ΗΠΑ: Οι περικοπές στα πανεπιστήμια απειλούν την… καινοτομία

Μερικές φορές η επιστήμη προοδεύει όχι από σχεδιασμό αλλά από τύχη. Πριν από τριάντα χρόνια, ένας μεταπτυχιακός φοιτητής χημικής μηχανικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) περιέγραφε μια δυσχέρεια στην εργασία του πίνοντας ποτά σε ένα μπαρ στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης. Ένας φοιτητής του Χάρβαρντ τον άκουσε και πρότεινε μια λύση χρησιμοποιώντας την τεχνολογία κατασκευής μικροτσίπ που είχε αναπτύξει πρόσφατα το εργαστήριό του, αναφέρει ο Economist.

«Το κέντρο βάρους»

Η περιστασιακή ανταλλαγή απόψεων οδήγησε σε μια συνεργασία υπό την καθοδήγηση του Ντοναλντ Ινγκμπερ, κυτταρικού βιολόγου του Χάρβαρντ, η οποία τελικά βοήθησε στην πρωτοπορία της τεχνολογίας organ-chip, δηλαδή εργαστηριακών μοντέλων ανθρώπινων οργάνων σε μικροσκοπικά τσιπ. Ο Δρ. Ίνγκμπερ θα ίδρυε στη συνέχεια μια εταιρεία βιοτεχνολογίας στη Βοστώνη που θα εμπορευόταν την τεχνολογία.

Αν η επιστήμη στην Αμερική έχει ένα κέντρο βάρους, αυτό είναι κατά μήκος του ποταμού Τσαρλς, ο οποίος ελίσσεται μεταξύ Βοστώνης και Κέιμπριτζ, όπου το περιώνυμο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT), το Χάρβαρντ, νοσοκομεία παγκόσμιας κλάσης και εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων μοιράζονται την όχθη του ποταμού.

Ωστόσο, η ίδια αυτή συγκέντρωση της επιστήμης καθιστά την περιοχή ευάλωτη στην πολιτική. Οι πολιτικές του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τα πανεπιστήμια και οι προτεινόμενες από την κυβέρνησή του περικοπές στη χρηματοδότηση της επιστήμης απειλούν όχι μόνο το εκτεταμένο οικοσύστημα έρευνας και βιοτεχνολογίας της Μασαχουσέτης, αλλά και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της χώρας στην καινοτομία.

Αυτό το κομμάτι γης φιλοξενεί περισσότερες εταιρείες βιοτεχνολογίας από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο

Για 17 από τα τελευταία 19 χρόνια τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία της Βοστώνης έχουν λάβει περισσότερη χρηματοδότηση από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) από ό,τι εκείνα οπουδήποτε αλλού. Περίπου ένα στα οκτώ από τα 40 κορυφαία ερευνητικά πανεπιστήμια της Αμερικής είναι το σπίτι της περιοχής. Από όλα αυτά τα ιδρύματα κανένα μέρος δεν έχει τραβήξει την οργή του κ. Τραμπ όσο το Χάρβαρντ.

Διακοπή χρηματοδότησης

Λίγες ώρες αφότου το Χάρβαρντ αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τις ομοσπονδιακές απαιτήσεις για την αναδιάρθρωση του πανεπιστημίου, ο Δρ Ίνγκμπερ ήταν από τους πρώτους επιστήμονές του που έλαβαν εντολή διακοπής της εργασίας στις επιχορηγήσεις του.

Στη συνέχεια, στις 5 Μαΐου, η Λίντα ΜακΜάχον, η υπουργός Παιδείας, έστειλε μια αφηρημένη επιστολή στο Χάρβαρντ με μια εξαιρετική απειλή: το πανεπιστήμιο δεν θα λαμβάνει πλέον νέες ομοσπονδιακές ερευνητικές επιχορηγήσεις.

Όπως ένα είδος-κλειδί, το Χάρβαρντ υποστηρίζει την έρευνα και την ανάπτυξη πολύ πέρα από την πανεπιστημιούπολή του. Οι ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις του συχνά εξαρτώνται από συνεργασίες μεταξύ πανεπιστημίων και νοσοκομείων σε ολόκληρη την περιοχή.

Μεταξύ των οικονομιών των 20 μεγαλύτερων μητροπολιτικών περιοχών της Αμερικής, καμία δεν έχει μεγαλύτερο μερίδιο αφιερωμένο στις επιστήμες και τις συναφείς βιομηχανίες. Αυτό το κομμάτι γης φιλοξενεί περισσότερες εταιρείες βιοτεχνολογίας από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, σημειώνει χαρακτηριστικά ο Economist.

