Κριτική προς τη διάδοχό του Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ασκεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, κατηγορώντας την ότι δεν δεσμεύτηκε προσωπικά για να αποτρέψει έγκαιρα τον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
«Νομίζω ότι η Κομισιόν θα ήταν καλύτερα να είχε προσπαθήσει να πραγματοποιήσει μια συνάντηση το συντομότερο δυνατό, επειδή ήταν προβλέψιμο ότι θα επανερχόταν στο [εμπορικό] ζήτημα», δήλωσε ο Γιούνκερ στους Financial Times.
«Δεν θα υπάρξει συμφωνία χωρίς την ενεργό παρουσία της προέδρου της Επιτροπής», πρόσθεσε, μιλώντας στο γραφείο του στις Βρυξέλλες, πέντε ορόφους κάτω από αυτό της φον ντερ Λάιεν.
Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ επέβαλε φέτος εκ νέου δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο της ΕΕ, τους οποίους είχε εισαγάγει κατά την πρώτη του θητεία και τους οποίους ο Γιούνκερ κατάφερε να αναστείλει το 2018 υποσχόμενος ότι η Ένωση θα αγόραζε περισσότερο αμερικανικό φυσικό αέριο και σόγια. Ο Τραμπ έχει επίσης απειλήσει να επιβάλει δασμό 50% σε όλες τις εισαγωγές της ΕΕ εάν οι τρέχουσες εμπορικές συνομιλίες με τις Βρυξέλλες αποτύχουν έως τις 9 Ιουλίου.
Ο Γιούνκερ είπε ότι είδε τον Τραμπ τουλάχιστον επτά φορές πριν επισφραγίσει τη συμφωνία το 2018.
Κατ΄ιδίαν συζητήσεις
Από τη πλευρά της η φον ντερ Λάιεν δεν είχε προσωπική συνάντηση για να συζητήσει την εμπορική διαμάχη, αντίθετα είχε μόνο μία σύντομη συνομιλία με τον Τραμπ στο περιθώριο διεθνών εκδηλώσεων όπως η κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου τον Απρίλιο ή το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός τον Ιανουάριο. Η ίδια συμμετέχει επίσης στη σύνοδο κορυφής της G7 στον Καναδά, στην οποία παρευρίσκεται επίσης ο Τραμπ, αλλά αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες δεν ήταν σίγουροι αν στο περιθώριο θα συζητήσουν το θέμα του διμερούς εμπορίου.
Ο Γιούνκερ αναγνώρισε ότι ήταν «πιο δύσκολο» για την φον ντερ Λάιεν, καθώς η εχθρότητα του Τραμπ απέναντι στην Ευρώπη είναι πιο έντονη και κάνει λιγότερα ταξίδια στο εξωτερικό σε σύγκριση με την πρώτη του θητεία. Ωστόσο, η ανάθεση των συνομιλιών στον επίτροπο εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς ήταν λάθος, δήλωσε ο Γιούνκερ.
Ο Τραμπ «μου φαίνεται λίγο πολύ ο ίδιος», είπε ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου. Αλλά ο πρόεδρος των ΗΠΑ λέει τώρα δημόσια αυτά που προηγουμένως ισχυριζόταν κεκλεισμένων των θυρών, όπως για παράδειγμα τις κατηγορίες ότι η ΕΕ δημιουργήθηκε για να «καταπατήσει» τις ΗΠΑ.
Ο Γιούνκερ δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι της Επιτροπής έκαναν λάθος στη στρατηγική τους, υποσχόμενοι να επιβάλουν αντίποινα σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 26 δισεκατομμυρίων ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ – κάτι που τα κράτη μέλη γρήγορα αντέδρασαν φοβούμενα ότι οι ΗΠΑ θα υλοποιήσουν την απειλή τους να επιβάλουν δασμούς 200% στα ευρωπαϊκά κρασιά και οινοπνευματώδη ποτά. Τελικά, η Επιτροπή αφαίρεσε το αμερικανικό ουίσκι και άλλα προϊόντα από τη λίστα της, η οποία στόχευε μόνο σε αμερικανικές εξαγωγές αξίας 21 δισεκατομμυρίων ευρώ και η εφαρμογή του οποίου έχει επίσης ανασταλεί εν αναμονή των διαπραγματεύσεων.
Στοχευμένα μέτρα
«Δεν ξέρω αν αυτό είναι ένδειξη αδυναμίας, αλλά είναι ένδειξη κακής προετοιμασίας, επειδή αυτές οι συγκεκριμένες κυρώσεις θα μπορούσαν να είχαν αντικατασταθεί από άλλες με τον ίδιο στόχο», δήλωσε ο Γιούνκερ.
Αντιθέτως, υπενθύμισε ότι «είχε μια λίστα με πολιτείες που κυβερνώνται από Ρεπουμπλικάνους κυβερνήτες και έτσι ήθελα να τον χτυπήσω εκεί που οι συνάδελφοί του στις ΗΠΑ δεν θα ήταν ευχαριστημένοι. Να τον φέρω σε δύσκολη θέση. Και αυτό πέτυχε».
Αξιωματούχοι της ΕΕ λένε ότι εργάζονται πάνω σε μια λίστα με αμερικανικά αγαθά αξίας 95 δισεκατομμυρίων ευρώ σε περίπτωση που οι συνομιλίες αποτύχουν, αν και παραδέχονται ότι είναι επίσης πιθανό να μειωθεί η αξία τους από εθνικές πιέσεις.
Οι Βρυξέλλες προσπάθησαν να αντιγράψουν την επιτυχημένη προσφορά του Γιούνκερ για μείωση του εμπορικού ελλείμματος αγοράζοντας περισσότερα αμερικανικά προϊόντα, αλλά αυτή τη φορά αυτό δεν μεγάλο αντίκτυπο στην κυβέρνηση Τραμπ.
Ενώ οι αξιωματούχοι της Επιτροπής δεν μπορούν να αγοράσουν άμεσα εμπορεύματα, ο Γιούνκερ είπε ότι «άνθρωποι εδώ και αλλού ήταν σε επαφή με τους παράγοντες της αγοράς, λέγοντάς τους ότι θα έπρεπε να καταβάλουν αυτή την προσπάθεια, και το έκαναν».
Οι εισαγωγές σόγιας «αυξήθηκαν κατά 418% κατά τη διάρκεια των έξι μηνών μετά τη συμφωνία», επεσήμανε.
Όταν ρωτήθηκε πώς να αντιμετωπίσει τον Τραμπ, είπε ότι πρέπει να «τον σέβεται» και να «του μιλάει με ευγενικό τρόπο, όχι να μιμείσαι τον τρόπο που σου μιλάει».
Ωστόσο, οι ηγέτες θα πρέπει να υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους. «Σε σέβεται αν δεν είσαι γονατιστός. Έχω την εντύπωση ότι υπάρχουν ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που θέλουν να τον ευχαριστήσουν».
Ο Γιούνκερ υπενθύμισε ότι ο Τραμπ τον είχε αποκαλέσει «βάναυσο δολοφόνο» και «σκληρό άνθρωπο». «Πρέπει να τον σέβεσαι γιατί χρειάζεσαι τον σεβασμό του».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ χαρακτήρισε την φον ντερ Λάιεν «φανταστική» μετά από σύντομη συνάντησή της στη Ρώμη στην παπική κηδεία. Ωστόσο, οι συνομιλίες έχουν βαλτώσει έκτοτε και ο Τραμπ απείλησε να επιβάλει δασμούς 50% αντί για 20%, κατηγορώντας τις Βρυξέλλες για «αργή πρόοδο» στις διαπραγματεύσεις.