Η πορεία της βιώσιμης ανάπτυξης στην Ελλάδα

Το Κέντρο Αειφορίας (CSE) παρουσιάζει την ετήσια έρευνά του για το 2025, που αναδεικνύει κρίσιμα ευρήματα σχετικά με την εφαρμογή των κριτηρίων ESG στις ελληνικές επιχειρήσεις. Η έρευνα επικεντρώθηκε σε ελληνικές επιχειρήσεις που εκδίδουν Εκθέσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης και εταιρείες που αξιολογούνται ανεξάρτητα από Διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης (ESG)

Τα αποτελέσματα της έρευνας φωτίζουν τις προκλήσεις, τις ευκαιρίες, αλλά και τις βέλτιστες πρακτικές που υιοθετούνται από τις 162 επιχειρήσεις που εκδίδουν ετησίως η και σε διετή βάση Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης, παρέχοντας παράλληλα πολύτιμες πληροφορίες για την ενίσχυση της στρατηγικής ESG κριτηρίων και τη βελτίωση της βιώσιμης λειτουργίας τους. Σημειώνεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων αυτών είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών ενώ μόνο 15 από αυτές αξιολογούνται από Διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης ESG όπως οι S&P 500, Sustainalytics and CDP. Αντίστοιχα μονοψήφιο είναι το ποσοστό των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων που εκδίδουν Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης

Παρακάτω γίνετε σύνοψη των πιο σημαντικών αποτελεσμάτων της Έρευνας

1. Πρότυπα ESG που επικεντρώνονται οι ελληνικές επιχειρήσεις

• Το 94% των εταιρειών επιλέγουν το GRI (Global Reporting Initiative) για τις εκθέσεις τους.

• Το 89% ευθυγραμμίζεται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (UN SDGs) ενώ άλλα πρότυπα που χρησιμοποιούνται επιπλέον των παραπάνω είναι το SASB & TCFD.

2. Υιοθέτηση Εκθέσεων Βιωσιμότητας

• Οι τομείς με τον μεγαλύτερο αριθμό υποβολών που δείχνουν πως η βιωσιμότητα αποτελεί ήδη βασικό στοιχείο της στρατηγικής τους είναι:
o Υπηρεσίες Μεταφορών
o Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)
o Ενέργειας

Ουραγοί κλάδοι που δεν έχουν υιοθετήσει ακόμη ευρέως τα ESG κριτήρια ή τις Εκθέσεις Βιωσιμότητας, είναι οι Τουριστικές επιχειρήσεις, το λιανικό εμπόριο και τα τυχερά παιχνίδια

Υψηλές Επιδόσεις στις Αξιολογήσεις ESG

Το 80% των 15 εταιρειών που αξιολογούνται από τους Διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης ESG (S&P 500, Sustainalytics and CDP) έχουν μεσαία προς υψηλή βαθμολογία στα κριτήρια ESG καταδεικνύοντας την ωριμότητα και ανταγωνιστικότητα τους

¨Έλλειψη Εξωτερικής Διασφάλισης

Παρά τη σημαντική πρόοδο, το 68% των ελληνικών εταιρειών που υποβάλλουν Εκθέσεις Βιωσιμότητας δεν εξασφαλίζουν εξωτερική διασφάλιση, κάτι που ενδέχεται να επηρεάσει τη διαφάνεια και την αξιοπιστία τους

Συμπεράσματα

Η έρευνα του Κέντρου Αειφορίας – CSE λειτουργεί όχι μόνο ως δείκτης κατεύθυνσης για τις βέλτιστες πρακτικές στη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και ως ένα πολύτιμο εργαλείο που υποστηρίζει τις επιχειρήσεις στην ενίσχυση της στρατηγικής τους στα ESG.

Τα 3 κυριότερα συμπεράσματα συνοψίζονται παρακάτω:

1.Η σταδιακή ενσωμάτωση των απαιτήσεων της Ευρωπαικής Οδηγίας CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) δείχνει ότι οι επιχειρήσεις αρχίζουν να κατανοούν την αξία της στρατηγικής βιωσιμότητας, αλλά πρέπει να αυξήσουν την ταχύτητα προσαρμογής τους

2. Η εναρμόνιση Ευρωπαϊκών πολιτικών για την Βιώσιμη Ανάπτυξης στην Ελληνική Νομοθεσία στην πλειοψηφία τους δεν γίνετε με κατάλληλο τρόπο και αυξάνει αρκετές φορές το κόστος των επιχειρήσεων λόγω μη κατάλληλης εναρμόνισης από εξειδικευμένους τεχνοκράτες η κατάλληλης διαβούλευσης. Αντίστοιχα δεν υπάρχουν αποτελεσματικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί για την εφαρμογή τους από το Ελληνικό Δημόσιο

3. Μεγάλο μέρος των Οικογενειακών εταιρειών αρνείται να ασχοληθεί με την Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Οι κύριο λόγοι περιγράφονται παρακάτω

Έλλειψη ενημέρωσης και κατάρτισης

Πολλές ΜΜΕ αγνοούν τι πραγματικά σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη και πώς αυτή μπορεί να εφαρμοστεί στις δραστηριότητές τους παρότι υπάρχουν οργανωμένα προγράμματα επιμόρφωσης που να μεταφέρουν την έννοια και τις πρακτικές με απλό και εφαρμόσιμο τρόπο εδώ και χρόνια

Περιορισμένοι οικονομικοί πόροι

Η έλλειψη πρόσβασης σε χρηματοδοτικά εργαλεία και η αντίληψη ότι απαιτούνται υψηλές επενδύσεις για τη βιωσιμότητα αποθαρρύνουν τις ΜΜΕ. Πολλές λειτουργούν οριακά και βλέπουν τη βιώσιμη μετάβαση ως «πολυτέλεια» και όχι ως εργαλείο επιβίωσης τους όπως και θα έπρεπε.

Πολυπλοκότητα και γραφειοκρατία

Η γραφειοκρατική φύση της ελληνικής πραγματικότητας και οι πολύπλοκες απαιτήσεις συμμόρφωσης σε κάποιες περιπτώσεις με πρότυπα βιωσιμότητας η και νομοθεσίες αποτρέπουν πολλές ΜΜΕ από το να κάνουν την αρχή.Η αλήθεια όμως είναι ότι υπάρχουν πρότυπα για ΜΜΕ επιχειρήσεις που δεν απαιτούν μεγάλο κόπο και χρόνο για εναρμόνιση.

Ο Νίκος Αυλώνας είναι πρόεδρος Κέντρου Αειφορίας (CSE), Επισκέπτης Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών