Επιτόκια: Η διελκυστίνδα Τραμπ – Πάουελ και το κρίσιμο 10ήμερο

Σε δέκα ημέρα (στις 18 Ιουνίου) η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται να ανακοινώσει μία ακόμα απόφαση για τη νομισματική πολιτική, αφήνοντας εκτός απροόπτου τα επιτόκια αμετάβλητα, προς μεγάλη απογοήτευση του Λευκού Οίκου. Τα στοιχεία που έχουν μέχρι στιγμής δει το φως της δημοσιότητας για την αμερικανική οικονομία, δικαιολογούν εν πολλοίς τη στάση της Fed, δίνοντάς της την «πολυτέλεια» χρόνου να περιμένει πριν κάνει την επόμενη κίνησή της.

Και στην άποψη αυτή φαίνεται ότι επιμένει ο επικεφαλής της, Τζερόμ Πάουελ, προκαλώντας την μήνιν του Ντόναλντ Τραμπ. Αυτή τη φορά ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αρχίσει την συνήθη επίθεσή του από νωρίς. Σε ανάρτησή του στο Truth Social την περασμένη Παρασκευή πρόεδρος Τραμπ άσκησε πιέσεις στον Πάουελ, για μείωση των επιτοκίων κατά μία ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα, χαρακτηρίζοντας τη νομισματική πολιτική της κεντρικής τράπεζας «καταστροφή».

«Ο «πολύ αργά» στη Fed είναι μια καταστροφή!» έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χρησιμοποιώντας το περιπαικτικό παρατσούκλι για τον Πάουελ. «Η Ευρώπη είχε 10 μειώσεις επιτοκίων, εμείς δεν είχαμε καμία. Παρά τον ίδιο, η χώρα μας τα πηγαίνει περίφημα. Πήγαινε για έναν ολόκληρο πόντο, Rocket Fuel!», έγραψε.

Και συνέχισε λίγο αργότερα:

«Αν ο “πολύ αργά” της Fed  ΜΕΙΩΣΕΙ, θα μειώναμε σημαντικά τα επιτόκια, μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα, στο χρέος που λήγει. Ο Μπάιντεν προχώρησε κυρίως σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου πληθωρισμός (πλέον), αλλά αν επανέλθει, ΑΥΞΗΣΤΕ ΤΟ «ΕΠΙΤΟΚΙΟ» ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΤΕ. Πολύ απλό!!! Κοστίζει στη χώρα μας μια περιουσία. Το κόστος δανεισμού θα έπρεπε να είναι ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΟ!!!

Τα στοιχήματα της αγοράς

Οι αγορές δεν αναμένουν ότι η Fed θα κινηθεί πριν από τον Σεπτέμβριο. Γιατί λοιπόν ο Λευκός Οίκος να πιέζει για μείωση των επιτοκίων;

Ο Στίβεν Μίραν, επικεφαλής οικονομολόγος του Λευκού Οίκου, εξήγησε ότι η οικονομική ομάδα της κυβέρνησης πιστεύει ότι υπάρχει περιθώριο η Fed να μειώσει τα επιτόκια πιο κοντά στο 3%. Εκεί τα επιτόκια θα είναι «ουδέτερα» και δεν θα ενισχύουν ούτε θα αποδυναμώνουν τη ζήτηση.

Οι αξιωματούχοι της Fed σταμάτησαν να μειώνουν τα επιτόκια τον Δεκέμβριο, τα οποία κυμαίνονται σε ένα εύρος από 4,25% έως 4,5%. Αυτό είναι ένα επίπεδο που οι αξιωματούχοι της Fed περιγράφουν ως «μέτρια περιοριστικό», επιβραδύνοντας τη ζήτηση ώστε να μειωθεί ο πληθωρισμός. Ο Λευκός Οίκος δεν πιστεύει ότι αυτό είναι πλέον απαραίτητο.

Σε μια συνέντευξή του στο CNBC, ο Μίραν δήλωσε ότι ο πληθωρισμός «έχει αρκετά καλή συμπεριφορά και» δεν υπάρχουν καθόλου ενδείξεις για επανεμφάνιση του πληθωρισμού [ή] απειλών πληθωρισμού».

