Χρυσός: Πώς και γιατί να αγοράσει κανείς σήμερα – Ερωτήσεις & απαντήσεις

Ο χρυσός δεν είναι πετρέλαιο που από το 1973 οι κερδοσκόποι και τα φερέφωνά τους υποστηρίζουν κατά καιρούς ότι μας τελειώνει, ότι δήθεν στερεύουν οι πηγές, ενώ ανακαλύπτονται διαρκώς νέα κοιτάσματα και φθάσαμε μόλις προ πενταετίας, εν μέσω πανδημίας, να πέσει η τιμή του αργού κάτω από το… μηδέν. Είναι όντως σπάνιο μέταλλο ο χρυσός. Υπολογίζεται ότι αν κανείς μάζευε όλο το χρυσάφι του κόσμου, όσο έχει εξορυχθεί από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα, θα κατάφερνε μετά βίας να γεμίσει τέσσερις πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων.

Ευλόγως ο συνωστισμός για να βάλει κανείς το χέρι του σε κάποια από τις τέσσερις πισίνες είναι μεγάλος. Και το τίμημα ακριβό: τον Απρίλιο μια ουγγιά χρυσού (μιλάμε για ποσότητα βάρους μόλις 31,1 γραμμαρίων) πουλήθηκε για περισσότερα από 3.300 δολάρια. Ένα ιστορικό υψηλό έπειτα μάλιστα από μια χρονιά (το 2024) κατά την οποία η τιμή του πολύτιμου μετάλλου είχε εκτιναχθεί κατά 34% υψηλότερα.

Στην εποχή του παραλόγου, των τεράτων και των ανατροπών, στην οποία ζούμε, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν απολύτως λογικό να πληρώσει κανείς όσο-όσο για να κρύψει μέρος του πλούτου του στο ασφαλές καταφύγιο του χρυσού. Η ρεπόρτερ της οικονομικής γαλλικής εφημερίδας «Les Echos» Σαντρά Μπουγιάρ αναζήτησε τη γνώμη ειδικών περί τα επενδυτικά και συνόψισε τις απόψεις τους σε τρία κρίσιμα ερωτήματα – με  αρκετά υπο-ερωτήματα – που επιχειρεί να απαντήσει.

1. Είναι ακόμα καιρός για επενδύσεις;

Πρόκειται για ένα δίλημμα που τριβελίζει στο μυαλό όλων των επενδυτών, όποια κι αν είναι η επένδυση. Είναι αυτή η κατάλληλη στιγμή για να τοποθετηθούν; Το ερώτημα γίνεται ακόμη πιο δύσκολο να απαντηθεί όταν η αγορά είναι ήδη ακριβή. Και στην προκειμένη περίπτωση θα λέγαμε δίχως υπερβολή ότι η τιμή του χρυσού έχει πάει «στο θεό».

Για να δοθεί μια απάντηση στο κρίσιμο πρώτο ερώτημα, ίσως είναι χρήσιμο, κατά τη γαλλίδα ρεπόρτερ, να μετατεθεί η ουσία του από το «πότε» στο «γιατί» να τοποθετήσει κανείς χρήματα στο κίτρινο μέταλλο. «Ο χρυσός αποτελούσε ανέκαθεν ένα αποκούμπι σε περιόδους κρίσης και ένα χρήσιμο ασφαλές καταφύγιο για τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου κάθε επενδυτή», δήλωσε ο Έντμουντ Σινγκ, επικεφαλής διεθνών επενδύσεων της BNP Paribas Wealth Management.

Κατά τον Σινγκ το ζήτημα της χρονικής συγκυρίας μπορεί να αντιμετωπιστεί με σταδιακές επενδύσεις. Με αγορές δηλαδή σε τακτά διαστήματα είτε φυσικού χρυσού είτε χρηματοοικονομικών προϊόντων που υποστηρίζονται από το πολύτιμο αυτό περιουσιακό στοιχείο. Πρόσθεσε επίσης o ασιατικής καταγωγής διαχειριστής κεφαλαίων ότι «μια τιμή κάτω από τα 3.300 δολάρια η ουγγιά φαίνεται να είναι ένα αποδεκτό επίπεδο για να ενεργοποιήσει μια αγορά».

Ασφαλές το 10%

Σε ένα κλίμα αυξημένης πίεσης στις χρηματιστηριακές αγορές, ο χρυσός καθιερώνεται ως ένα ουσιαστικό περιουσιακό στοιχείο εντός ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου. Σύμφωνα με τον Έντμουντ Σινγκ, υπάρχει η δυνατότητα ελαφράς υπερεκτίμησής του (αύξησης του ειδικού του βάρους δηλαδή), προκειμένου να γίνει ένας πραγματικός πυλώνας του χαρτοφυλακίου.

«Η χρυσή αναλογία σε ένα χαρτοφυλάκιο φαίνεται λογική αν φθάνει και το 10% του συνόλου των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Αλλά μερικοί πελάτες αγοράζουν ακόμη περισσότερο χρυσό», λέει ο μάνατζερ της γαλλικής BNP στο Λονδίνο και στην Ελβετία.

