«Σε ένα περιβάλλον παγκόσμιων προκλήσεων, όπου οι σταθερές εξακολουθούν να μεταβάλλονται, βλέπουμε την παγκόσμια οικονομία να βρίσκεται για πρώτη φορά αντιμέτωπη με την πιθανότητα ενός γενικευμένου εμπορικού πολέμου. Όμως, η βιομηχανία τροφίμων και ποτών παραμένει σε εγρήγορση, με διορατικότητα, ενσυναίσθηση και απόλυτη κατανόηση του σημαντικού της ρόλου ως ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας».
Με αυτό τον τρόπο ξεκίνησε την ομιλία του στην προχθεσινή γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ) ο πρόεδρός της κ. Ιωάννης Γιώτης, αναφερόμενος στον διεθνοποιημένο πλέον εμπορικό πόλεμο, που έχει φέρει η αμερικανική πολιτική των δασμών.
Και τόνισε ότι καθώς οι επιχειρήσεις έρχονται αντιμέτωπες με ένα περιβάλλον εμπορικού προστατευτισμού, οι επιπτώσεις είναι δύσκολο να προβλεφθούν.
Δασμοί Τραμπ: Κάποια προϊόντα μπορεί να εξαιρεθούν
Θα έλεγε κανείς ότι η ελληνική βιομηχανία τροφίμων κινείται προς το παρόν σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς δεν γνωρίζουμε ακόμα με βεβαιότητα πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση, ποια ελληνικά προϊόντα θα επηρεαστούν και σε ποιο βαθμό.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, για τη χώρα μας οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εισαγωγέας ελληνικών προϊόντων, με τις εξαγωγές να αγγίζουν τα 2,4 δισ. ευρώ.
«Το 31% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ αφορά αγροδιατροφικά προϊόντα, το 23% πετρελαιοειδή και το 41% βιομηχανικά προϊόντα. Ιδιαίτερα, το ελληνικό κρασί, οι ελιές και τα ροδάκινα έχουν καταφέρει να εδραιωθούν στην αμερικανική αγορά».
Τονίζει ότι η επιβολή πρόσθετων δασμών από τις ΗΠΑ κάνει κάποια προϊόντα μη ανταγωνιστικά στην αμερικανική αγορά. Για παράδειγμα, στα ροδάκινα υπάρχει ο νέος φόρος του 10% και ο υφιστάμενος φόρος του 17% . Συμπέρασμα; «Ο φόρος του 27% καθιστά τα ροδάκινα μη ανταγωνιστικά στην αμερικανική αγορά», λέει ο κ. Καλαμπόκης.
Επιπλέον, η ανακατεύθυνση των κινέζικων ροδάκινων από την αγορά των ΗΠΑ σε εκείνη της Ευρώπης δημιουργεί μεγαλύτερο ανταγωνισμό για τα ελληνικά προϊόντα.
Επισημαίνει ωστόσο ότι «ενώ υπάρχει ανησυχία, τα προϊόντα μας έχουν ένα μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: Δεν παράγονται στην Αμερική».
«Ενώ υπάρχει ανησυχία, τα προϊόντα μας έχουν ένα μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: Δεν παράγονται στην Αμερική»
Υπενθυμίζει δε ότι υπάρχει η πιθανότητα εξαίρεσης συγκεκριμένων ελληνικών προϊόντων από τους δασμούς, όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν, όταν κατά την πρώτη διακυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, είχαν εξαιρεθεί από τους δασμούς οι ελιές και το ελαιόλαδο της Ελλάδας και της Ιταλίας – χωρίς να συμβεί το ίδιο στα αντίστοιχα ισπανικά προϊόντα.
Έγκαιρος ανεφοδιασμός συνεργατών στις ΗΠΑ
Για κάποια προϊόντα, η πρόκληση των δασμών θα είναι μεγάλη ενώ για κάποια, οι επιπτώσεις δεν θα είναι άμεσες.
