Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε σήμερα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα κατέληξαν σε ένα πλαίσιο συμφωνίας μετά από διήμερες διαπραγματεύσεις στο Λονδίνο, το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την προμήθεια σπάνιων γαιών από το Πεκίνο και την άρση περιορισμών για Κινέζους φοιτητές σε αμερικανικά πανεπιστήμια.
Η συμφωνία προβλέπει την επιβολή δασμών 55% από τις ΗΠΑ στα κινεζικά προϊόντα, ενώ η Κίνα θα εφαρμόσει δασμούς 10% στις αμερικανικές εισαγωγές. Σύμφωνα με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, οι δασμοί 55% προκύπτουν από τους αντισταθμιστικούς δασμούς 10%, δασμούς 20% για την καταπολέμηση της εμπορίας φαιντανύλης και προϋπάρχοντες δασμοί 25%.
Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή από τους δασμούς 30% των ΗΠΑ στα περισσότερα κινεζικά προϊόντα που ίσχυε μετά τη συμφωνία της Γενεύης, η οποία με τη σειρά της ήταν μειωμένη από τα υψηλά επίπεδα του 145%. Οι κινεζικοί δασμοί ήταν 10% μετά τη Γενεύη, μειωμένοι από 125%. Ο Υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λούτνικ δήλωσε ότι τα επίπεδα των αμερικανικών στις εισαγωγές από την Κίνα δεν θα αλλάξουν από τα τρέχοντα.
Οι δηλώσεις της κινεζικής κυβέρνησης σχετικά με τις συνομιλίες ήταν πιο συγκρατημένες, με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν ότι οι αντιπροσωπείες «σημείωσαν νέα πρόοδο», χωρίς όμως να παρέχουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τους όρους της συμφωνίας. Ο υφυπουργός Εμπορίου, Λι Τσενγκγκάνγκ, επιβεβαίωσε ότι επετεύχθη συμφωνία επί της αρχής για ένα πλαίσιο, χωρίς να δώσει περαιτέρω πληροφορίες.
Η συμφωνία για… συμφωνία
Ο Τραμπ δήλωσε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ότι «η συμφωνία μας με την Κίνα έχει ολοκληρωθεί» και πως τελεί «υπό την τελική έγκριση από τον Πρόεδρο Σι και εμένα». Το πλαίσιο στοχεύει στην αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων που προέκυψαν μετά την προκαταρκτική συμφωνία της Γενεύης.
Κεντρικό στοιχείο της συμφωνίας αποτελεί η δέσμευση της Κίνας να προμηθεύσει «μαγνήτες και απαραίτητες σπάνιες γαίες» στις ΗΠΑ. Η Κίνα κατέχει σχεδόν μονοπώλιο σε αυτά τα υλικά, ζωτικής σημασίας για την αυτοκινητοβιομηχανία, την αεροδιαστημική, ηλεκτρονικά εξαρτήματα και την άμυνα. Η προηγούμενη απαγόρευση αυτών των εξαγωγών είχε προκαλέσει σημαντικές διαταραχές στην αμερικανική βιομηχανία.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ θα επιτρέψουν σε Κινέζους φοιτητές να φοιτούν σε αμερικανικά πανεπιστήμια, ανατρέποντας προηγούμενες σκέψεις για περιορισμό της παρουσίας Κινέζων υπηκόων, συμπεριλαμβανομένων πιθανών ανακλήσεων βίζας για φοιτητές σε «κρίσιμους τομείς» ή με υποτιθέμενους δεσμούς με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα.
Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι αυτός και ο Πρόεδρος Σι θα «εργαστούν στενά για να ανοίξουν την Κίνα στο αμερικανικό εμπόριο», χαρακτηρίζοντάς το ως «μεγάλη ΝΙΚΗ και για τις δύο χώρες!!!».
Παραμένουν οι ενδοιασμοί
Οι αγορές αντέδρασαν πολύ χλιαρά στο άκουσμα της συμφωνίας το οποίο εξηγείται από δύο λόγους. Αρχικά, οι traders είχαν προεξοφλήσει μια θετική έκβαση στις συνομιλίες και κατά δεύτερον η συμφωνία δεν έχει οριστικοποιηθεί και πολλές λεπτομέρειες μένουν ακόμα να εξακριβωθούν. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει κάνει τις τελευταίες εβδομάδες μια πληθώρα δηλώσεων για πολλές εμπορικές συμφωνίες που έρχονται αλλά μέχρι στιγμής η μόνη συμφωνία που έχει υπογραφεί είναι αυτή με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Μέρος της ρητορικής εξηγείται και ως μια προσπάθεια να δώσει κάποιες ανάσες στις αγορές μετά τη μεγάλη μεταβλητότητα που προκάλεσε η εναλλαγή δασμολογικών πολιτικών σε σχεδόν καθημερινό επίπεδο, μια πολιτική που φαίνεται να πηγάζει από λιγότερο «θερμοκέφαλα» άτομα εντός της αμερικανικής κυβέρνησης όπως ο ΥΠΟΙΚ, Σκοτ Μπέσεντ.
