Μπορεί κάποιος να ενημερώσει το καταναλωτικό κοινό πώς γίνεται στην καλύτερη χρονιά για την ελληνική οικονομία το 2024, οι απλήρωτοι λογαριασμοί ρεύματος να έχουν αυξηθεί στα 3,2 δισ. ευρώ από 2,4 δισ. ευρώ το 2023; Πρόκειται για αύξηση 33% σε έναν χρόνο, ποσοστά που θα θεωρούνταν αναμενόμενα αν η χώρα βίωνε μια καταστροφή. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει. Πώς γίνεται 2.593.285 παροχές ρεύματος από τις 7.713.583 που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, να μην πληρώνουν; Τη στιγμή μάλιστα που τα εισοδήματα, οι τζίροι των επιχειρήσεων, η αγορά εργασίας δείχνουν μια οικονομία με προβλήματα, αλλά σε άνθηση. Είναι η περίοδος που πολλοί αποπληρώνουν τα χρέη τους και αυτό φαίνεται στον τραπεζικό δανεισμό, όπου οι αποπληρωμές στεγαστικών δανείων ξεπερνούν τις νέες χορηγήσεις.
Στην ενέργεια, στην αγορά ηλεκτρισμού, συμβαίνει το ανάποδο. Και αυτό πρέπει με κάποιον τρόπο να απαντηθεί. Οχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί το κόστος των απλήρωτων λογαριασμών ρεύματος το πληρώνουν οι συνεπείς καταναλωτές. Στην ετήσια έκθεσή της η Ρυθμιστική Ανεξάρτητη Αρχή Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) το λέει ξεκάθαρα: σε κάθε κιλοβατώρα που πληρώνει ο συνεπής καταναλωτής, περίπου 6 λεπτά του ευρώ είναι το κόστος των απλήρωτων. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος, η τιμή ενός μέσου πράσινου τιμολογίου φτάνει τα 13-15 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ τα 6 λεπτά, περίπου 30%-40% της τιμής, είναι οι απλήρωτοι λογαριασμοί των… άλλων. Και είμαστε καλά με αυτή τη συνθήκη; Η διοίκηση της ΡΑΑΕΥ νιώθει καλά; Εχουν εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες είσπραξης αυτών των ποσών και με παροιμιώδη ευκολία οι εταιρείες τα περνάνε στους ενήμερους λογαριασμούς;
Η χώρα έχει περάσει τα τελευταία 15 χρόνια από τα «χίλια κύματα», ειδικά στο θέμα των λογαριασμών ρεύματος. Τι να πρωτοθυμηθούμε, τις ακτιβιστικές ενέργειες του «ηλεκτρολόγου της γειτονιάς» που συνέδεε παράνομα το κομμένο ρεύμα στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας; Τα κινήματα «δεν πληρώνω»; Τις χαριστικές πιστώσεις υπουργών χωρίς καμία επίπτωση σε απλήρωτους λογαριασμούς; Το 2019 είχαμε πει ότι θα φτιαχτεί ένας «Τειρεσίας» στη λιανική αγορά του ρεύματος στον οποίο οι εταιρείες θα μπορούν να εντοπίσουν τους επιτήδειους, τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, από όσους βρίσκονταν σε πραγματική αδυναμία, κάτι που ήδη συνέβαινε στην τραπεζική αγορά και στην αγορά τηλεπικοινωνιών.
Πρόσφατα, τον Απρίλιο, το πλαίσιο για το πότε θα διακόπτεται η ηλεκτροδότηση σε περίπτωση οφειλών άλλαξε. Με τον πρώτο απλήρωτο λογαριασμό έρχεται προειδοποίηση, ενώ ο δεύτερος απλήρωτος συνοδεύεται και από εντολή διακοπής ηλεκτροδότησης. Αυτό όμως εύκολα παρακάμπτεται. Πολλοί οφειλέτες προκειμένου να αποφύγουν την πληρωμή και τις κυρώσεις, αλλάζουν πάροχο. Υποτίθεται ότι θα περιοριζόταν αυτή η δυνατότητα με μια βάση δεδομένων όπου θα καταγράφονταν οι απλήρωτοι λογαριασμοί ώστε να μη γίνεται η μετακίνηση. Ουδείς γνωρίζει αν έχει δημιουργηθεί η συγκεκριμένη βάση δεδομένων. Ακόμα και τότε, όταν κανένας πάροχος δεν θέλει να συνεργάζεται μαζί τους, οι οφειλέτες προσφεύγουν στην «καθολική υπηρεσία», όπου μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε διαδικασία διακοπής ρεύματος. Μπορούσε δηλαδή να κοπεί το ρεύμα, σε κάποιον που βρέθηκε σε προσωρινή δυσκολία, αλλά όχι σε αυτόν που το έκανε σε τακτική βάση. Πολλοί από αυτούς επικαλούνται κοινωνικούς ή ιατρικούς λόγους και μπορεί να έχουν δίκιο. Μόνο που την κοινωνική πολιτική μιας χώρας την πληρώνει ο προϋπολογισμός της και όχι οι υπόλοιποι καταναλωτές.