Κατ’ αυτόν ένα από τα πιο καθησυχαστικά σημάδια σε ό,τι αφορά την τοποθέτηση σε χρυσό είναι η συμπεριφορά των μεμονωμένων πελατών. «Ενώ οι διεθνείς θεσμικοί πελάτες επικεντρώνονται στις εξερχόμενες ροές τα τελευταία δύο χρόνια για να αποκομίσουν κέρδη, παρατηρούμε μια επιστροφή ιδιωτών στο χρυσό, κάτι που επιβεβαιώνει τη μακροπρόθεσμη εμπιστοσύνη στην επένδυση αυτή», αναλύει ο ειδικός, προσθέτοντας ότι οι προβλέψεις της BNP Paribas WM για τον χρυσό «είναι θετικές για τους επόμενους 12 έως 24 μήνες».

2. Πώς θα εξελιχθεί η αγορά χρυσού τους επόμενους μήνες;

Η τοποθέτηση σε χρυσό είναι εξ ορισμού μια μακροπρόθεσμη επένδυση, δεν γίνεται για να κάνει κανείς «αρπαχτή» με μια τέτοια τοποθέτηση. Ο Σινγκ θεωρεί ότι οι προοπτικές είναι θετικές για τους επόμενους 12 με 24 μήνες. Τι γίνεται όμως τους αμέσως επόμενους μήνες; Όσο και «long» να το δεις το ζήτημα, δεν είναι ευχάριστο να αγοράζεις ο,τιδήποτε σήμερα και τους αμέσως επόμενους μήνες να βλέπεις την αξία του να απομειώνεται.

Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες που συμμετείχαν στις συνεντεύξεις, διάφοροι παράγοντες θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν την περαιτέρω άνοδο της τιμής του μετάλλου το αμέσως προσεχές διάστημα, σημειώνει η Σαντρά Μπουγιάρ, παραθέτοντας την άποψη του Ολιβιέ Νταμπς, διευθυντή ιδιωτικών επενδύσεων της JP Morgan: «Η αβεβαιότητα για την παγκόσμια οικονομία θα παραμείνει, τουλάχιστον μέχρι να αποσαφηνιστεί τι θα γίνει με τους δασμούς που θέλει να επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ. Η συγκυρία είναι ιδανική για περαιτέρω ώθηση της τιμής του χρυσού».

Οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουάσιγκτον με την «αδελφοκτόνο» κόντρα Τραμπ-Μασκ συνηγορεί υπέρ των προβλέψεων του στελέχους της αμερικανικής τράπεζας. Προτού βέβαια προκύψει το μαλλιοτράβηγμα του αμερικανού προέδρου με τον πρώην «κολλητό» του, η JP Morgan είχε προβλέψει ότι η τιμή της ουγγιάς θα φτάσει τα 3.650 δολάρια έως τα τέλη του 2025 και ότι θα εκτοξευθεί στα 4.100 δολάρια έως τα μέσα του 2026, σε ορίζοντα 12μήνου δηλαδή.

Αλλά και αρκετές ακόμα μεγάλες τράπεζες, όπως η επίσης αμερικανική Goldman Sachs και η ελβετική UBS, προβλέπουν ανοδικές τάσεις στην αγορά χρυσού τους επόμενους μήνες. «Οι προβλέψεις έχουν στο σύνολό τους αναθεωρηθεί προς τα άνω. Στις αρχές του 2025 οι ίδιες τράπεζες εκτιμούσαν ότι η τιμή της ουγγιάς θα έφτανε μόνο τα 3.100 δολάρια μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Η άνοδος είναι σαφώς μεγαλύτερη από την αναμενόμενη», γράφει η Μπουγιάρ.

Δολάριο και Κεντρικές Τράπεζες

Μια από τις παραμέτρους που προοιωνίζονται περαιτέρω ενίσχυση της τιμής του χρυσού είναι η υποχώρηση της ισοτιμίας του δολαρίου. Παραδοσιακό ασφαλές καταφύγιο κι αυτό, όπως ο χρυσός, το αμερικανικό νόμισμα τους τελευταίους μήνες υφίσταται τα επίχειρα της αλλοπρόσαλλης πολιτικής Τραμπ. Η Σαντρά Μπουγιάρ της «Les Echos» κάνει λόγο για «αποδολαριοποίηση που επιταχύνεται από τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Τραμπ.

«Το δολάριο χάνει την ηγεμονική του θέση ως βασικό αποθεματικό νόμισμα και «ελλείψει εναλλακτικής λύσης ο χρυσός θα μπορούσε μόνο να συνεχίσει να ενισχύεται», όπως χαρακτηριστικά γράφει σε σημείωμά του ο Μπενζαμέν Ντιμπουά, επικεφαλής διαχείρισης overlay στην επενδυτική τράπεζα Edmond de Rothschild AM.

