ΟΟΣΑ: Ανάπτυξη 2%, πληθωρισμός 2,5% για το 2025 στην Ελλάδα

Η κλιματική αλλαγή που εκδηλώνεται με ακραία καιρικά φαινόμενα αποτελεί έναν από τους βασικούς κινδύνους για την οικονομία της Ελλάδας, προειδοποιεί ο ΟΟΣΑ στη νέα του έκθεση για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές (OECD Economic Outlook) η οποία μόλις δόθηκε στη δημοσιότητα.

Ο Οργανισμός παραμένει αισιόδοξος για τις προοπτικές της οικονομίας της χώρας μας όσον αφορά ανάπτυξη και βασικούς μακροοικονομικούς δείκτες όπως το χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, αλλά κάνει ειδικά λόγο για επανεμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις προοπτικές, όπως σημειώνεται στο κομμάτι της έκθεσης που αφορά ειδικά την Ελλάδα.

«Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι πλημμύρες του 2023 στη Θεσσαλία, θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν αρνητικά την εγχώρια ζήτηση», τονίζεται.

Οι βασικές προβλέψεις για την Ελλάδα

Η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 2% το 2025 και στο 2,1% το 2026. Οι εκταμιεύσεις των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ θα ενισχύσουν τις επενδύσεις και οι αυξήσεις των κατώτατων μισθών θα υποστηρίξουν την αύξηση της κατανάλωσης, καθώς οι εξαγωγές της Ελλάδος επιβραδύνονται παράλληλα με την εξωτερική ζήτηση, εκτιμάται.

Ο πληθωρισμός αναμένεται ότι θα μειωθεί στο 2% το 2026 (από 2,5% φέτος), με τη βοήθεια των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου, αλλά θα παραμείνει αυξανόμενο το κόστος του εμπορίου και ο επίμονος πληθωρισμός στις υπηρεσίες, όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ. «Οι καθυστερήσεις στην απορρόφηση κονδυλίων της ΕΕ, η υπερβολική αύξηση των μισθών ή νέα καιρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις προοπτικές», σύμφωνα με την έκθεση.

Για τη χώρα μας ο Οργανισμός προβλέπει επίσης σημαντικά πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα το 2025 και το 2026, στο 2,1% και 2,2% του ΑΕΠ αντίστοιχα, υποστηριζόμενα από βελτιωμένη φορολογική συμμόρφωση, όπως αυτή χαρακτηρίζεται.

Η διατήρηση του δημόσιου χρέους σε σταθερά φθίνουσα πορεία θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα, καθώς το κόστος γήρανσης του πληθυσμού και οι επενδυτικές ανάγκες αυξάνουν τις μελλοντικές πιέσεις στις δαπάνες. Ο ΟΟΣΑ κάνει λόγο για ανάγκη συνέχισης των προσπαθειών για μείωση της φοροδιαφυγής και τον περιορισμό των φορολογικών δαπανών, δημιουργώντας παράλληλα περιθώρια για τη μείωση του φόρου εργασίας στους χαμηλόμισθους και ενθαρρύνοντας περαιτέρω βελτίωση στην απασχόληση.

Γήρανση πληθυσμού και ανταγωνιστικότητα

Η Ελλάδα αναμένεται να επηρεαστεί επίσης από τις παγκόσμιες εξελίξεις στο εμπόριο. Οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ και η χαλάρωση της εξωτερικής ζήτησης, ιδίως από τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ, αναμένεται ότι θα επιβραδύνουν την αύξηση των εξαγωγών.

«Το ακόμη υψηλό επίπεδο δημόσιου χρέους δημιουργεί κινδύνους μεσοπρόθεσμα, ενώ η γήρανση του πληθυσμού και η κλιματική αλλαγή αυξάνουν τις μελλοντικές πιέσεις στις εγχώριες δαπάνες», σημειώνεται. Η χαμηλή παραγωγικότητα συνεχίζει να αποτελεί τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητα και το βιοτικό επίπεδο, εκτιμά ακόμη ο ΟΟΣΑ.

Η ενίσχυση των επενδύσεων χαρακτηρίζεται ως κλειδί για την ενίσχυση της ανάπτυξης, διατηρώντας παράλληλα το δημόσιο χρέος σε σταθερά φθίνουσα πορεία. Αυτό θα απαιτήσει μεταξύ άλλων βελτιώσεις στις δεξιότητες των εργαζομένων.

Επιχειρήσεις και απασχόληση

Ζητείται επίσης νέο εποπτικό πλαίσιο στην προσπάθεια να καταστεί το κλίμα πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις. Η ενίσχυση της επαγγελματικής κατάρτισης, η αναδιάρθρωση των πολιτικών της αγοράς εργασίας προς την κατάρτιση και την παροχή συμβουλών για τους ανέργους και η διασφάλιση υψηλής ποιότητας κατάρτισης θα μείωναν τις αναντιστοιχίες δεξιοτήτων, προτείνεται. «Η περαιτέρω μείωση της φοροδιαφυγής και ο περιορισμός των φορολογικών δαπανών – ιδίως μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ οι οποίοι ωφελούν κυρίως τα πλούσια νοικοκυριά – θα αύξαναν τα έσοδα, δημιουργώντας χώρο για στοχευμένες περικοπές των κοινωνικών εισφορών για την ενίσχυση των κινήτρων εργασίας», καταλήγει ο Οργανισμός.

Κίνδυνοι από τους δασμούς

Σε παγκόσμιο επίπεδο ο ΟΟΣΑ κάνει ιδιαίτερη αναφορά στη σημαντική αύξηση των εμπορικών φραγμών, καθώς και της αβεβαιότητας στην οικονομική και εμπορική πολιτική. Αυτή η απότομη αύξηση της αβεβαιότητας έχει επηρεάσει αρνητικά την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών και αναμένεται να περιορίσει το εμπόριο και τις επενδύσεις, σημειώνεται.

