Μασκ: Οι 5 τρόποι με τους οποίους ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο άλλαξε τον Λευκό Οίκο

Η θητεία του Ίλον Μασκ στην κυβέρνηση Τραμπ φτάνει στο τέλος της μετά από 129 θυελλώδεις ημέρες κατά τις οποίες ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο περιόρισε τις κρατικές δαπάνες – προκαλώντας σφοδρές διαμάχες όλο αυτό το διάστημα.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο δισεκατομμυριούχος, γεννημένος στη Νότια Αφρική, ευχαρίστησε τον πρόεδρο Τραμπ για τον χρόνο του στο Υπουργείο Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης, το λεγόμενο DOGE.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα φιλοξενήσει συνέντευξη Τύπου στο Οβάλ Γραφείο την Παρασκευή με τον Μασκ, γράφοντας: «Αυτή θα είναι η τελευταία του μέρα, αλλά όχι πραγματικά, γιατί θα είναι πάντα μαζί μας, βοηθώντας σε όλη τη διαδρομή».

Ενώ η θητεία του Μασκ στην κυβέρνηση διήρκεσε λίγο περισσότερο από τέσσερις μήνες, η δουλειά του με το DOGE έφερε τα πάνω κάτω στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και είχε αντίκτυπο όχι μόνο στις αίθουσες εξουσίας στην Ουάσινγκτον – αλλά σε όλο τον κόσμο.

Το BBC απαριθμεί μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους ο Μασκ έχει αφήσει το στίγμα του.

Το αλυσοπρίονο του DOGE στις ομοσπονδιακές δαπάνες

Ο Μασκ ανέλαβε μια θέση στον Λευκό Οίκο του Τραμπ με μία αποστολή: να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις κυβερνητικές δαπάνες.

BREAKING: Elon Musk, who is wearing sunglasses indoors, wields a chainsaw to celebrate the tens of thousands of federal employees he’s fired indiscriminately and without explanation. pic.twitter.com/VMsW1MDmzh

— Trump Lie Tracker (Commentary) (@MAGALieTracker) February 20, 2025

Ξεκίνησε με έναν αρχικό στόχο “τουλάχιστον 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων”, ο οποίος στη συνέχεια μετατοπίστηκε σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια και τελικά σε 150 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μέχρι σήμερα, το DOGE ισχυρίζεται ότι έχει εξοικονομήσει 175 δισεκατομμύρια δολάρια μέσω ενός συνδυασμού πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων, ακυρώσεων μισθώσεων και επιχορηγήσεων, “διαγραφής απάτης και ακατάλληλων πληρωμών”, ρυθμιστικών εξοικονομήσεων και μείωσης 260.000 ατόμων από το ομοσπονδιακό εργατικό δυναμικό των 2,3 εκατομμυρίων.

Ωστόσο, μια ανάλυση του BBC για αυτά τα στοιχεία διαπίστωσε ότι κάποια στοιχεία είναι ελλιπή. Αυτή η αποστολή του υπουργείου του Μασκ έχει κατά καιρούς προκαλέσει χάος και διαμάχη, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων περιπτώσεων στις οποίες ομοσπονδιακοί δικαστές σταμάτησαν μαζικές απολύσεις και διέταξαν την επαναφορά υπαλλήλων.

Σε άλλες περιπτώσεις, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να υποχωρήσει από τις απολύσεις.

Σε μια αξιοσημείωτη περίπτωση τον Φεβρουάριο, η κυβέρνηση σταμάτησε τις απολύσεις εκατοντάδων ομοσπονδιακών υπαλλήλων που εργάζονταν στην Εθνική Διοίκηση Πυρηνικής Ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων με ευαίσθητες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με το πυρηνικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ.

Ο ίδιος ο Μασκ αναγνώρισε επανειλημμένα ότι οι μαζικές απολύσεις θα περιλάμβαναν αναπόφευκτα λάθη.

«Θα κάνουμε λάθη», είπε τον Φεβρουάριο, αφού το υπουργείο του μπέρδεψε μια περιοχή της Μοζαμβίκης με τη Γάζα που ελέγχεται από τη Χαμάς, ενώ περιόρισε ένα πρόγραμμα βοήθειας. «Αλλά θα δράσουμε γρήγορα για να διορθώσουμε τυχόν λάθη».

