Παρά τη σημερινή βουτιά στο πετρέλαιο, οι τιμές του μαύρου χρυσού κλείνουν ανοδικά για τρίτη διαδοχική εβδομάδα. Η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, έχει εκτινάξει τις τιμές των δεξαμενόπλοιων στα ύψη, μαζί με την ασφάλιση των πλοίων, με πολλούς να επιλέγουν να αποφύγουν εντελώς τα Στενά του Ορμούζ, κυρίως λόγω ανάπτυξης ηλεκτρονικών συστημάτων πολέμου που παρεμβαίνουν στα συστήματα πλοήγησης των πλοίων, αυξάνοντας τον κίνδυνο ατυχήματος.
Αυτός είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που επηρεάζει την άνοδο των τιμών του πετρελαίου στη φυσική αγορά, με τον πιθανό κίνδυνο διαταραχής του εφοδιασμού να παραμένει υψηλός.
«Οι τιμές του πετρελαίου παραμένουν υψηλές λόγω του διπλασιασμού των ναύλων των δεξαμενόπλοιων και των πλοίων που αποφεύγουν τα Στενά του Ορμούζ», δήλωσε στο Reuters ο αναλυτής της Price Futures Group, Φιλ Φλιν. «Ο κίνδυνος για την προσφορά τους κρατά σε εγρήγορση, ενώ δεν έχουν υπάρξει σημαντικές διαταραχές στις ιρανικές εξαγωγές», πρόσθεσε.
Η ING εκτίμησε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η διαταραχή της ροής πετρελαίου στα Στενά του Ορμούζ θα μπορούσε να ωθήσει την τιμή του αργού πετρελαίου Brent στα 120 δολάρια ανά βαρέλι. «Η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα του ΟΠΕΚ δεν θα βοηθούσε την αγορά σε αυτή την περίπτωση, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της βρίσκεται στον Περσικό Κόλπο. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, θα πρέπει να δούμε τις κυβερνήσεις να αξιοποιούν τα στρατηγικά τους αποθέματα πετρελαίου, αν και αυτό θα ήταν μόνο μια προσωρινή λύση», έγραψε η τράπεζα.
Δύσκολες προβλέψεις στο πετρέλαιο
Οι αναλυτές πάντως δυσκολεύονται να προβλέψουν τον βαθμό στον οποίο η κλιμακούμενη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα μπορούσε να επηρεάσει τις τιμές του πετρελαίου.
Η αιφνιδιαστική επίθεση του Ισραήλ στις στρατιωτικές και πυρηνικές υποδομές του Ιράν την Παρασκευή ακολουθήθηκε από ημέρες κλιμακούμενης πολεμικής σύγκρουσης μεταξύ των περιφερειακών εχθρών.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε την Τρίτη «άνευ όρων παράδοση» από την Τεχεράνη, προειδοποιώντας ότι η υπομονή της Ουάσινγκτον εξαντλείται. Σε απάντηση, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, απείλησε τις ΗΠΑ με «ανεπανόρθωτη ζημιά» σε περίπτωση στρατιωτικής επέμβασης.
Στη συνέχεια δήλωσε ότι «μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες» θα έχει αποφασίσει εάν οι ΗΠΑ πρόκειται να πλήξουν στρατιωτικά το Ιράν ή όχι. «Δεδομένου ότι υπάρχει σημαντική πιθανότητα διαπραγματεύσεων που ενδέχεται να πραγματοποιηθούν ή όχι με το Ιράν στο άμεσο μέλλον, θα πάρω την απόφασή μου για το αν θα προχωρήσω ή όχι μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες», δήλωσε ο Τραμπ.
Κι αυτές οι παλινωδίες (όπως έχει κάνει και με τους δασμούς), είναι που μπερδεύουν τις αγορές.
Οι αγορές ενέργειας σταθμίζουν την πιθανότητα άμεσης εμπλοκής των ΗΠΑ στη σύγκρουση, καθώς και την πιθανότητα σημαντικών διαταραχών του εφοδιασμού – ιδίως τα χειρότερα σενάρια, όπως το να μπλοκάρει το Ιράν τα Στενά του Ορμούζ που συνδέουν τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν.
Ο Τζον Έβανς , αναλυτής της πετρελαϊκής εταιρείας PVM, δήλωσε την Τετάρτη ότι ένα «κύμα ανησυχίας» έχει κατακλύσει τις αγορές πετρελαίου τις τελευταίες ημέρες.
