Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ σε αριθμό νεκρών από τροχαία δυστυχήματα, ο ΚΟΚ έχει αλλάξει σε πιο αυστηρές εκδοχές αρκετές φορές, πολλές κυβερνήσεις έχουν εξαγγείλει διάφορα μέτρα πάταξης του φαινομένου αλλά εν τέλει λίγα πράγματα έχουν αλλάξει και η στατιστική του θανάτου αντί να βελτιώνεται χειροτερεύει. Το 2024 μετρήσαμε 665 νεκρούς (προσωρινά στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ), πιο πάνω από τους 646 το 2023 και τους 654 το 2022.
Υποτίθεται πως η χώρα μας, σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, έχει θέσει σα στόχο τη μείωση των θανάτων από τροχαίες συγκρούσεις κατά 50% στη δεκαετία 2021 – 2030. Αλλά με τέτοιες στατιστικές μοιάζει σχεδόν άπιαστος ένας τέτοιος στόχος.
Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης μιλώντας από το βήμα της βουλής την Τρίτη, αναφέρθηκε στα θύματα των τροχαίων, «.. νέους που γύρισαν από βραδινή έξοδο, εργαζόμενους που πήγαιναν στη δουλειά τους ή ηλικιωμένους που παρασύρθηκαν από έναν μεθυσμένο οδηγό». Ενώ προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα πολύ υψηλότερα πρόστιμα που θεσπίζονται είπε πως «δεν μπορούμε να συνθηκολογήσουμε με το χάος και την ανομία στον δρόμο και γενικότερα στον χώρο της δημόσιας ζωής».
Πρόσθεσε δε ότι ο νέος ΚΟΚ «ρυθμίζει σε νέα βάση το καθεστώς ποινών για παραβάσεις» και ισχυρίστηκε ότι «οι κυρώσεις οδηγούν σε αλλαγή κουλτούρας».
Μα αν ήταν τόσο απλό, γιατί δεν άλλαξε η κουλτούρα με τα ισχύοντα μέτρα που ήταν πιο αυστηρά σε σχέση με τον προηγούμενο ΚΟΚ; Γενικότερα η κυβέρνηση επενδύει σε μια δική της… κουλτούρα που αποθεώνει το δόγμα της «ατομικής ευθύνης», και τη λογική των πανάκριβων προστίμων και κυρώσεων ισχυριζόμενη ότι έτσι θα… φοβίσει τους παρανομούντες και θα περιοριστούν τα θύματα του ακήρυχτου πολέμου στην άσφαλτο.
Το ερώτημα εάν υπάρχουν διαχρονικές κυβερνητικές ευθύνες για την κατάσταση αυτή, ούτε καν τίθεται από τον πρωθυπουργό ή τον αρμόδιο υπουργό Μεταφορών. Για παράδειγμα το γεγονός ότι τα μέσα μαζικής μεταφοράς δεν κυκλοφορούν τη νύχτα ή όταν κυκλοφορούν την ημέρα είναι σε περιορισμένα δρομολόγια λόγω ελλείψεων σε οχήματα και οδηγούς ωθώντας έτσι όλο και περισσότερους στη χρήση ΙΧ, δεν είναι ένα θέμα; «Απαιτούνται περισσότερα, ασφαλέστερα Μ.Μ.Μ., καλύτεροι δρόμοι», είπε ο πρωθυπουργός, αλλά η αλήθεια είναι ότι τα μέσα μαζικής μεταφοράς γίνονται όλο και χειρότερα όσον αφορά στις υπηρεσίες που προσφέρουν και για αυτή την κατάσταση κάποιοι ευθύνονται…
Η λύση κατά την κυβέρνηση είναι… 1500 κάμερες για το αμφιλεγόμενο μέτρο των λεωφορειολωρίδων και τα πρόστιμα σε όσους τις παραβιάζουν. Αλλά πάλι χάνεται το βασικό, ότι συχνά αυτές οι λωρίδες είναι… άδειες επειδή δεν κυκλοφορούν λεωφορεία!
Από την άλλη ουδόλως θίγεται και το γεγονός ότι πολλά δυστυχήματα είναι αποτέλεσμα των αυξημένων ωρών εργασίας στην Ελλάδα (δουλεύουμε περισσότερο από όλους στην ΕΕ!), της εντατικοποιημένης εργασίας και της κούρασης πολλών οδηγών. Δεν είναι τυχαίο ότι 28 εργαζόμενοι στον αγροτικό τομέα (χειριστές γεωργικών μηχανημάτων) και 7 οδηγοί συγκαταλέγονται στα θύματα εργατικών δυστυχημάτων.
Ένα άλλο παράδειγμα αφορά στις ισόπεδες διαβάσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όπου η κυβέρνηση μιλά για αυστηροποίηση των ποινών για τους οδηγούς που παραβιάζουν τη σήμανση, ωστόσο δεν γίνονται βήματα προς την επίλυση του βασικού προβλήματος, καθώς σε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο υπάρχουν πάνω από 1.550 διαβάσεις που περνούν οχήματα και πεζοί, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι αφύλακτες.
Εν κατακλείδι, πράγματι όσοι οδηγούν μεθυσμένοι και σκοτώνουν, ναι, να υποστούν αυστηρές κυρώσεις, όσοι οδηγούν με υπερβολική ταχύτητα να πληρώνουν πιο ακριβά πρόστιμα, αλλά απαιτείται και αυτοκριτική από τους κυβερνώντες, ριζικές αλλαγές όσον αφορά στα έργα υποδομών, ουσιαστική ενίσχυση των δημόσιων μέσων μεταφοράς σε βάρος της «κουλτούρας του ΙΧ», ουσιαστική εκπαίδευση των υποψήφιων οδηγών, εισαγωγή μαθημάτων όπως η κυκλοφοριακή αγωγή στα σχολεία.