Οι προσπάθειες του DOGE να έχει πρόσβαση σε δεδομένα προκάλεσαν επίσης διαμάχη, ιδιαίτερα η πίεση του υπουργείου για πρόσβαση σε ευαίσθητα συστήματα του υπουργείου Οικονομικών που ελέγχουν τις ιδιωτικές πληροφορίες εκατομμυρίων Αμερικανών.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι περικοπές στις κρατικές δαπάνες παραμένουν δημοφιλείς σε πολλούς Αμερικανούς – ακόμη και αν η προσωπική δημοτικότητα του Μασκ έχει μειωθεί.

Θολές γραμμές μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτικής

Η παρουσία του Μασκ – ενός μη εκλεγμένου «ειδικού κυβερνητικού υπαλλήλου» με εταιρείες που θεωρούν την κυβέρνηση των ΗΠΑ ως πελάτες – στον Λευκό Οίκο του Τραμπ έχει επίσης προκαλέσει αντιδράσεις, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων.

Η εταιρική του αυτοκρατορία περιλαμβάνει μεγάλες εταιρείες που συνεργάζονται με κυβερνήσεις των ΗΠΑ και ξένων χωρών. Η SpaceX έχει 22 δισεκατομμύρια δολάρια σε συμβάσεις της αμερικανικής κυβέρνησης, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας.

Ορισμένοι Δημοκρατικοί κατηγόρησαν επίσης τον Μασκ ότι εκμεταλλεύτηκε τη θέση του για να προσελκύσει πελάτες στο εξωτερικό για την εταιρεία δορυφορικών υπηρεσιών διαδικτύου του, Starlink.

Ο Λευκός Οίκος κατηγορήθηκε ότι βοήθησε τις επιχειρήσεις του Μασκ παρουσιάζοντας οχήματα που κατασκευάζονται από την Tesla – την εταιρεία αυτοκινήτων που αντιμετωπίζει δυσκολίες – στο γκαζόν του Λευκού Οίκου τον Μάρτιο.

Ο Μασκ και ο Τραμπ απέρριψαν κάθε υπόνοια ότι η συνεργασία του με την κυβέρνηση είναι αντιφατική ή ηθικά προβληματική.

Ένα κίνητρο για απομονωτισμό των ΗΠΑ;

Σε όλο τον κόσμο, η συνεργασία του Μασκ με το DOGE έγινε περισσότερο αισθητή μετά την κατάργηση της συντριπτικής πλειοψηφίας – πάνω από το 80% – των προγραμμάτων της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) μετά από μια αξιολόγηση από το DOGE που διήρκησε έξι εβδομάδες. Τα υπόλοιπα απορροφήθηκαν από το Υπουργείο Εξωτερικών.

Οι περικοπές με επικεφαλής τον Μασκ και το DOGE αποτέλεσαν μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας της κυβέρνησης Τραμπ να ευθυγραμμίσει τις δαπάνες στο εξωτερικό με την προσέγγισή της «Πρώτα η Αμερική» (MAGA).

Οι περικοπές στον οργανισμό – που είχε αναλάβει εργασίες όπως η ανίχνευση λιμών, οι εμβολιασμοί και η επισιτιστική βοήθεια σε περιοχές συγκρούσεων – είχαν γρήγορα αντίκτυπο σε έργα όπως κοινόχρηστες κουζίνες στο Σουδάν που μαστίζεται από τον πόλεμο, υποτροφίες για νεαρές Αφγανές γυναίκες που διέφυγαν από τους Ταλιμπάν και κλινικές για τρανς άτομα στην Ινδία.

Η USAID ήταν επίσης ένα κρίσιμο μέσο της «ήπιας ισχύος» των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο, γεγονός που οδήγησε ορισμένους επικριτές να επισημάνουν την κατάργησή της ως ένδειξη μείωσης της αμερικανικής επιρροής στην παγκόσμια σκηνή.

Συνωμοσίες και παραπληροφόρηση

Ενώ ο Μασκ – και ο Τραμπ – κατηγορούνται εδώ και χρόνια από τους επικριτές ότι διαδίδουν αβάσιμες θεωρίες συνωμοσίας, η παρουσία του Μασκ στον Λευκό Οίκο υπογράμμισε έντονα το πώς η παραπληροφόρηση έχει εισχωρήσει στον διάλογο στα υψηλότερα επίπεδα της κυβέρνησης των ΗΠΑ.