Αναλυτές εκφράζουν προσεκτική αισιοδοξία για τη νέα συμφωνία. Ο Σαμ Στόβαλ, της CFRA Research, σημειώνει ότι «έχουμε δει μια σχετικά υποτονική αντίδραση στα νέα για μια συμφωνία με την Κίνα, και για μένα αυτό σηματοδοτεί αδιαφορία». Προσθέτει ότι «συμφώνησαν να συνεχίσουν τις συνομιλίες και να δημιουργήσετε ένα πλαίσιο για μελλοντικές συζητήσεις, αλλά τίποτα ιδιαίτερα σημαντικό δεν έχει πραγματικά επιλυθεί».
Ο Όλιβερ Πουρς, ανώτερος αντιπρόεδρος της Wealthspire Advisors, επισημαίνει την αντίφαση μεταξύ της δήλωσης του Τραμπ για «τελειωμένη συμφωνία» και της πραγματικότητας ενός πλαισίου για περαιτέρω συζητήσεις. «Δεν έχουμε δει ακόμα λεπτομέρειες, γι’ αυτό πιστεύω ότι η αγορά δεν αντιδρά ακόμα», τονίζει.
Ο Άνταμ Μπάτον, κύριος αναλυτής νομισμάτων της ForexLive, υπογραμμίζει ότι «δεν είναι ξεκάθαρο ποια πορεία ακολουθούν οι ΗΠΑ και η Κίνα και τι προσπαθούν να επιτύχουν». Σημειώνει ότι οι συνομιλίες «έχουν δημιουργήσει περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις».
Πώς να μην απειλήσεις την Κίνα
Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα που πρέπει να κρατήσουμε από τα γεγονότα των τελευταίων ημερών. Η πρόσφατη απόφαση της διοίκησης Τραμπ να απαιτήσει άδειες εξαγωγής για αποστολές αιθανίου προς την Κίνα αποκάλυψε και αντιφάσεις στην πολιτική που ακολουθεί για τους δασμούς, όπως σημειώνει το CSIS. Στις 3 Ιουνίου, το Γραφείο Βιομηχανίας και Ασφάλειας εξέδωσε ειδοποίηση άρνησης αδειών για τρία φορτία αιθανίου της Enterprise Products Partners, μπλοκάροντας εξαγωγές δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι έλεγχοι εξαγωγών αιθανίου όμως είναι περισσότερο επιζήμιοι για τις αμερικανικές εταιρείες παρά για τους Κινέζους ανταγωνιστές, ενώ διαβρώνουν και την αξιοπιστία των ΗΠΑ σε μια χρονική συγκυρία που δεν επιθυμεί χώρες να έρθουν πιο κοντά στην Κίνα. Η Κίνα εισήγαγε 227.000 βαρέλια αιθανίου ημερησίως από τις ΗΠΑ το 2024, αλλά αυτό αντιπροσωπεύει μόνο το 8-10% των συνολικών πρώτων υλών παραγωγής αιθυλενίου της χώρας.
Οι κινεζικές πετροχημικές υποδομές έχουν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζουν τέτοιες διακοπές εφοδιασμού. Οι νεότεροι κλίβανοι χρησιμοποιούν ευέλικτη τεχνολογία που μπορεί να εναλλάσσεται μεταξύ αερίων και υγρών πρώτων υλών. Όταν οι προμήθειες αιθανίου διακόπτονται, τα κινεζικά εργοστάσια δεν κλείνουν αλλά στρέφονται στη νάφθα, διατηρώντας την παραγωγή σχεδόν αδιάκοπα, αν και με μεγαλύτερο κόστος.
Ο Alan Beattie των Financial Times εκτιμά αντίθετα πως η απόφαση της Κίνας τον Απρίλιο να σταματήσει τις εξαγωγές ορισμένων σπάνιων γαιών ήταν μια πολύ πιο χειρουργική κίνηση και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το Πεκίνο ήταν ο πρώτος «νικητής» στην αναμέτρηση μεταξύ των δύο χωρών, καλώντας τις ΗΠΑ σε διαφορετική στρατηγική στο μέλλον.