«Η αγορά μας εδραιώνεται σε έναν κόσμο όπου οι ανταλλαγές πυραύλων είναι συνηθισμένες, αλλά ο κυνισμός ότι είναι κάτι φυσιολογικό δεν έχει ακόμη εδραιωθεί λόγω της ευκολίας με την οποία η κατάσταση θα μπορούσε να κλιμακωθεί», ανέφερε ο Έβανς.
Επιθέσεις σε υποδομές
Το διυλιστήριο πετρελαίου Bazan του Ισραήλ υπέστη ζημιές από ιρανική επίθεση νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ενώ μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στο κοίτασμα South Pars, το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο, ώθησε την Τεχεράνη να αναστείλει εν μέρει την παραγωγή. Το κοίτασμα φυσικού αερίου South Pars μοιράζεται μεταξύ του Ιράν και του Κατάρ.
Οι διευθύνοντες σύμβουλοι των πετρελαϊκών εταιρειών TotalEnergies , Shell και EnQuest δήλωσαν στο CNBC την Τρίτη ότι περαιτέρω επιθέσεις σε κρίσιμες ενεργειακές υποδομές θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές συνέπειες για την παγκόσμια προσφορά και τις τιμές.
«Είναι ρουλέτα»
Ο Περ Λεκάντερ, ιδρυτής της εταιρείας διαχείρισης επενδύσεων Clean Energy Transition, περιέγραψε την κατάσταση για τις αγορές πετρελαίου ενόψει της επίθεσης του Ισραήλ στο Ιράν την περασμένη εβδομάδα ως «κακή», δεδομένης της άφθονης αύξησης της προσφοράς από παραγωγούς εντός και εκτός ΟΠΕΚ και της χαμηλής ζήτησης.
«Ήμουν όλο και πιο πεπεισμένος ότι οδεύαμε προς μια επαναφορά χαμηλότερα στα 30-50 δολάρια το 2014/2020 για να μειώσουμε τις κεφαλαιουχικές δαπάνες και να ξεκινήσουμε έναν νέο κύκλο. Στην πραγματικότητα, η τρέχουσα σύγκρουση καθιστά αυτό το αποτέλεσμα ακόμη πιο πιθανό όταν τελειώσει η σύγκρουση, καθώς οι παραγωγοί παράγουν πλέον και αντισταθμίζουν όσο το δυνατόν περισσότερο», ανέφερε ο Λεκάντερ.
«Ενώ συμβαίνει αυτό, είναι σαν ρουλέτα. Έχουμε ένα ασφάλιστρο κινδύνου 10 δολαρίων [ανά βαρέλι] στην τιμή, το οποίο είναι δίκαιο δεδομένου ότι υπάρχουν σαφώς ορισμένες διακοπές (κυρίως οι εξαγωγές του Ιράν και ορισμένα χαμηλότερα φορτία δεξαμενόπλοιων)», πρόσθεσε.
Τι ακολουθεί με τις τιμές του πετρελαίου;
Κοιτάζοντας μπροστά, ο Στίβεν Σορκ, συντάκτης του The Schork Report, δήλωσε ότι μια σημαντική κλιμάκωση στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές του πετρελαίου σημαντικά υψηλότερα.
«Αυτή τη στιγμή σταθεροποιούμαστε κάπως. Νομίζω ότι περιμένουμε να βγει ο επόμενος τίτλος και πραγματικά, νομίζω ότι όποιος δεν πιστεύει ότι το πετρέλαιο θα μπορούσε να ανέβει, πραγματικά πιστεύω ότι διαπραγματεύεται με βάση την ελπίδα και όχι την πραγματικότητα», δήλωσε ο Σορκ στην εκπομπή « Access Middle East » του CNBC. Ο ίδιος εκτιμά ότι υπάρχει κίνδυνος οι τιμές να φτάσουν έως και τα 123 δολάρια ανά βαρέλι
«Αντιμετωπίζουμε τώρα τη μεγαλύτερη απειλή για τις αγορές πετρελαίου από τότε που το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ το 1990 και ίσως ακόμη μεγαλύτερη από το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου του 1974», πρόσθεσε.
Ο Σορκ δήλωσε ότι υπάρχει περίπου 5% πιθανότητα οι τιμές του πετρελαίου να ανέβουν πάνω από τα 103 δολάρια ανά βαρέλι μέσα στις επόμενες πέντε εβδομάδες, με πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες το αργό πετρέλαιο να φτάσει τα 160 δολάρια ανά βαρέλι μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, εάν οι ροές από τον Περσικό Κόλπο διαταραχθούν σοβαρά.
