Κομισιόν: Νέος κατάλογος για στρατηγικές πρώτες ύλες εκτός ΕΕ

Το «πράσινο φως» της Κομισιόν  πήρε ο πρώτος κατάλογος 13 στρατηγικών έργων για στρατηγικές πρώτες ύλες που βρίσκονται εκτός της Ευρωπαικής Ενωσης, συμπεριλαμβανομένων υπερπόντιων χωρών ή εδαφών.

Στόχος της ΕΕ είναι τα στρατηγικά έργα να διαφοροποιήσουν τις πηγές εφοδιασμού της ΕΕ και να αυξήσουν την οικονομική ασφάλεια αλλά ταυτόχρονα, να ενισχύσουν και τη δημιουργία τοπικής αξίας σε τρίτες χώρες.

Η πρωτοβουλία αυτή συμπληρώνει τον κατάλογο των 47 στρατηγικών έργων στην ΕΕ, που εγκρίθηκε στις 25 Μαρτίου 2025. Συνολικά, και τα 60 στρατηγικά έργα θα συμβάλουν στην ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ και ειδικότερα σε τομείς όπως η ηλεκτροκίνηση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η άμυνα και η αεροδιαστημική. Τα έργα αυτά είναι τα πρώτα αποτελέσματα της εφαρμογής της Πράξης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο του 2024.

Μεταξύ των 13 στρατηγικών έργων, επτά βρίσκονται στον Καναδά, τη Γροιλανδία, το Καζακστάν, τη Νορβηγία, τη Σερβία, την Ουκρανία, τη Ζάμπια, με τις οποίες η ΕΕ έχει στρατηγική εταιρική σχέση για τις αλυσίδες αξίας πρώτων υλών- δύο βρίσκονται σε υπερπόντια χώρα ή έδαφος, στη Γροιλανδία και τη Νέα Καληδονία- και τα υπόλοιπα βρίσκονται στη Βραζιλία, τη Μαδαγασκάρη, το Μαλάουι, τη Νότια Αφρική και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Εξόρυξη και επεξεργασία

Ειδικότερα, δέκα από αυτά τα στρατηγικά έργα αφορούν στρατηγικές πρώτες ύλες απαραίτητες για τα ηλεκτρικά οχήματα, τις μπαταρίες και την αποθήκευση μπαταριών, όπως το λίθιο, το νικέλιο, το κοβάλτιο, το μαγγάνιο και ο γραφίτης.

Δύο Στρατηγικά Έργα καλύπτουν την εξόρυξη σπάνιων γαιών, οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή μαγνητών υψηλής απόδοσης που χρησιμοποιούνται σε ανεμογεννήτριες ή ηλεκτροκινητήρες για τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ηλεκτροκίνησης.

Σε συνδυασμό με τα τρία στρατηγικά έργα στην ΕΕ που καλύπτουν την επεξεργασία σπάνιων γαιών, αυτά τα πρόσθετα στρατηγικά έργα θα μπορέσουν να αυξήσουν την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ με σπάνιες γαίες.

Τα Στρατηγικά Έργα καλύπτουν επίσης το χαλκό, που χρησιμοποιείται από τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας έως τη μικροηλεκτρονική, το βολφράμιο και το βόριο, που χρησιμοποιούνται στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της αεροδιαστημικής και της άμυνας.

Αρχική επένδυση 5,5 δισ. ευρώ

Τα επιλεγμένα στρατηγικά έργα θα επωφεληθούν από τη συντονισμένη υποστήριξη της Επιτροπής, των κρατών μελών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με τη μορφή διευκόλυνσης της πρόσβασης σε χρηματοδότηση και επαφών με τους σχετικούς φορείς που θα αναλάβουν την εκμετάλλευση.

Εκτιμάται ότι τα 13 στρατηγικά έργα εκτός ΕΕ χρειάζονται συνολική επένδυση κεφαλαίου ύψους 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους.

Η Επιτροπή θα ενισχύσει επίσης τη συνεργασία με τις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες για να εξασφαλίσει την ανάπτυξη των εν λόγω έργων, ιδίως μέσω των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων που έχουν ήδη συναφθεί με ορισμένες από αυτές τις χώρες για τις αλυσίδες αξίας πρώτων υλών.