Για παράδειγμα, η ελληνική εταιρεία KONVA, που εξειδικεύεται στην επεξεργασία και παραγωγή μεγάλης ποικιλίας θαλασσινών, δεν θεωρεί ότι θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό.
«Οι εξαγωγές αποτελούν περίπου το 15% του συνολικού κύκλου εργασιών της KONVA, με την αμερικανική αγορά να βρίσκεται ακόμα σε αναπτυξιακό στάδιο για εμάς. Άρα, η απειλή δεν είναι μεγάλη», εξηγεί στον ΟΤ ο κ. Δημήτρης Συνοδινός, εμπορικός διευθυντής της ΚΟΝVΑ.
Θεωρεί ότι οι προκλήσεις των δασμών αλλά και της αλυσίδας εφοδιασμού πρέπει να αντιμετωπιστούν με μια ολιστική στρατηγική και ψύχραιμη οπτική. Στο πλαίσιο αυτό, η KONVA έχει κάνει σημαντικά βήματα. «Μέσω της συνεργασίας μας με το εξειδικευμένο δίκτυο Atalanta, καταφέραμε να πετύχουμε καθολική τοποθέτηση του καινοτόμου καπνιστού τόνου μας στην premium αλυσίδα H-E-B, γεγονός που αποδεικνύει την αξία της διαφοροποίησης και της ποιοτικής καινοτομίας».
Προσθέτει ότι το τμήμα Εξαγωγών της KONVA λειτούργησε προληπτικά, εξασφαλίζοντας έγκαιρο ανεφοδιασμό στον συνεργάτη της στις ΗΠΑ και κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο μέχρι την ολοκλήρωση των εμπορικών διαπραγματεύσεων.
Οι πρώτες ύλες
Και τι γίνεται με τις πρώτες ύλες που εισάγονται από την Αμερική;
«Δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην εφοδιαστική αλυσίδα εισαγόμενων πρώτων υλών, όπως το καλαμάρι από την Καλιφόρνια», εξηγεί ο κ. Συνοδινός.
«Το προϊόν αυτό χρησιμοποιείται τόσο στο brand Flokos όσο και στο Portola, που παράγεται απο την KONVA για λογαριασμό της Elamer. Τα δύο αυτά σήματα καλύπτουν περίπου το 10% της αγοράς τυποποιημένων ψαρικών και θαλασσινών και εμφανίζουν έντονη εποχικότητα – καταγράφοντας κάθε χρόνο εξαιρετικές επιδόσεις κατά το πρώτο τετράμηνο, με σταθερή παρουσία στα κορυφαία 10 brands σε πωλήσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο».
Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των πρώτων υλών, η KONVA σε συνεργασία με τους στρατηγικούς της εταίρους στο λιανεμπόριο και τη χονδρική, προχωράει από φέτος στην εξασφάλιση σημαντικών πρώτων υλών για τη σεζόν του 2026.
«Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ομαλή τροφοδοσία, χωρίς αιφνίδιες διακυμάνσεις επάρκειας και τιμών, προσφέροντας σταθερότητα στους πελάτες μας και ανταγωνιστικότητα στα ράφια», λέει ο κ. Συνοδινός.
Και δεν πρέπει να ξεχνάμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, που αποτελούν και αυτές, μαζί με τους δασμούς, μια μεγάλη πρόκληση για τις εταιρείες.
«Το καλαμάρι αντιμετωπίζει και μια ευρύτερη πρόκληση: την αβεβαιότητα στην επάρκεια πρώτης ύλης λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής – μια ακόμα παράμετρος που καταδεικνύει την ανάγκη για μια πιο ολιστική και προνοητική στρατηγική σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας» αναφέρει ο κ. Συνοδινος.
Μείζον θέμα οι δασμοί Τραμπ για την επιτραπέζια ελιά
«Η επιβολή δασμών στις εισαγωγές αγαθών στις ΗΠΑ, αποτελεί μείζον θέμα για τον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς, για τον απλούστατο λόγο ότι οι ΗΠΑ αποτελούν την μεγαλύτερη αγορά για το προϊόν», εξηγεί ο κ. Κώστας Ζούκας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών Τυποποιητών Εξαγωγέων Ελιάς (ΠΕΜΕΤΕ) και Managing Director στην Αμάλθεια.
