«Πρέπει να αγκαλιάσουμε την επανάσταση», με αυτά τα λόγια ο πρόεδρος και CEO της ΔΕΗ και αντιπρόεδρος της Eurelectric, Γιώργος Στάσσης, περιέγραψε τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η αγορά ενέργειας στην Ευρώπη. Μιλώντας στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου του ευρωπαϊκού συνδέσμου, που διεξήχθη στις Βρυξέλλες, ο κ. Στάσσης ανέλυσε διεξοδικά την εικόνα που επικρατεί αυτή τη στιγμή στο ευρωπαϊκό ενεργειακό γίγνεσθαι, επανέλαβε τη στρατηγική σημασία της ψηφιοποίησης της αγοράς και της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης, και τόνισε την αναγκαιότητα για την επέκταση των διασυνοριακών διασυνδέσεων.
«Το περασμένο καλοκαίρι φάνηκε πόσο κρίσιμες είναι οι διασυνδέσεις», τόνισε, σχολιάζοντας στην εκρηκτική αύξηση που καταγράφηκε στις τιμές της ενέργειας στην ΝΑ Ευρώπη και τις τεράστιες αποκλίσεις σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Στο θέμα αυτό είχε αναφερθεί ο κ. Στάσσης και μία ημέρα πριν, όταν άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο το φετινό καλοκαίρι να ζήσουμε ξανά τις περιπέτειες του περυσινού.
Η task force στις Βρυξέλλες
«Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, γνωρίζουμε ότι η Κομισιόν έχει συστήσει μια Task Force, που δουλεύει πάνω στο πώς θα το αντιμετωπίσουμε. Μέχρι σήμερα δεν έχουμε κάποια εικόνα σ’ αυτό το μέτωπο και αναμένουμε τα αποτελέσματα. Καθώς κινούμαστε προς το καλοκαίρι και θα ζήσουμε πιθανότατα καύσωνες, ετοιμαζόμαστε να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια παρόμοια κατάσταση», τόνισε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της Eurelectric.
«Πρέπει να ενισχύσουμε τις διασυνδέσεις. Ο ένας να ωφελείται από τον άλλο. Φάνηκε το περασμένο καλοκαίρι ότι χρειαζόμαστε διασυνδέσεις» είπε ο κ. Στάσσης χαρακτηριστικά.
Παίρνοντας σκυτάλη χθες, η Δανέζα Ντίτε Τζουλ Γιόργκενσεν, διευθύντρια στη διεύθυνση ενέργειας (DG Energy) της Κομισιόν, που συμμετείχε στο ίδιο πάνελ με τον κ. Στάσση, τόνισε ότι οι τιμές στην ΝΑ Ευρώπη συνιστούν μεγάλη πρόκληση για τις Βρυξέλλες, υπογραμμίζοντας ότι η ειδική αυτή ομάδα μελετά ήδη την κατάσταση και αναζητεί λύσεις
«Είδαμε το καλοκαίρι του 2024 υψηλές τιμές σε Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία, λόγω συνδυασμού διαφόρων παραγόντων, ξηρασία, χαμηλές ροές, κλπ» τόνισε και πρόσθεσε: «Έχουμε στήσει μια ομάδα που δουλεύει πάνω στο θέμα για να μελετήσει λύσεις , και να αντιμετωπίσει τα θέματα».
Το μάθημα από την Ισπανία
Ο κ. Στάσσης αναφέρθηκε και στην περίπτωση της Ισπανίας: «Δεν ξέρουμε τι ακριβώς συνέβη», τόνισε, υποστηρίζοντας ότι τα μπλακ άουτ στην Ιβηρική δίνουν ένα πολύ καλό μάθημα: «Αναγνωρίσαμε πόσο εξαρτημένοι είμαστε ως κοινωνίες», ανέφερε ότι διακοπές ρεύματος έχουν και μια άλλη οπτική. Ο πρόεδρος της ΔΕΗ, υπενθύμισε ότι η Ισπανία ανέπτυξε τα περασμένα χρόνια τις ΑΠΕ γρηγορότερα από άλλες χώρες και έχει κερδίσει σημαντικά.