Σε αυτό το απαιτητικό και αβέβαιο περιβάλλον ο Οργανισμός υποβαθμίζει τις προβλέψεις για ανάπτυξη. Προβλέπει τώρα ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα μειωθεί από 3,3% το 2024 σε 2,9% το 2025 και το 2026.

Οι εξασθενημένες οικονομικές προοπτικές αναμένεται ότι θα γίνουν αισθητές σε όλο τον κόσμο, σχεδόν χωρίς εξαίρεση. Η χαμηλότερη ανάπτυξη και τη μείωση στο εμπόριο θα πλήξουν τα εισοδήματα και θα επιβραδύνουν την αύξηση των θέσεων εργασίας, είναι το καμπανάκι που χτυπά ο ΟΟΣΑ.

Δημοσιονομικοί κίνδυνοι

Οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι αυξάνονται επίσης. Τα επίπεδα δημόσιου χρέους είναι ήδη αυξημένα σε πολλές προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς και οι πιέσεις για δαπάνες αυξάνονται σε τομείς όπως η άμυνα, οι επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση και το κόστος που σχετίζεται με τη γήρανση των κοινωνιών μας. Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους αυξάνεται επίσης, αυξάνοντας περαιτέρω τις πιέσεις στα δημόσια οικονομικά. Τα υψηλά επίπεδα χρέους και οι αυστηρότερες οικονομικές συνθήκες θέτουν ιδιαίτερους κινδύνους για τις αναπτυσσόμενες χώρες, πολλές από τις οποίες έχουν μεγάλες ανάγκες αναχρηματοδότησης χρέους στο εγγύς μέλλον, αναφέρεται.

Καμπανάκι για χρηματιστήρια και κατοικίες

«Οι ιστορικά αυξημένες αποτιμήσεις των μετοχών αυξάνουν επίσης την ευπάθεια σε αρνητικά σοκ στις χρηματοπιστωτικές αγορές», προειδοποιεί ο Οργανισμός.

Ταυτόχρονα, «οι επενδύσεις σε κατοικίες ήταν πολύ αδύναμες για να αποφευχθεί σημαντική μείωση της προσιτότητας της στέγασης σε πολλές χώρες», τονίζεται.

Οι τέσσερις προτάσεις

Προτείνεται πρώτα και κύρια να αποφευχθεί ο περαιτέρω κατακερματισμός του εμπορίου και τα εμπόδια στο εμπόριο. «Οι συμφωνίες για την άμβλυνση των εμπορικών εντάσεων και τη μείωση των δασμών και άλλων εμπορικών εμποδίων θα είναι καθοριστικές για την αναζωογόνηση της ανάπτυξης και των επενδύσεων και την αποφυγή της αύξησης των τιμών. Αυτή είναι μακράν η πιο σημαντική πολιτική προτεραιότητα».

Δεύτερον, δεδομένων των πρόσφατων πληθωριστικών πιέσεων, η νομισματική πολιτική θα πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση.

Τρίτον, η αποκατάσταση της δημοσιονομικής πειθαρχίας χαρακτηρίζεται ως κλειδί για τις χώρες ώστε να αποφύγουν προβλήματα δημοσιονομικής βιωσιμότητας και να δημιουργήσουν αποθέματα ασφαλείας για μελλοντικούς κλυδωνισμούς.

Τέλος, η ενίσχυση των επενδύσεων θα είναι καθοριστική για την αναζωογόνηση των οικονομιών μας και τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών.

Η Ευρωζώνη

Ειδικά για την ευρωζώνη το ΑΕΠ προβλέπεται να ενισχυθεί στο 1% το 2025 και στο 1,2% το 2026. Η ιδιωτική κατανάλωση θα υποστηριχθεί από τη διατηρήσιμη αύξηση των πραγματικών διαθέσιμων εισοδημάτων. Οι ιδιωτικές επενδύσεις θα περιοριστούν από την υψηλή αβεβαιότητα, αλλά θα επωφεληθούν από τις βελτιωμένες συνθήκες χρηματοδότησης. Οι δημόσιες επενδύσεις θα υποστηριχθούν από τα κεφάλαια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η αύξηση των μισθών προβλέπεται να μειωθεί σταδιακά, βοηθώντας τον δομικό πληθωρισμό να επιστρέψει στο 2% μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2025, σημειώνεται.

Η δημοσιονομική πολιτική θα γίνει πιο αυστηρή το 2025 και θα παραμείνει σε γενικές γραμμές ουδέτερη το 2026, καθώς οι χώρες θα κάνουν χρήση των εθνικών ρητρών διαφυγής βάσει των νέων δημοσιονομικών κανόνων. Παρόλο που οι αμυντικές δαπάνες πρόκειται να αυξηθούν και η χρηματοδότηση με χρέος θα μπορούσε να απαιτηθεί βραχυπρόθεσμα, απαιτείται συνετή δημοσιονομική πολιτική για να διασφαλιστεί η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα, εκτιμά ο ΟΟΣΑ.

Η μείωση των εποπτικών βαρών στην κινητικότητα του εργατικού δυναμικού θα βοηθούσε στην άμβλυνση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού, ενώ η πρόοδος στην χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση θα μπορούσε να ενισχύσει τις διασυνοριακές χρηματοοικονομικές ροές, αυξάνοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις. Η οικονομία παραμένει ανθεκτική εν μέσω της αυξανόμενης παγκόσμιας αβεβαιότητας, προσθέτει ο Οργανισμός.