Το φαινόμενο της πεταλούδας λέει με λίγα λόγια, ότι αν μια πεταλούδα κουνήσει τα φτερά της κάπου στην Ασία, τότε μπορεί να προκληθεί τυφώνας (ή κάποιο άλλο μεγάλο φαινόμενο) στην Αμερική, ή σε κάποια άλλη γειτονιά στην άλλη άκρη του πλανήτη.
Στη πραγματικότητα πρόκειται για ένα μαθηματικό φαινόμενο που εντάσσεται σε μια ευρύτερη μαθηματική θεωρία που ονομάζεται θεωρία του χάους. Ουσιαστικά περιγράφει και αποδεικνύει ότι μία μικροσκοπική, και για πολλούς ασήμαντη, αλλαγή στα δεδομένα ενός μη γραμμικού συστήματος μπορεί να επιφέρει τεράστιες διαφοροποιήσεις στο τελικό αποτέλεσμα.
Παραφράζοντας τη γλαφυρή, σχεδόν ποιητική, διατύπωση διαπιστώνουμε ότι η κρίση στα ιαπωνικά ομόλογα λειτούργησε σαν τον σπινθήρα που άναψε φωτιά στην παγκόσμια αγορά χρέους.
Λάδι στη φωτιά έριξε η έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, έστω και με μία ψήφου, του «μεγάλου, όμορφου νομοσχέδιο» του Ντόναλντ Τραμπ που φέρνει μειώσεις σε φόρους και κοινωνικές δαπάνες και σημαντική αύξηση στο ομοσπονδιακό χρέος.
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι το σκωπτικό σχόλιο της Wall Street Journal: «Οι δημοπρασίες ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου είναι σαν τις υδραυλικές εγκαταστάσεις μιας τουαλέτας: Δίνεις προσοχή μόνο όταν κάτι πάει στραβά».
Αναλυτές περιγράφουν αυτό που συμβαίνει στις παγκόσμιες αγορές ομολόγων με ένα Déjà vu στην ελληνική κρίση χρέους, αν και τα ελληνικά ομόλογα φαίνεται να αντέχουν.
Η χώρα μας δανείζεται πιο φτηνά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εκμεταλλευόμενη και το επιτοκιακό πλεονέκτημα, ενώ πλησιάζει και πάλι το κόστος δανεισμού της Γαλλίας. Σε ό,τι αφορά το spread με το γερμανικό Bund υποχωρεί. Και μάλιστα, επενδυτικοί οίκοι όπως η JP Morgan και η Societe Generale δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στους ελληνικούς τίτλους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η αγορά έχει αρχίσει να αναγνωρίζει ότι η κυβέρνηση της χώρας προχωρά στον οικονομικό σχεδιασμό της με δημοσιονομική πειθαρχία και με την αξιοπιστία που προσδίδουν στο προφίλ του χρέους, οι αναβαθμίσεις από τους διεθνείς οίκους στην επενδυτική βαθμίδα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η επενδυτική κοινότητα που αναζητά ασφαλή καταφύγια, μέσα σε μια εποχή που κυριαρχείται από την ρευστότητα και την έντονη αβεβαιότητα τα ελληνικά ομόλογα χαρακτηρίζονται ως ένας αποδοτικός «σταθεροποιητής χαρτοφυλακίου».
Οι εκδικητές των ομολόγων, παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους καθώς αμφισβητούν ολοένα και περισσότερο την ικανότητα των κυβερνήσεων να τιθασεύουν τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα και να εξυπηρετήσουν το χρέος τους.