Αλλά η επικρατούσα άποψη μεταξύ των οικονομολόγων είναι ότι η δασμολογική πολιτική του Τραμπ θα περιορίσει την ανάπτυξη και θα ενισχύσει τον πληθωρισμό.

Ο Μίραν δήλωσε ότι αυτή η άποψη είναι λανθασμένη. Σημείωσε ότι οι δασμοί του Τραμπ που επιβλήθηκαν το 2019 δεν οδήγησαν σε πληθωρισμό. Χωρίς σημάδια πληθωρισμού και με σταθερή οικονομία, η Fed μπορεί να εγκαταλείψει μια περιοριστική στάση ή να «ομαλοποιήσει» τα επιτόκια, πρόσθεσε.

Οι φωνές μέσα στη Fed

Οι απόψεις του Μίραν είναι παρόμοιες με τις προοπτικές του διοικητή της Fed, Κρίστοφερ Γουόλερ, ο οποίος είναι ο πιο ένθερμος υποστηρικτής της μείωσης των επιτοκίων. Ο Γουόλερ δήλωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα πως πιστεύει ότι η ώθηση στον πληθωρισμό από τους δασμούς θα είναι μια «εφάπαξ» αύξηση του επιπέδου των τιμών — ενισχύοντας τον πληθωρισμό αλλά μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Και εκτίμησε ότι η Fed θα είναι σε θέση να μειώσει τα επιτόκια αργότερα φέτος.

Οι επενδυτές στις αγορές παραγώγων πιστεύουν ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο.

Η μέση πρόβλεψη της Fed είναι για δύο μειώσεις επιτοκίων φέτος.  Οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank πιστεύουν ότι το βασικό επιτόκιο της Fed βρίσκεται ήδη στο ουδέτερο ή κοντά σε αυτό. Αυτό σημαίνει ότι η επόμενη κίνηση των επιτοκίων θα μπορούσε να είναι ανοδική ή καθοδική.

«Αυξήσεις επιτοκίων θα μπορούσαν ακόμη και να προβλεφθούν τους επόμενους 18 μήνες», δήλωσε ο Matthew Luzzetti, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ στην Deutsche Bank, σε σημείωμα προς τους πελάτες την Παρασκευή.

Εν τω μεταξύ, ο απερχόμενος πρόεδρος της Fed της Φιλαδέλφειας, Πάτρικ Χάρκερ, δήλωσε ότι πιστεύει ότι είναι πολύ νωρίς για μια κίνηση της Fed.

Η Fed θα πρέπει «να καθίσει εδώ και να αφήσει μέρος αυτής της αβεβαιότητας να επιλυθεί. Η λήψη προληπτικών μέτρων τώρα, σε υποθετικό επίπεδο, είναι λάθος», δήλωσε ο Harker σε συνέντευξή του στο CNBC την Παρασκευή.

Πρόσθεσε ότι θα μπορούσε να υπάρξει μείωση των επιτοκίων κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, εάν ο πληθωρισμός μειωθεί προς τον στόχο του 2% της κεντρικής τράπεζας.

Ο κίνδυνος ύφεσης

Η Fed προσαρμόζει το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων της , το οποίο επηρεάζει το κόστος δανεισμού σε όλα τα είδη δανείων, για να διατηρήσει τον πληθωρισμό χαμηλό και την απασχόληση υψηλή.

Οι αξιωματούχοι της Fed έχουν διατηρήσει το επιτόκιό της υψηλότερα από το συνηθισμένο μέχρι στιγμής φέτος, σε μια προσπάθεια να μειώσουν τον πληθωρισμό στον στόχο του 2% ετησίως. Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι περιμένουν να δουν τι θα συμβεί στην οικονομία, επειδή ανησυχούν ότι οι δασμοί του Τραμπ θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές προς τα πάνω και να πυροδοτήσουν έναν νέο γύρο πληθωρισμού.

