Εκλογές: Κρίσιμες αναμετρήσεις την Κυριακή σε Ρουμανία, Πολωνία και Πορτογαλία

Εκατομμύρια ψηφοφόροι στη Ρουμανία, την Πολωνία και την Πορτογαλία θα ψηφίσουν αυτό το Σαββατοκύριακο σε μια εκλογική «σούπερ Κυριακή», που θα καθορίσει την πορεία των δημοκρατιών τους σε μια περίοδο αυξημένων πολιτικών, εμπορικών και οικονομικών εντάσεων.

Στη Ρουμανία, ο ακροδεξιός υποψήφιος είναι ο επικρατέστερος στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, ενώ στον πρώτο γύρο της βαθιά διχασμένης Πολωνίας, ένας φιλελεύθερος, ένας συντηρητικός και ένας ακροδεξιός υποψήφιος διεκδικούν την προεδρία.

Στην Πορτογαλία, η οποία διεξάγει πρόωρες βουλευτικές εκλογές μόλις 14 μήνες μετά την τελευταία ψηφοφορία, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το status quo μάλλον θα συνεχιστεί, με την Δημοκρατική Συμμαχία (AD) να επικρατεί και πάλι οριακά.

Ρουμανία: Θα νικήσει ο ευρωσκεπτικιστής Σίμιον και θαυμαστής του Τραμπ;

Η αρχική ψηφοφορία στην Ρουμανία πέρυσι ακυρώθηκε και ο ακροδεξιός νικητής της αποκλείστηκε, εν μέσω εκτεταμένων ανησυχιών για ρωσική ανάμιξη και άλλες παρατυπίες. Έτσι, η ψηφοφορία της Κυριακής είναι ο δεύτερος γύρος των… δεύτερων προεδρικών εκλογών μέσα σε έξι μήνες.

Αυτή τη φορά, ένας υπερεθνικιστής, επικριτής της ΕΕ και θαυμαστής του Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκεται στο δεύτερο γύρο με έναν κεντρώο ανεξάρτητο, σε μια ψηφοφορία που οι αναλυτές έχουν χαρακτηρίσει ως την πιο σημαντική στη μετακομμουνιστική ιστορία της χώρας, όπως σημειώνει ο βρετανικός The Guardian σε ανάλυσή του.

Ο Τζόρτζε Σίμιον, 38 ετών, ο οποίος φοράει σκουφάκια Maga, προωθεί μια κοινωνικά συντηρητική ατζέντα και θέλει τη «μελονοποίηση» (σ.σ. από την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι) της Ευρώπης και τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, κέρδισε άνετα τον πρώτο γύρο με 41% των ψήφων, σχεδόν διπλάσιο ποσοστό από τον αντίπαλό του.

Ο δεύτερος Nicușor Dan, ο 55χρονος δήμαρχος του Βουκουρεστίου, χαρακτήρισε τον δεύτερο γύρο ως μια μάχη μεταξύ «μιας φιλοδυτικής και μιας αντιδυτικής κατεύθυνσης για τη Ρουμανία». Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τη διαφορά μεταξύ των δύο να μειώνεται, ενώ μία άλλη τους φέρνει στήθος με στήθος.

Το βλέμμα της ΕΕ στον Σίμιον και την πιθανή μετατόπιση της χώρας προς την ακροδεξιά

Ο Σίμιον, που επικράτησε λόγω ενός κύματος απογοήτευσης των ψηφοφόρων από τα κυρίαρχα κόμματα της Ρουμανίας, υποσχέθηκε, αν κερδίσει, να διορίσει πρωθυπουργό τον Călin Georgescu, νικητή της ακυρωμένης ψηφοφορίας του περασμένου Νοεμβρίου.

Η ήττα του υποψηφίου του κυβερνώντος συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών και Φιλελευθέρων στον πρώτο γύρο προκάλεσε την παραίτηση του φιλοευρωπαίου πρωθυπουργού Marcel Ciolacu και την de facto κατάρρευση της κυβέρνησης. Πρέπει τώρα να σχηματιστεί νέος συνασπισμός.

Αναλυτές δήλωσαν ότι μια νίκη του Σίμιον θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε απότομη μετατόπιση προς την ακροδεξιά. Μια συμφωνία μεταξύ του κόμματος AUR του Σίμιον, του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος στο κοινοβούλιο, και των Σοσιαλδημοκρατών του Coalacu θεωρείται πιθανή μετά την ψηφοφορία της Κυριακής, όπως επίσης και οι πρόωρες εκλογές.