Διευκρινίζει ότι περίπου το 30% του συνόλου των εξαγωγών του προιόντος κατευθύνεται προς τις ΗΠΑ, με την αξία των εξαγωγών το 2024 να φθάνει τα 214 εκατ. ευρώ – το πρώτο σε αξία ελληνικό τρόφιμο που εξάγεται στις ΗΠΑ και με μεγάλη διαφορά από τα υπόλοιπα τρόφιμα, όπως είναι η κομπόστα (88 εκατ ευρώ), η φέτα (73 εκατ. ευρώ), το ελαιόλαδο (68 εκατ. ευρώ), το κρασί (19 εκατ. ευρώ) κ.α.
«Βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για την οριστική διευθέτηση του ζητήματος, μετά την 90 ημερών περίοδο διαπραγμάτευσης που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ στις 9 Απριλίου 2025 και για την οποία περίοδο ισχύει ο δασμός του 10%».
Οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται τόσο σε επίπεδο Ευρωπαικής Ένωσης, όσο και σε επίπεδο ελληνικών φορέων με στελέχη της αμερικανικής διοίκησης.
«Το βασικό μας επιχείρημα είναι ότι δεν υπάρχει παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς στις ΗΠΑ, για να τονωθεί από τον περιορισμό των εισαγωγών του ελληνικού προιόντος και επομένως δεν συντρέχει λόγος να στερηθεί ο Αμερικανός καταναλωτής ένα τρόφιμο υψηλής διατροφικής αξίας, που τόσο πολύ το έχει αναγνωρίσει με την καταναλωτική του προτίμηση. Να σημειωθεί ότι στην προηγούμενη διακυβέρνηση Τραμπ οι ελιές είχαν εξαιρεθεί των δασμών. Αισιοδοξούμε να συμβεί το ίδιο και τώρα. Αναμένουμε…..».
Η δύναμη της ομογένειας στην Αμερική
¨Οπως ο κ. Διαμαντίδης και ο κ. Καλαμπόκης, έτσι και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) κ. Σίμος Διαμαντίδης ευελπιστεί ότι «κάποια προϊόντα θα εξαιρεθούν, όπως είχε γίνει και το 2019».
Πρόσφατα, επισκέφθηκε την Αμερική, στο πλαίσιο ενός διερευνητικού ταξιδιού, προκειμένου «να σκανάρει», όπως μας είπε, την αγορά «στην οποία θέλουμε να έχουμε μεγαλύτερη διείσδυση».
Στόχος της εν λόγω επίσκεψης ήταν η ενημέρωση συγκεκριμένων ατόμων αλλά και ομάδων που είναι κοντά στον πρόεδρο Τραμπ: Τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο, τον γνωστό Ελληνοαμερικανό επιχειρηματία Τζον Κατσιματίδη, τον πρώην σύμβουλο του προέδρου Χρήστο Μαραφάτσο και την νέα πρέσβειρα, προκειμένου να τους πείσουν για τα οφέλη της Μεσογεακής Διατροφής ώστε εκείνοι με την σειρά τους να πείσουν τον πρόεδρο να εξαιρέσει βασικά ελληνικά προϊόντα, κυρίως του αγροδιατροφικού τομέα.
«Ενημερωθήκαμε για τις εξαγωγές της Ελλάδας στις ΗΠΑ και τις εισαγωγές των ΗΠΑ προς την Ευρώπη», εξηγεί ο κ. Διαμαντίδης
Παράλληλα, ο ΣΕΒΕ επιχειρεί την επέκταση των ελληνικών προϊόντων σε άλλες αγορές, όπως είναι εκείνες του Καναδά και της Κολομβίας. «Το ίδιο θα επιχειρήσουμε και σε άλλες χώρες».
