Ήταν το 2007, μόλις δύο χρόνια πριν από την οικονομική κρίση. Η ελληνική αγορά ζούσε τις «τελευταίες μέρες της Πομπιίας». Τίποτα δεν προϊδεάζε πως αυτή η χρονιά θα ήταν από τις τελευταίες της «παρατεταμένη ευφορίας» που ξεκίνησε από τις αρχές του 1990. Η αγορά των καταναλωτικών προϊόντων συνέχιζε να διευρύνεται.
Το λιανεμπόριο – με τις αδυναμίες και τα όρια της κάθε επιχείρησης – συνέχιζε να αναπτύσσεται. Ομως το ζεύγος Φιλίππου – Κουμάνταρου, στο οποίο ανήκει η Elbisco και οι θυγατρικές της, έχει αποφασίσει να την πουλήσει. Οι τέσσερις προηγούμενες χρήσεις της Elbisco Συμμετοχών ήταν ζημιογόνες – από το 2003 ως και το 2006. Και μέχρι τότε είχαν γίνει αρκετές κινήσεις αναδιάρθρωσης, με συγχωνεύσεις και μειώσεις του προσωπικού.
Ο τομέας φρυγανιάς της Elbisco
Μόνον οι δραστηριότητες στον τομέα της φρυγανιάς (Elite, Βοσινάκης) και στην πλαστική συσκευασία (Μόρνος ΑΕ) ήταν κερδοφόρες. Αντίθετα τα μπισκότα, τα αρτοσκευάσματα, αλλά και οι διεθνείς δραστηριότητες σε Ισπανία (παραγωγή γκοφρέτας), Σκόπια (αλυσίδα με φούρνους) και Βουλγαρία (εμπορικό δίκτυο) ήταν ζημιογόνες.
Δεν είχαν κανένα λόγο να διατηρήσουν την εταιρεία στην ιδιοκτησία τους. Υποψήφιος αγοραστής τότε ήταν ο κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος – ο σημερινός πρόεδρος του ΣΕΒ. Στον κλάδο των τροφίμων «γεννήθηκε» επιχειρηματικά – κι έχει σταδιοδρομήσει ως τώρα. Τον γνωρίζει καλά. Οι δύο πλευρές, λοιπόν, έκαναν αρκετές συζητήσεις, οι πωλητές ενημέρωσαν τον αγοραστή με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία και οι κκ Σπύρος Θεοδωρόπουλος και Τζον Κουμάνταρος έδωσαν τελικά τα χέρια. Και ραντεβού στον … συμβολαιογράφο!
H προσέγγιση με τον Θεοδωρόπουλο
Όμως μετά από την τελευταία – και καταληκτική τους – συνάντηση, ο κ. Θεοδωρόπουλος άρχισε να κάνει δεύτερες σκέψεις, τις οποίες ενίσχυσαν και διάφοροι φίλοι του, στους οποίους εμπιστεύθηκε την απόφαση του και τις επιφυλάξεις του. Το μέτρησε από την μια μεριά, το ξαναμέτρησε από την άλλη και κατέληξε πως η απόφαση του ήταν λάθος. Εν κατακλείδι το μετάνιωσε! Όμως ο ίδιος έχοντας διαμορφωθεί ως επιχειρηματίας – και μάλιστα αυτοδημιούργητος – σε προηγούμενες δεκαετίες, του ήταν «ηθικά βαρύ» να πάρει πίσω το λόγο του.
Έτσι την προκαθορισμένη μέρα, έβαλε στην άκρη τις επιφυλάξεις του και κατευθύνθηκε στο γραφείο του συμβολαιογράφου – με «βαριά καρδιά»! Οταν συγκεντρώθηκαν όλα τα μέρη ενώπιον του συμβολαιογράφου, με έτοιμα όλα τα έγγραφα της μεταβίβασης των μετοχών – έλειπαν μόνο οι υπογραφές – ο κ. Κουμάνταρος άλλαξε γνώμη. Και αντί του τιμήματος των 100 εκατ. ευρώ, που είχαν συμφωνήσει οι δύο άνδρες, λίγες μέρες νωρίτερα, ζήτησε 110 εκατ. ευρώ! Θεωρώντας ότι είχε υποτιμήσει την αξία της επιχείρησης του.