Η εκλογική αναμέτρηση στην Ρουμανία παρακολουθείται στενά από την ΕΕ, η οποία επιθυμεί να μην έχει άλλον έναν ανασταλτικό παράγοντα στην περιοχή, δίπλα στην Ουγγαρία του Όρμπαν και την Σλοβακία. Ενδιαφέρονται επίσης οι εθνικιστές – μεταξύ άλλων και στην Ουάσινγκτον – οι οποίοι κατηγόρησαν το Βουκουρέστι ότι καταπατά τη δημοκρατία, μετά την ακύρωση της αρχικής ψηφοφορίας και την απαγόρευση του Georgescu να θέσει υποψηφιότητα στις επαναληπτικές εκλογές.

Ο πρόεδρος της Ρουμανίας έχει ημι-εκτελεστικό ρόλο, με σημαντικές εξουσίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, εθνικής ασφάλειας, αμυντικών δαπανών και διορισμών δικαστικών. Εκπροσωπεί επίσης τη χώρα, μέλος του ΝΑΤΟ, στη διεθνή σκηνή και μπορεί να ασκήσει βέτο σε σημαντικές ψηφοφορίες της ΕΕ.

Πολωνία: Θα είναι υπέρ του Τουσκ το αποτέλεσμα;

Εξίσου υψηλού κινδύνου, – τουλάχιστον, για την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ – χαρακτηρίζονται από τους πολιτικούς αναλυτές και οι εκλογές στην Πολωνία. Η ψηφοφορία της Κυριακής θα περιορίσει τον κατάλογο των υποψηφίων για την ανάδειξη του επόμενου προέδρου της χώρας, ενός ρόλου που συνεπάγεται κάποια επιρροή στην εξωτερική και αμυντική πολιτική, καθώς και ισχυρές εξουσίες άσκησης βέτο στη νομοθεσία που ψηφίζεται από το κοινοβούλιο.

Από το 2023, η χώρα κυβερνάται από τον Συνασπισμό Πολιτών του Τουσκ, μια ιδεολογικά ποικιλόμορφη και πολιτικά εύθραυστη συμμαχία φιλοδημοκρατικών κομμάτων. Η κεντρική του υπόσχεση ήταν να αντιστρέψει τις αμφιλεγόμενες και επεκτατικές αλλαγές, που επιδιώχθηκαν κατά τη διάρκεια της οκταετούς διακυβέρνησης από το εθνικολαϊκιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).

Ωστόσο, η ικανότητα της κυβέρνησης να υλοποιήσει αυτές τις υποσχέσεις παρακωλύεται από την δυνατότητα άσκησης βέτο που έχει ο πρόεδρος της χώρας, μια θέση που κατέχει από το 2015 ο Αντρέι Ντούντα, στενός πολιτικός σύμμαχος της αποπεμφθείσας κυβέρνησης και σταθερός υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ.

Η νίκη στην προεδρική κούρσα θα εδραιώσει τη θέση της κυβέρνησης και θα μπορούσε να τη βοηθήσει να εκπληρώσει ορισμένες από τις φιλελεύθερες υποσχέσεις της σε κοινωνικά ζητήματα, όπως οι αμβλώσεις και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+.

Την 1η Ιουνίου ο δεύτερος γύρος

Έχοντας σταθερά το προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, ο Rafał Trzaskowski, ο 53χρονος κεντρώος δήμαρχος της Βαρσοβίας και υψηλόβαθμο μέλος του Συνασπισμού Πολιτών, είναι ο υποψήφιος που πρέπει να νικήσει.

Ο κύριος αντίπαλός του είναι ένας 42χρονος συντηρητικός, ο Karol Nawrocki, ο οποίος είναι τυπικά ανεξάρτητος αλλά υποστηρίζεται από το PiS. Ο μέχρι πρότινος ελάχιστα γνωστός ιστορικός ελπίζει να προσφέρει ένα νέο πρόσωπο και μια ρήξη με την πολωτική κληρονομιά της λαϊκίστικης-δεξιάς κυβέρνησης, εμμένοντας στα βασικά της μηνύματα για την κυριαρχία, την παράνομη μετανάστευση και την απογοήτευση από τις «πράσινες» πολιτικές.