Οι «Κασσάνδρες» της αγοράς
Οι τιμές του αργού πετρελαίου θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 15% έως 20% σε σχέση με τα προπολεμικά επίπεδα σε περίπτωση διακοπής της παραγωγής κατά 1,1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως, δήλωσαν αναλυτές της Citi , εκτιμώντας ότι η τιμή του αργού πετρελαίου Brent σε καιρό πολέμου κυμαίνεται μεταξύ 75 και 78 δολαρίων ανά βαρέλι.
Εάν η διαταραχή της προσφοράς είναι μεγαλύτερη, πάνω από 3 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, η τιμή του αργού πετρελαίου Brent θα μπορούσε να φτάσει τα 90 δολάρια, ανέφερε επίσης η τράπεζα. Η ING από την πλευρά της εκτιμά ότι το Brent θα μπορούσε να φτάσει τα 120 δολάρια ανά βαρέλι σε περίπτωση διαταραχής του εφοδιασμού. Η Citi, ωστόσο, δεν πιστεύει ότι η διαταραχή του εφοδιασμού θα έχει μεγάλη επίδραση στις τιμές, λαμβάνοντας υπόψη το εφεδρικό απόθεμα παραγωγικής ικανότητας του ΟΠΕΚ. Η ING, από την άλλη πλευρά, σημείωσε ότι αυτό το απόθεμα συγκεντρώνεται μάλλον κοντά στην στρατιωτική δράση, γεγονός που καθιστά τη χρήση του ενδεχομένως προβληματική.
«Η παραγωγή σε άλλα μέρη του κόσμου μπορεί να έχει αυξηθεί επαρκώς ώστε να αντισταθμίσει τον αντίκτυπο της διαταραχής», ανέφεραν αναλυτές της Citi, όπως ανέφερε το Reuters.
Το «μπορεί» σε αυτήν την πρόταση θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα σε περίπτωση πραγματικής διαταραχής του εφοδιασμού στη Μέση Ανατολή, επειδή υποδηλώνει ότι η άνοδος απέχει πολύ από το να είναι γεγονός – και η παραγωγή στον μεγαλύτερο παραγωγό πετρελαίου στον κόσμο, τις Ηνωμένες Πολιτείες, στην πραγματικότητα επιβραδύνεται, όχι επιταχύνεται.
Ο παράγοντας Ιράν
Εν τω μεταξύ, το Ιράν βιάζεται να εξάγει όσο το δυνατόν περισσότερο πετρέλαιο πριν ο Πρόεδρος Τραμπ λάβει την απόφασή του για την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, όπως φαίνεται. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg που επικαλείται στοιχεία από το TankerTrackers.com, το Ιράν φορτώνει πετρέλαιο από τις αποθήκες σε δεξαμενόπλοια και το στέλνει στο εξωτερικό με επιταχυνόμενο ρυθμό. Επίσης, αντλεί περισσότερο πετρέλαιο στις δεξαμενές αποθήκευσης, από όπου φορτώνεται στα δεξαμενόπλοια, σύμφωνα με τα δεδομένα, που βασίζονται σε δορυφορικές εικόνες των δεξαμενών.
Από τις 13 Ιουνίου, την έναρξη της ισραηλινής επίθεσης εναντίον του Ιράν, το τελευταίο έχει εξάγει κατά μέσο όρο 2,33 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με στοιχεία του TankerTrackers.com.
Αντιδρώντας στις ειδήσεις
Σύμφωνα με ανάλυση του οilprice com οι χρηματιστές μοιάζουν, κατά κάποιο τρόπο, με τους παρουσιαστές ραδιοφωνικών σταθμών. Παρακολουθούν τις ειδήσεις τόσο προσεκτικά που στο μυαλό τους, η επίδραση των πάντων γίνεται υπερβολική: «Όταν περιμένεις μια δημοσίευση δεδομένων με κομμένη την ανάσα για ώρες, ή ακόμα και μέρες, θα αντιδράσεις σε αυτήν, ανεξάρτητα από το αν οι πραγματικοί αριθμοί είναι σημαντικοί ή όχι. Το ίδιο ισχύει και με τα δελτία τύπου. Οι χρηματιστές πετρελαίου επικεντρώνονται υπερβολικά σε ορισμένες πτυχές των ειδήσεων και όταν μια είδηση κυκλοφορεί, υπάρχει μια αγωνία για αντίδραση. Όλοι θέλουν να βρίσκονται στη σωστή πλευρά των ειδήσεων, ακόμα κι αν έχει επιτευχθεί το λογικό τελικό σημείο της αντίδρασης. Αυτό βλέπουμε εδώ… οι καθυστερημένοι αγοραστές συσσωρεύονται για να μην μείνουν απέξω, ακόμα και μετά την αποτίμηση της πραγματικότητας».