Για παράδειγμα, ο Μασκ διέδωσε μια αβάσιμη διαδικτυακή θεωρία ότι τα αποθέματα χρυσού των ΗΠΑ είχαν κλαπεί αθόρυβα από το Φορτ Νοξ του Κεντάκι. Κάποια στιγμή, πρότεινε την ιδέα της ζωντανής μετάδοσης μιας επίσκεψης εκεί για να διασφαλιστεί ότι ο χρυσός ήταν ασφαλής.

Πιο πρόσφατα, ο Μασκ διέδωσε ευρέως διαψευσμένες φήμες ότι ο λευκός πληθυσμός των Αφρικανέρ της Νότιας Αφρικής αντιμετωπίζει «γενοκτονία» στην πατρίδα του.

Αυτές οι φήμες βρήκαν τον δρόμο τους στο Οβάλ Γραφείο νωρίτερα τον Μάιο, όταν μια συνάντηση με στόχο την καταπράυνση των εντάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Νότιας Αφρικής πήρε μια δραστική τροπή αφότου ο Τραμπ παρουσίασε στον Πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Σίριλ Ραμαφόζα βίντεο και άρθρα που, όπως είπε, αποτελούσαν στοιχεία για εγκλήματα κατά των Αφρικανέρ.

BREAKING: President Trump brings a TV into the Oval Office in front of the South African President and shows him a video of his own government calling for the genocide of white farmers.

Savage.

“Turn the lights down. Turn the lights down and just put this on.”

Cyril Ramaphosa… pic.twitter.com/wDRk76cC1x

— Collin Rugg (@CollinRugg) May 21, 2025

Αποκαλύφθηκαν διαιρέσεις εντός του στρατοπέδου του Τραμπ

Το έργο του Μασκ στην κυβέρνηση έδειξε επίσης ότι, παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις ενότητας, υπάρχουν εντάσεις εντός της κυβέρνησης «Τραμπ 2.0».

Ενώ ο Τραμπ δημόσια – και επανειλημμένα – υποστήριξε το έργο του Μασκ και του DOGE, η θητεία του Μασκ σημαδεύτηκε από αναφορές για ένταση μεταξύ αυτού και μελών του υπουργικού συμβουλίου που ένιωθαν ότι οι περικοπές του DOGE επηρέαζαν τις υπηρεσίες τους.

«Έχουν πολύ σεβασμό για τον Ιλον και για αυτό το κάνει αυτό, και κάποιοι διαφωνούν λίγο», παραδέχτηκε ο Τραμπ σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου τον Φεβρουάριο. «Αν δεν το κάνουν, θέλω να μιλήσουν».

Κάποια στιγμή, ρωτήθηκε αν κάποιο μέλος του υπουργικού συμβουλίου είχε εκφράσει δυσαρέσκεια για τον Μασκ και στράφηκε στην αίθουσα για να τους ρωτήσει. Κανείς δεν μίλησε.

Η ανακοίνωση της αποχώρησης του Μασκ έγινε επίσης την ίδια ημέρα που το CBS – ο αμερικανικός συνεργάτης του BBC – δημοσίευσε μέρος μιας συνέντευξης κατά την οποία ο Μασκ δήλωσε ότι ήταν «απογοητευμένος» από το «μεγάλο, όμορφο» νομοσχέδιο του Τραμπ για τον προϋπολογισμό. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει φοροαπαλλαγές πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων και μια δέσμευση για αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Ο Μασκ είπε ότι το νομοσχέδιο «υπονομεύει» το έργο του DOGE για τη μείωση των δαπανών – αντανακλώντας τις μεγαλύτερες εντάσεις εντός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος σχετικά με την πορεία προς τα εμπρός.

Elon Musk in new CBS interview: I think a bill can be big or beautiful, but I don’t know if it can be both.

“I was, like, disappointed to see the massive spending bill, frankly, which increases the budget deficit, not just decreases it and undermines the work that the DOGE team… pic.twitter.com/XHS9InZJU7

— ELON CLIPS (@ElonClipsX) May 28, 2025