Ο Trzaskowski και ο Nawrocki είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κερδίσουν τις δύο πρώτες θέσεις και θα περάσουν σε δεύτερο γύρο την 1η Ιουνίου.

Ο Sławomir Mentzen, 38 ετών, ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος «Συνομοσπονδία», είναι το «αουτσάιντερ», ο οποίος αμφισβήτησε για λίγο τον Nawrocki για τη δεύτερη θέση, αλλά η όποια δύναμή του έχει εξασθενήσει τον τελευταίο μήνα.

Παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως εκπρόσωπο μιας νεότερης γενιάς που έχει απογοητευτεί από την κυρίαρχη πολιτική, διεξάγει εκστρατεία με ένα ψηφοδέλτιο ριζοσπαστικής απορρύθμισης και φοροελαφρύνσεων. Ως ειλικρινής επικριτής της ΕΕ και πολέμιος της απελευθέρωσης της μετανάστευσης, των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ και των νόμων περί αμβλώσεων, πιστεύεται ότι προετοιμάζεται για τις βουλευτικές εκλογές του 2027.

Πορτογαλία: Κινδυνεύει ο συνασπισμός λόγω διαφθοράς

Η εκλογική αναμέτρηση στην Πορτογαλία αναμένεται να φέρει λιγότερα «πυροτεχνήματα». Η χώρα οδηγείται στις κάλπες για τις τρίτες πρόωρες βουλευτικές εκλογές της, μέσα σε τρία χρόνια. Ο πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD) και πρωθυπουργός, Λουίς Μοντενέγκρο, προκάλεσε την ψηφοφορία της Κυριακής, ως απάντηση στα αυξανόμενα ερωτήματα σχετικά με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της οικογένειάς του.

Ο Μοντενέγκρο, επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμμαχίας (AD), που κυβερνά την Πορτογαλία από την οριακή νίκη της στις περσινές εκλογές, έχει βρεθεί υπό αυξανόμενο έλεγχο σχετικά με μια εταιρεία συμβούλων προστασίας δεδομένων που ίδρυσε το 2021 και την οποία μεταβίβασε στη σύζυγο και τους γιους του, τον επόμενο χρόνο.

Αντιμέτωπος με ερωτήματα σχετικά με πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων, ο Μοντενέγκρο – ο οποίος έχει αρνηθεί οποιαδήποτε παράβαση ή παραβίαση δεοντολογίας – οργάνωσε ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή του τον Μάρτιο, λέγοντας ότι ήθελε «να τερματίσει την ατμόσφαιρα μόνιμων υπονοούμενων και ίντριγκας». Όμως έχασε την ψηφοφορία και προκηρύχθηκαν νέες εκλογές.

Άλλη μία οριακή νίκη ή οριστική ήττα για το AD του Μοντενέγκρο;

Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα παρόμοιο αποτέλεσμα με την προηγούμενη φορά, με το AD να συγκεντρώνει περίπου 33%, το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) 26% και το ακροδεξιό κόμμα Chega 17%.

Ο Μοντενέγκρο φαίνεται πιθανό για άλλη μια φορά να μην καταφέρει να συγκεντρώσει την πλειοψηφία – ακόμη και αν έρθει σε συμφωνία με το μικρό κόμμα «Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία», το οποίο βρίσκεται δημοσκοπικά περίπου στο 6% – και θα δυσκολευτεί να κυβερνήσει, ιδίως αν το PS κάνει πράξη τις απειλές του να αντιταχθεί στη νομοθετική του ατζέντα.

Παρόλο που ο ίδιος διατήρησε την καθολική απαγόρευση οποιασδήποτε συμφωνίας με το Chega, η κυβέρνησή του έχει κατηγορηθεί ότι εξυπηρετεί την ακροδεξιά, αφού ανακοίνωσε την απέλαση 18.000 παράτυπων μεταναστών κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Υπήρξαν επίσης εικασίες ότι το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα θα μπορούσε να τον αντικαταστήσει με κάποιον που θα ήταν πιο δεκτικός στη συνεργασία με το Chega, σε περίπτωση που αποτύχει την Κυριακή.

Την προηγούμενη φορά, το AD κέρδισε 80 έδρες έναντι 78 του PS, ενώ το ακροδεξιό Chega, του οποίου ηγείται ο πρώην τηλεοπτικός ειδικός ποδοσφαίρου André Ventura, αύξησε τον αριθμό των εδρών του από 12 σε 50.

Πηγή: in.gr