Η προσεκτική προσέγγιση της Fed έχει εξοργίσει τον Τραμπ, ο οποίος επιθυμεί μειώσεις επιτοκίων και την οικονομική ανάπτυξη που θα μπορούσαν να προωθήσουν. Η κατά μία ολόκληρη ποσοστιαία μονάδας θα ήταν μια σημαντική κίνηση από την Fed και θα έφερνε το επιτόκιο της Fed σε ένα εύρος 3,25% έως 3,5%, το χαμηλότερο από τον Σεπτέμβριο του 2022.

Η Fed συνήθως μεταβάλλει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης. Η τελευταία φορά που η Fed μείωσε τα επιτόκια κατά μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα ήταν τον Μάρτιο του 2020, όταν ήταν προφανές ότι η έναρξη της πανδημίας COVID-19 θα κατέστρεφε την οικονομία. Πριν από αυτό, η Fed μείωσε τα επιτόκια κατά μια ολόκληρη μονάδα τον Δεκέμβριο του 2008, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης .

Γιατί ο Τραμπ λέει ότι ο Πάουελ είναι «πολύ αργά»

Οι αναρτήσεις αυτές ήταν οι τελευταίες κινήσεις στην εκστρατεία πίεσης του Τραμπ για να επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων της Fed σχετικά με τη νομισματική πολιτική. Η κεντρική τράπεζα έχει σχεδιαστεί για να είναι απομονωμένη από την πολιτική και ο Πάουελ έχει δηλώσει ότι οι αποφάσεις της Fed θα βασίζονται μόνο σε οικονομικές παραμέτρους.

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα επικρίνει τον Πάουελ επειδή δεν μειώνει τα επιτόκια, σε αντίθεση με την Ευρωπαία ομόλογό του. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει μειώσει τα επιτόκια οκτώ φορές από τον περασμένο Ιούνιο .

Η Fed μείωσε τα επιτόκια τρεις φορές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συμπεριλαμβανομένης μιας τεράστιας μείωσης κατά μισή μονάδα τον Σεπτέμβριο, αλλά έκτοτε διατήρησε τα επιτόκια σταθερά.

Η συνάντηση

Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Μαΐου ο πρόεδρος της Federal Reserve συναντήθηκε με τον Τραμπ, και του δήλωσε ότι οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής θα «βασίζονται αποκλειστικά σε προσεκτική, αντικειμενική και μη πολιτική ανάλυση». Τα σχόλια του Πάουελ έγιναν σε συνάντηση στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη «κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου», ανέφερε η Fed σε ανακοίνωσή της, η οποία υπογράμμισε ότι ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας επιδίωξε να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία της.

«Ο πρόεδρος Πάουελ δεν συζήτησε τις προσδοκίες του για τη νομισματική πολιτική, παρά μόνο για να τονίσει ότι η πορεία της πολιτικής θα εξαρτηθεί εξ ολοκλήρου από τις εισερχόμενες οικονομικές πληροφορίες και τι σημαίνει αυτό για τις προοπτικές», ανέφερε η δήλωση.

Η Fed επανέλαβε αυτό που ο Πάουελ έχει τονίσει εδώ και καιρό, ότι «ότι αυτός και οι συνάδελφοί του στην FOMC θα καθορίσουν τη νομισματική πολιτική, όπως απαιτείται από το νόμο, για να υποστηρίξουν τη μέγιστη απασχόληση και τις σταθερές τιμές», ανέφερε η κεντρική τράπεζα, αναφερόμενη στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (Federal Open Market Committee – FED) που καθορίζει τα επιτόκια.

Η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβιτ, είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους τότε ότι ο Τραμπ μετέφερε στον Πάουελ «ότι πιστεύει ότι ο πρόεδρος της Fed κάνει λάθος μη μειώνοντας τα επιτόκια, κάτι που μας θέτει σε οικονομικό μειονέκτημα έναντι της Κίνας και άλλων χωρών». Αναγνώρισε ότι «ο πρόεδρος έχει εκφράσει έντονα την άποψή του για αυτό, τόσο δημόσια όσο και τώρα, μπορώ να αποκαλύψω, και κατ’ ιδίαν».

Ο Τραμπ, ο οποίος όρισε τον Πάουελ το 2017, του έχει επιτεθεί επανειλημμένα, αποκαλώντας τον πρόσφατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «ΑΝΟΗΤΟ, που δεν έχει ιδέα».