυθμό όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη προβλέπεται να μειωθεί.
Για να μην παρεξηγούμαστε, ο δείκτης αυτός δεν δείχνει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αποφάσισαν να δώσουν μαζικές αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων, αλλά ότι το κόστος για την αμοιβή του μέσου εργαζόμενου στην Ελλάδα δεν δικαιολογείται από την παραγωγικότητα. Αυξάνει, μάλιστα, με ρυθμό υψηλότερο του ευρωπαϊκού και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα για την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, για το 2025 οι προβλέψεις στην ευρωζώνη για το μοναδιαίο κόστος εργασίας δείχνει μια αύξηση 3%, που θα επιβραδύνει στο 2% το 2026 και στο 1,7% το 2027. Αντίθετα στην Ελλάδα προβλέπεται να αυξηθεί φέτος κατά 3,4%, το 2026 κατά 3,2% και το 2027 κατά 3,6%. Πρόκειται για μια σοβαρή απόκλιση, που έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με τις πολύ χαμηλές ελληνικές επιδόσεις στους δείκτες παραγωγικότητας και στην επίσης σημαντική επιβάρυνση του μη μισθολογικού κόστους (φόροι και εισφορές).
Πρόσφατα ο πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος είχε παραδεχτεί ότι έχουμε χαμηλούς μισθούς γιατί έχουμε χαμηλή παραγωγικότητα. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα παράγονται 38 ευρώ ανά ώρα εργασίας, στη Γερμανία παράγονται 80 ευρώ, στη Δανία 151 ευρώ. Για αυτή την επίδοση δεν ευθύνονται οι εργαζόμενοι. Η παραγωγικότητα περιγράφει πόση προσπάθεια χρειάζεται να καταβληθεί για να δημιουργήσουμε ή να παραγάγουμε κάτι. Αυτό μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε, από το πόσα πράγματα κάναμε σήμερα στη δουλειά, μέχρι κυρίως το πόσο γρήγορα τα μηχανήματα των εργοστασίων μπορούν να παράγουν τελικά προϊόντα. Στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας βρίσκονται οι καινοτόμες ιδέες, οι νέες τεχνολογίες και η οργάνωση της δουλειάς. Οι χώρες που έχουν επενδύσει σε αυτά και κρατούν υπό έλεγχο και το μη μισθολογικό κόστος συνήθως εμφανίζουν υψηλούς ρυθμούς παραγωγικότητας, που συγκρατούν το μοναδιαίο κόστος εργασίας, δημιουργώντας το περιβάλλον για υψηλότερους μισθούς.
Στην Ελλάδα και παρά το τεράστιο έλλειμμα στο εμπορικό μας ισοζύγιο και το χαμηλό επίπεδο αμοιβών, σπανίως συζητούμε για το πώς θα δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον καλύτερων και βιώσιμων για την επιχείρηση μισθών. Κι όμως η πρώτη πηγή ανησυχίας για μια οικονομία είναι να αρχίσουν να μην πηγαίνουν καλά οι επιχειρήσεις. Αυτή είναι η πρώτη πηγή του κακού και προκαλείται συνήθως όταν τους ξεφύγουν αφανείς δείκτες όπως το μοναδιαίο κόστος εργασίας που τινάζει στον αέρα οποιοδήποτε επιχειρηματικό σχέδιο.