Οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ελλάδα είναι κυρίως εξωγενείς, προερχόμενοι από την αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων και την άνοδο του εμπορικού προστατευτισμού, όπως επισημαίνεται στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδας για τον Μάιο 2025, η οποία εξετάζει τις εξελίξεις στο μακροοικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον, αξιολογεί τους κινδύνους και την ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα, των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των λοιπών τομέων του χρηματοπιστωτικού συστήματος και αναλύει τη λειτουργία των υποδομών των χρηματοπιστωτικών αγορών (συστήματα πληρωμών, κεντρικά αποθετήρια τίτλων και κεντρικοί αντισυμβαλλόμενοι).
Η έκθεση της ΤτΕ για τράπεζες και οικονομία
Σύμφωνα με την Έκθεση, η ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί κυρίως έμμεσα, από ενδεχόμενη επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής οικονομίας, και επιβάρυνση του επενδυτικού κλίματος.
Όσον αφορά στις ελληνικές τράπεζες, η Έκθεση σημειώνει ότι το 2024 βελτίωσαν περαιτέρω τα θεμελιώδη τους μεγέθη, ενισχύοντας σημαντικά την κερδοφορία και την κεφαλαιακή τους επάρκεια, διατηρώντας τη ρευστότητα σε υψηλό επίπεδο και βελτιώνοντας περαιτέρω την ποιότητα των στοιχείων του ενεργητικού τους.
Η ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί κυρίως έμμεσα, από ενδεχόμενη επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής οικονομίας, και επιβάρυνση του επενδυτικού κλίματος.
Ενίσχυση ανθεκτικότητας τραπεζικού τομέα
Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ελληνικού τραπεζικού τομέα είναι αδιαμφισβήτητη. Το 2024 οι ελληνικές τράπεζες κατέγραψαν κέρδη μετά από φόρους και διακοπτόμενες δραστηριότητες ύψους 4,4 δισεκ. ευρώ, έναντι κερδών 3,8 δισεκ. ευρώ το 2023. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν θετικά η αύξηση των καθαρών εσόδων από τόκους και προμήθειες, καθώς και η μείωση των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο, ενώ αρνητικά επέδρασε η αύξηση των λειτουργικών εξόδων.
Oι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζικών ομίλων ενισχύθηκαν περαιτέρω, κυρίως μέσω της εσωτερικής δημιουργίας κεφαλαίου και της έκδοσης κεφαλαιακών μέσων. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 ratio – CET1 ratio) σε ενοποιημένη βάση αυξήθηκε σε 15,9% το Δεκέμβριο του 2024 και ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαίου (Total Capital Ratio – TCR) σε 19,7% και πλέον ανέρχονται στο ίδιο επίπεδο με το μέσο όρο στην Τραπεζική Ένωση (δείκτες CET1: 15,9% και TCR: 20,0% το Δεκέμβριο του 2024).
Η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων το 2024 βελτιώθηκε αισθητά, κυρίως λόγω μη οργανικών ενεργειών. Ειδικότερα, ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς το σύνολο των δανείων μειώθηκε σημαντικά σε 3,8% το Δεκέμβριο του 2024 (από 6,7% το Δεκέμβριο του 2023). Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ, το οποίο έχει συγκλίνει σε μεγάλο βαθμό με το μέσο όρο στην Τραπεζική Ένωση (Δεκέμβριος 2024: 2,3%).
Οι προοπτικές για τα κέρδη
Όσον αφορά τις προοπτικές για την κερδοφορία, η Τράπεζα της Ελλάδος σημειώνει στην ίδια έκθεση πως μερικοί από τους παράγοντες που αναμένεται να την επηρεάσουν το 2025 είναι οι εξής:
Κανένα περιθώριο εφησυχασμού
Οι προοπτικές για τον ελληνικό τραπεζικό τομέα παραμένουν ευνοϊκές, καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις θετικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας.
Ωστόσο, η διαφαινόμενη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ, καθώς και ενδεχόμενη απότομη ανατιμολόγηση των περιουσιακών στοιχείων στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων, θα μπορούσαν να επιφέρουν αρνητικές συνέπειες. Επομένως, δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού και η συνδυαστική εφαρμογή της μικροπροληπτικής εποπτείας και της μακροπροληπτικής πολιτικής καθίσταται αναγκαία για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