Αναγνώρισε ότι το γεγονός ήταν σημαντικό με αξιοσημείωτες επιπτώσεις στο ΑΕΠ της χώρας για μία ημέρα, εξηγώντας ωστόσο ότι η χώρα μπόρεσε να αντιμετωπίσει καλύτερα σε σχέση με άλλες την ενεργειακή κρίση:
«Όλοι έχουμε να μάθουμε από την περίπτωση της Ισπανίας», υπογράμμισε, επισημαίνοντας ότι δεν μπορούμε «να ακυρώσουμε την πράσινη μετάβαση εξαιτίας αυτού που συνέβη».
Νέες επενδύσεις
«Χρειαζόμαστε σταθερότητα στην αγορά για να προσελκύσουμε νέες επενδύσεις», λέει με έμφαση, υπογραμμίζοντας πως χωρίς καθαρούς κανόνες και προβλεψιμότητα, η ενεργειακή μετάβαση κινδυνεύει να μείνει μετέωρη. Και η σταθερότητα αυτή δεν είναι πολυτέλεια· είναι προϋπόθεση για να έρθουν τα ιδιωτικά κεφάλαια που τόσο έχουμε ανάγκη – όχι ως υποκατάστατο του κράτους, αλλά ως σύμμαχος στην κοινή αποστολή.
Όμως, η τεχνολογία από μόνη της δεν αρκεί. «Χρειαζόμαστε ψηφιοποίηση, έξυπνα συστήματα, δομές που να μπορούν να ανταποκριθούν στον νέο ρόλο του καταναλωτή – που πλέον παράγει, αποθηκεύει, μοιράζεται». Η ενεργειακή αγορά του αύριο δεν θα είναι μια γραμμική σχέση παρόχου-πελάτη. Θα είναι ένα δίκτυο συνεργειών, όπου «ο ένας ωφελείται από τον άλλον».
Η στροφή αυτή δεν γίνεται με ευχολόγια. Απαιτεί πολιτική βούληση, ευρωπαϊκό συντονισμό, χρηματοδοτικά εργαλεία. Και εδώ, το Green Deal λειτουργεί ως φάρος. «Το καλοδεχόμαστε», δηλώνει ο κ. Στάσσης, προσθέτοντας ότι προσφέρει έναν καθαρό ορίζοντα για τις επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν, να δημιουργήσουν υποδομές και να φέρουν το αύριο πιο κοντά.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ουραγός. Ούτε σε επίπεδο τεχνολογίας, ούτε σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας. Όσο αναπτύσσει τις ΑΠΕ, τόσο περισσότερο πρέπει να φροντίζει την εσωτερική της συνοχή, τα δίκτυά της, την κοινή της πορεία.
Προτεραιότητες της προεδρίας
Τα δίκτυα αποτελούν και έναν από τους τρεις πυλώνες πάνω στους οποίους θα κινηθεί η Δανία, η οποία θα ασκήσει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ το β΄εξάμηνο του έτους.
Μιλώντας στο summit υπουργός Ενέργειας της χώρας, Λαρς Άαγκααρντ αναφέρθηκε στους κλιματικούς στόχους της ΕΕ και στην αναγκαιότητα απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Και επανέλαβε τη βούληση για πλήρη απογαλακτισμό από τη ρωσική ενέργεια.
Ανταγωνιστικότητα
Ερωτηθείς τέλος για το πώς νιώθει αναφορικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, ο κ. Στάσσης εκτίμησε ότι ο τομέας του ηλεκτρισμού πάει καλά, αλλά χρειάζονται και άλλοι τομείς να ακολουθήσουν, όπως για παράδειγμα η τεχνολογία.