Η συνάντηση στον συμβολαιογράφο
Εκείνη τη στιγμή ο κ. Θεοδωρόπουλος βρήκε την «χρυσή ευκαιρία» για να κάνει πίσω, χωρίς να «καταπατήσει» τον λόγο του και χωρίς καμία ηθική αναστολή. Αρνήθηκε ευθέως τη νέα πρόταση του κ. Κουμάνταρου. Οι δύο πλευρές διαφώνησαν και δεν υπήρχε κανένα ενδεχόμενο σύμπτωσης των θέσεων τους. Λίγο αργότερα, αφού έδωσαν τα χέρια ο υποψήφιος αγοραστής αποχώρησε από το γραφείο το συμβολαιογραφικό γραφείο. Αυτή όμως εντέλει ήταν και η μόνη σοβαρή απόπειρα του ζεύγους Φιλίππου – Κουμάνταρου να πουλήσουν την Elbisco.
Αρκετά χρόνια αργότερα, φέτος το 2025 και πριν από μερικούς μήνες, κυκλοφόρησε για μία ακόμη φορά στην αγορά η πληροφορία πως η Elbisco προσφέρεται για πώληση. Τώρα όμως τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Η εταιρεία υποφέρει από την πίεση των μεριδίων της, έχει να δημοσιεύσει ισολογισμούς δύο χρόνων – του 2022 και του 2023 – αλλά και το ebitda της είναι εξίσου «ταλαιπωρημένο», όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς. Κατά τις ίδιες πηγές οι συνολικές της πωλήσεις εντός και εκτός Ελλάδος είναι 150 εκατ. ευρώ και το ebitda της είναι μόλις 10 εκατ. ευρώ και οι χρήσεις της λέγεται ότι είναι ζημιογόνες.
Ο ισχυρός ανταγωνισμός
Οι πιέσεις που της ασκούνται από τις ανταγωνίστριες εταιρείες, την Παπαδοπούλου ΑΕ και την Καραμολέγκος ΑΕ σε όλα τα βασικά προϊόντα που παράγει – φρυγανιές, μπισκότα, ψωμί για τοστ – είναι ασφυκτικές. Ο κ. Κουμάνταρος απευθύνθηκε για μία ακόμη φορά στον κ. Θεοδωρόπουλο. Λέγεται πως κι αυτή τη φορά το τίμημα ήταν υψηλό, χωρίς να γίνει σαφές το ακριβές ύψος του. Ομως στην παρούσα φάση, ο πρόεδρος του ΣΕΒ έχοντας ήδη δημιουργήσει έναν όμιλο τροφίμων με ικανοποιητικές αποδόσεις και υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, έκρινε – όπως λέγεται – ότι δεν είχε κανένα λόγο να εμπλακεί σε ένα «ναρκοθετημένο» περιβάλλον από πολύ έντονο ανταγωνισμό. Ετσι για δεύτερη φορά αρνήθηκε.
Η προσφυγή στο Μονομελές Πρωτοδικείο
Χθες έγινε γνωστό ότι ένα κάτοχος 70 μετοχών της Elbisco προσέφυγε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών ζητώντας την λύση της εταιρείας διότι δεν είχε δημοσιεύσει στο ΓΕΜΗ τις οικονομικές καταστάσεις δύο ετών! Στην απάντηση της η διοίκηση της εταιρείας ανακοίνωσε πως σκοπεύει να τις δημοσιεύσει στο επόμενο διάστημα και σίγουρα πριν από τις 6 Νοεμβρίου του 2025 που εκδικάζεται η προσφυγή του μετόχου!
Στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές του 2000 ο όμιλος του Κυριάκου Φιλίππου προχώρησε σε σειρά εξαγορών στο εσωτερικό και το εξωτερικό, σε μια προσπάθεια να πρωταγωνιστήσει στον κλάδο των τροφίμων. Τα πράγματα όμως ήλθαν αντίθετα από τους σχεδιασμούς του. Τα δάνεια που συνόδεψαν αυτές τις εξαγορές σε συνδυασμό με τον έντονο ανταγωνισμό και την προβληματική διαχείριση, όπως τελικώς αποδείχθηκε, οδήγησαν τον όμιλο σήμερα να βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Μάλιστα στην τελευταία χρήση, του 2006, ο τζίρος του ομίλου ήταν 175 εκατ. ευρώ και το σύνολο των υποχρεώσεων έφτασε τα 186 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 117 εκατ. ευρώ ήταν οφειλές σε τράπεζες.
Μάλιστα τον Ιούλιο του 2006, ανακοινώθηκε ότι η συμφωνία για την απόκτηση από την Ελγέκα – με ισχυρό εμπορικό δίκτυο – του 20% της Elbisco με μια option για άλλο ένα 14% εντός του 2008. Η συναλλαγή δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Η επίσημη άποψη ήταν ότι οι δύο πλευρές δεν συμφώνησαν σε μια κοινή στρατηγική, αλλά η πραγματικότητα ήταν διαφορετική. Ο οικονομικός έλεγχος που πραγματοποιήθηκε από την ΕΥ, «έβγαλε» πως η συμφωνία δεν ήταν συμφέρουσα για τον κ. Αχιλλέα Κατσιώτη.
Το ομολογιακό δάνειο
Μετά από την ακύρωση της συμφωνίας με την ΕΛΓΕΚΑ αποφάσισε να εμπλακεί ενεργά στα της εταιρείας ο γαμπρός του Κυριάκου Φιλίππου, ο εφοπλιστής κ. Κουμάνταρος. Ηδη από το 2006 είχε καταβάλει 15 εκατ. ευρώ για να ανανεωθεί το ομολογιακό της δάνειο με την Alpha Bank. Στις 25 Οκτωβρίου 2006 ο Κυριάκος Φιλίππου μεταβίβασε στην εταιρεία Devonshire Shipping, συμφερόντων του κ. Κουμάνταρου, τo 12% της Elbisco, μειώνοντας τη συμμετοχή του στο 47,45%. Και εν συνεχεία η Devonshire μεταβίβασε στο φυσικό πρόσωπο κ. Ι. Κουμάνταρο το ποσοστό αυτό. Η σύζυγος του κ. Ι. Κουμάνταρου, η κυρία Ελενα Φιλίππου, ελέγχει άλλο ένα 12%, ενώ ποσοστό 12,3% ήταν ενεχυριασμένο στη Nova Bank.
Το 2007 που ο κ. Κουμάνταρος απευθύνθηκε στον κ. Θεοδωρόπουλο ήταν μία εξαιρετικά δύσκολη χρονιά. Κι όχι μόνο στην Ελλάδα. Τότε η ζημιογόνος θυγατρική στη Βουλγαρία είχε τεθεί σε εκκαθάριση, στη Βόρειο Μακεδονία πωλούνταν πάγια στοιχεία της θυγατρικής Zitoluks που δεν χρησιμοποιούνται. Και προτάθηκε ακόμη και η πώληση του κλάδου των μπισκότων. Ολα αυτά τότε. Αλλά και τα χρόνια που ακολούθησαν δεν ήταν καθόλου ευχάριστα. Φαίνεται πως οι δυσκολίες συνεχίζουν να συντροφεύουν» την Elbisco και το ζεύγος Φιλίππου – Κουμάνταρου….
