Η απόφαση της Ιταλίας να αυστηροποιήσει τους κανόνες ιθαγένειας για τους απογόνους των ομογενών που μετανάστευσαν στο εξωτερικό προκάλεσε αναστάτωση στις ΗΠΑ, όπου ζει μια πολυπληθής ιταλική διασπορά.
Η Ρώμη επέτρεπε επί μακρόν σε κάθε άμεσο απόγονο πολιτών που ζούσαν στην Ιταλία από το 1861 και μετά να αποκτήσει ιταλικό διαβατήριο.
Αλλά η ακροδεξιά κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι περιορίζει τα κριτήρια επιλεξιμότητας στα παιδιά και τα εγγόνια των Ιταλών υπηκόων, μετά από ένα κύμα αιτήσεων από τη Λατινική Αμερική.
Οι κανόνες, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ τον Μάρτιο και κωδικοποιήθηκαν σε νόμο την Τρίτη, έχουν προκαλέσει δυσαρέσκεια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου ορισμένοι πολίτες των ΗΠΑ διερευνούν τη μετεγκατάσταση στην Ευρώπη, ιδίως μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
«Οι άνθρωποι είναι πολύ αναστατωμένοι και απογοητευμένοι», δήλωσε ο δικηγόρος Μάρκο Περμουνιάν, ιδρυτής της Italian Citizenship Assistance, μιας ΜΚΟ που βοηθά τους Αμερικανούς να τεκμηριώνουν την καταγωγή τους.
«Η ιταλοαμερικανική κοινότητα είχε πάντα ένα πολύ ισχυρό αίσθημα υπερηφάνειας για την κληρονομιά της και πολλοί από αυτούς το πήραν πολύ προσωπικά», πρόσθεσε ο Περμουνιάν, προσθέτοντας ότι «Πολλοί από αυτούς ετοιμάζονται να πολεμήσουν αυτόν τον νόμο. Έχουν μεγάλο κίνητρο και δεν πρόκειται να το αφήσουν να περάσει έτσι».
Η κυβέρνηση Τραμπ
Άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα δήλωσαν ότι η κυβέρνηση Τραμπ, η οποία έχει πατάξει την παράνομη μετανάστευση, ανησυχούσε για τον αριθμό των Λατινοαμερικανών που χρησιμοποιούν ιταλικά διαβατήρια για να εισέλθουν στις ΗΠΑ χωρίς βίζα και στη συνέχεια παραμένουν μόνιμα.
Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ αρνήθηκε να σχολιάσει.
Η Μελόνι έχει διατηρήσει φιλικές σχέσεις με τον Τραμπ, με τον οποίο μοιράζεται την ίδια σκληρή στάση στο μεταναστευτικό.
Στις ΗΠΑ ζουν περίπου 16 έως 20 εκατομμύρια Ιταλοαμερικανοί, οι πρόγονοι των οποίων μετανάστευσαν κυρίως στα τέλη του 1800 και στις αρχές του 1900, όταν η κοινότητα αντιπροσώπευε περισσότερο από το 10% του πληθυσμού των ΗΠΑ. Εκατομμύρια άλλοι μετακινήθηκαν στη Λατινική Αμερική την ίδια περίοδο.
Οι αξιώσεις και το Κογκρέσο
Η Ρώμη έχει υποστηρίξει ότι έως και 80 εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να εγείρουν αξιώσεις βάσει των παλαιών κανόνων – περισσότεροι από τον πληθυσμό της χώρας. Το σύστημα ήταν υπερφορτωμένο, με 60.000 καθυστερημένες αιτήσεις από το εξωτερικό, σύμφωνα με τις αρχές.
Η κυβέρνηση Μελόνι προχώρησε για πρώτη φορά σε αυστηροποίηση των κανόνων στα τέλη Μαρτίου, εκδίδοντας ένα έκτακτο διάταγμα που άλλαξε τα κριτήρια επιλεξιμότητας με άμεση ισχύ. Στη συνέχεια η κυβέρνηση μετέφερε τους κανόνες σε νόμο, με το κοινοβούλιο να δίνει την τελική του έγκριση την Τρίτη.
Αμερικανοί βουλευτές προειδοποίησαν ότι η κίνηση της Ρώμης «κινδυνεύει να αποξενώσει» δεκάδες χιλιάδες Ιταλοαμερικανούς, οι οποίοι είχαν «επενδύσει σημαντικό χρόνο, προσπάθεια και οικονομικούς πόρους» για να προετοιμάσουν την αίτηση για την ιταλική υπηκοότητα.
«Σε μια εποχή που η διατλαντική σχέση δέχεται νέες πιέσεις, οι καθησυχαστικές φωνές 20 εκατομμυρίων Ιταλοαμερικανών λειτουργούν ως γέφυρες μεταξύ των εθνών μας», αναφέρεται στην επιστολή που υπογράφουν οι τέσσερις συμπρόεδροι της Ιταλοαμερικανικής Αντιπροσωπείας του Κογκρέσου.
Τι είπε ο Ταγιάνι
Ο υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι υπερασπίστηκε την κίνηση ως αναγκαία απάντηση στην αύξηση των Λατινοαμερικανών που αποκτούν ιταλικά διαβατήρια όχι για να μεταναστεύσουν στην Ιταλία, αλλά για να ταξιδέψουν ευκολότερα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
«Η χορήγηση ιθαγένειας είναι ένα σοβαρό ζήτημα», δήλωσε για να προσθέσει ότι «Δεν πρέπει να αποτελεί εργαλείο για να πηγαίνει κανείς ταξίδια στο Μαϊάμι ή σε άλλα μέρη με ευρωπαϊκό διαβατήριο».
Την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των Ιταλών πολιτών που ζουν στο εξωτερικό αυξήθηκε κατά 40% από 4,6 εκατ. σε περισσότερους από 6,4 εκατ. – κυρίως λόγω της αύξησης του αριθμού των διττών υπηκόων.
Ο Ιταλός γερουσιαστής Μάρκο Λιζέι, μέλος του δεξιού κόμματος «Αδελφοί της Ιταλίας » της Μελόνι, δήλωσε ότι η Ρώμη δεν είχε άλλη επιλογή από το να αναθεωρήσει τους κανόνες που καταχράστηκαν άνθρωποι με ελάχιστο ενδιαφέρον για την Ιταλία.
«Η συντηρητική δεξιά θεωρούσε πάντα ότι οι Ιταλοί στο εξωτερικό είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές της Ιταλίας . . ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα», δήλωσε στους FT, ενώ σημείωσε ότι «Στη συνέχεια, όμως, προέκυψε μια πραγματική εμπορία της ιθαγένειας, η οποία ανάγκασε την κυβέρνηση να παρέμβει».
Αντιδράσεις
Η απότομη κίνηση της Ρώμης έχει εξοργίσει την ιταλική διασπορά στις ΗΠΑ, καθώς πολλοί συνειδητοποίησαν ότι η πορεία τους προς την πιθανή υπηκοότητα μπλοκαρίστηκε.
Το Εθνικό Ιταλοαμερικανικό Ίδρυμα κέρδισε κάποιες παραχωρήσεις: τα άτομα των οποίων οι αιτήσεις για υπηκοότητα βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο της διαδικασίας θα εξακολουθούν να είναι επιλέξιμα βάσει των παλαιών κανόνων. Επίσης, η Ρώμη επιτρέπει σε άτομα που είχαν χάσει την ιταλική υπηκοότητα όταν πολιτογραφήθηκαν στις ΗΠΑ να διεκδικήσουν ξανά ιταλικά διαβατήρια.
Μέχρι το 1992, η Ιταλία δεν αναγνώριζε τη διπλή ιθαγένεια, οπότε οι μετανάστες που πολιτογραφούνταν ως πολίτες των ΗΠΑ έπρεπε να εγκαταλείψουν την ιταλική ιθαγένεια. Η ιταλική κυβέρνηση σχεδίαζε να απαγορεύσει επίσης σε αυτούς τους… διπλά υπηκόους να αποκτήσουν ιταλικά διαβατήρια, αλλά υποχώρησε μετά από έντονες πιέσεις.