Ένας επιπλέον παράγοντας ενίσχυσης του χρυσού τους επόμενους μήνες είναι η αύξηση της ζήτησης και από τις Κεντρικές Τράπεζες, ιδίως την κινεζική. «Οι Κεντρικές Τράπεζες αντισταθμίζουν τις επενδύσεις τους σε χρυσό στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης παγκόσμιας στρατηγικής και δεν ανησυχούν για την τιμή της ουγγιάς», σημειώνει ο Έντμουντ Σινγκ της BNP Paribas WM.

3. Σε ποια μορφή να αγοράσει κανείς χρυσό;

Η ρεπόρτερ της «Les Echos» αναφέρει ότι η «έκθεση» ενός επενδυτή στο χρυσό μπορεί να γίνει με διαφορετικούς τρόπους. Ο απλούστερος τρόπος είναι να αναζητήσει κανείς ένα ETF, ένα διαπραγματεύσιμο αμοιβαίο κεφάλαιοδηλαδή, η πρόσβαση στο οποίο είναι δυνατόν να γίνει «και με λίγα ευρώ», ενώ προσφέρει άμεση δυνατότητα ρευστοποίησης στον επενδυτή.

Μεταξύ των διαθέσιμων προσφορών ο Έντμουντ Σινγκ της BNP Paribas WM συμβουλεύει την «εγγραφή σε ένα ETF με 100% φυσική αναπαραγωγή». Υπάρχουν στην πραγματικότητα δύο επιλογές. «Ένας ιχνηλάτης χρυσού μπορεί να αναπαραχθεί συνθετικά, δηλαδή να επενδύσει σε συμβόλαια ανταλλαγής (swaps), για να αναπαράγει την απόδοση του χρυσού. Όσοι βέβαια έχουν φυσική αναπαραγωγή έχουν το πλεονέκτημα ότι κατέχουν στην πραγματικότητα τα περιουσιακά στοιχεία, κάτι που προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια», σημειώνει ο Σινγκ.

«Για όσους φοβούνται μια μεγάλη οικονομική κρίση και αναζητούν ένα ασφαλές καταφύγιο, ο φυσικός χρυσός έχει το πλεονέκτημα ότι είναι απτός», εξηγεί η γαλλίδα ρεπόρτερ. Από την άλλη πλευρά, προσθέτει, «έχει και τα μειονεκτήματά του». Διότι ανάλογα με τη μορφή του χρυσού που θα αποκτήσει κάποιος, αν δηλαδή θα είναι σε κέρματα ή σε ράβδους, θα πρέπει να σκεφτεί πώς θα αποθηκεύσει το πολύτιμο απόκτημά του: σε θυρίδα τράπεζας ή στο σπίτι;

Επιπλέον, σε περίπτωση που θα κρύψει τον θησαυρό του κάπου στο σπίτι του ή σε δικό του, ιδιωτικό χώρο, θα πρέπει να συνυπολογίσει και τη δαπάνη ασφάλισής του. Και το κόστος μπορεί να είναι αρκετά υψηλό. Για μια ηλεκτρονική αγορά χρυσού με αποθηκευτικό χώρο που εξασφαλίζει η ίδια η πλατφόρμα διάθεσης της επένδυσης, για παράδειγμα, θα πρέπει να υπολογίζει κανείς κόστος ασφάλισης περίπου 3% της επένδυσης ετησίως. Αν η τιμή του χρυσού καλπάζει με ρυθμό 34%, όπως την περυσινή χρονιά, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Αν όμως οι αποδόσεις εκλογικευθούν;

Τέλος, λύση υπάρχει και για όσους φοβούνται μια απότομη πτώση των τιμών του χρυσού. Αυτοί έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν σε ένα δομημένο επενδυτικό προϊόν με εγγύηση που διασφαλίζει την πλήρη ανάκτηση του κεφαλαίου κατά την έξοδο. Εξυπακούεται ότι στην προκειμένη περίπτωση τα κέρδη θα ψαλιδιστούν δραστικά, ανάλογα με τους όρους επένδυσης στο συγκεκριμένο προϊόν.

Σε κάθε περίπτωση, «για αρκετές δεκαετίες οι μετοχές είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσες συγκριτικά με το χρυσό από άποψη απόδοσης», επισημαίνει ο Ολιβιέ Νταμπς της JP Morgan. Από το 2020 αυτό φαίνεται να αλλάζει. «Σύμφωνα με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ακινήτων και Αποταμίευσης Γης (IEIF), χάρη στην πρόσφατη άνοδο ο χρυσός έχει ξεπεράσει σε απόδοση όλες τις κατηγορίες επενδύσεων τα τελευταία πέντε χρόνια, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας Covid-19. Αλλά τα περισσότερα από 40 χρόνια που είχαν προηγηθεί, οι επενδύσεις σε μετοχές και σε ακίνητα απέδιδαν πολύ περισσότερα», υπογραμμίζει η ρεπόρτερ της «Les Echos».