Ερευνα RNA

Το ιατρικό κέντρο του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης (UMass), 40 μίλια δυτικά του Κέιμπριτζ, αποτελεί κολοσσό στην έρευνα του RNA, έναν τομέα που στηρίζει μερικές από τις πιο ελπιδοφόρες θεραπευτικές εξελίξεις.

Το UMass έχει ήδη διακόψει την εισαγωγή διδακτορικών και έχει απολύσει υπαλλήλους στο ινστιτούτο βιοϊατρικών επιστημών του. «Αυτό που έχει κοινό η επιστήμη με τις επιχειρήσεις είναι ότι δεν τα πάμε καλά με την αβεβαιότητα στο εξωτερικό μας περιβάλλον», λέει ο Φίλιπ Ζαμόρ , βιολόγος που ηγείται του Ινστιτούτου RNA Therapeutics του πανεπιστημίου.

«Μπορούμε να διαχειριστούμε την αβεβαιότητα σε μια εξήγηση της φύσης, αλλά είναι τρομακτικό να σκεφτόμαστε «πώς θα πληρώσω το μεταδιδακτορικό μου;»» προσθέτει. Οι περισσότεροι από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του πηγαίνουν στη βιοτεχνολογία.

Συνέπειες

Ορισμένες συνέπειες θα είναι πιο δύσκολο να μετρηθούν. Οι εταιρείες βιοτεχνολογίας και οι φαρμακευτικές εταιρείες βασίζονται σε μια ροή ανακαλύψεων από τα ομοσπονδιακά χρηματοδοτούμενα πανεπιστημιακά εργαστήρια που διεξάγουν ανοιχτή έρευνα. Μεγάλο μέρος αυτής της έρευνας δεν έχει αρχικά προφανή εμπορική χρήση.

«Η γενναιόδωρη ομοσπονδιακή χρηματοδότηση της επιστήμης είναι ζωτικής σημασίας για την επόμενη γενιά ιδεών και θεραπειών»

Όμως όσο περισσότερα ομοσπονδιακά χρήματα εισρέουν στα πανεπιστημιακά εργαστήρια, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες οι επιστήμονες να ανακαλύψουν κάτι  που η βιομηχανία μπορεί να μετατρέψει στο επόμενο φάρμακο που θα σώσει ζωές.

Ο Σεκάρ Καθιρεσάν, επικεφαλής της βιοτεχνολογικής εταιρείας Verve Therapeutics με έδρα τη Βοστώνη, αναμένει να δαπανήσει 2 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη ενός φαρμάκου που θα μπορούσε να θεραπεύσει τις καρδιακές παθήσεις, οι οποίες αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στον κόσμο.

«Η τεχνολογία που χρησιμοποιούμε για να απενεργοποιήσουμε ένα γονίδιο που αυξάνει τη χοληστερόλη στο ήπαρ, ώστε να οδηγηθούμε σε δια βίου μείωση της χοληστερόλης», λέει, κατέστη δυνατή από επιστήμονες του Ινστιτούτου Broad στο Κέιμπριτζ, οι οποίοι ανακάλυψαν την επεξεργασία βάσης το 2016. «Η γενναιόδωρη ομοσπονδιακή χρηματοδότηση της επιστήμης είναι ζωτικής σημασίας για την επόμενη γενιά ιδεών και θεραπειών», προσθέτει.

Αντίσταση

Με τη μάχη να μαίνεται πιο έντονα στο εσωτερικό της Μασαχουσέτης, η πολιτεία έχει από πολλές απόψεις ηγηθεί της αντίστασης ενάντια στις περικοπές χρηματοδότησης του κ. Τραμπ.  Από τον Φεβρουάριο ο γενικός εισαγγελέας της πολιτείας έχει καταθέσει δύο αγωγές κατά των περικοπών στη χρηματοδότηση του Εθνικου Ινστιτούτου Υγείας  (NIH).

Άλλοι έχουν προσχωρήσει και στις δύο αγωγές. Το Χάρβαρντ, επίσης, αντιδρά δικαστικά. Ως ένα από τα πιο προοδευτικά μέρη της χώρας, η Μασαχουσέτη αποτελεί ανάθεμα για τον Τραμπισμό, σημειώνει ο Μάικλ Γκόλντμαν, ένας μακροχρόνιος Δημοκρατικός παράγοντας στην πολιτεία.

«Αλλά οι Βρετανοί δεν μπόρεσαν να σπάσουν τη Βοστώνη, οι Γιάνκις της Νέας Υόρκης δεν μπόρεσαν να σπάσουν τη Βοστώνη και ούτε ο Τραμπ μπορεί», λέει.

Δεν είναι μόνο οι κάτοικοι της Βοστόνης που θα πρέπει να ελπίζουν ότι έχει δίκιο.