Μισθοί: Πώς ο πληθωρισμός συρρικνώνει τις αμοιβές στην Ελλάδα

Στην «πρέσα» των ανατιμήσεων βρίσκονται οι μισθοί στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να εξανεμίζονται σε πραγματικό επίπεδο οι όποιες αυξήσεις έχουν δοθεί. Και μάλιστα πρόκειται για μία χώρα η οποία βρίσκεται στην προτελευταία θέση της Ευρώπης σε ό,τι αφορά το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων. Παράλληλα, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον μέσο αντίστοιχο δείκτη στην ευρωζώνη από τον Οκτώβριο του 2025 μέχρι και τον Μάιο του 2025, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, κάτι που δημιουργεί επιπλέον προβληματισμό για τις ισχύουσες συνθήκες εντός της ελληνικής αγοράς και τα προβλήματα που δεν έχει φροντίσει να επιλύσει η κυβέρνηση. Τα τελευταία δύο χρόνια ο πληθωρισμός στην Ελλάδα κυμαίνεται γύρω από έναν μέσο όρο της τάξης του 3,1%, ενώ στην Ευρωζώνη το αντίστοιχο μέγεθος τον τελευταίο ενάμιση χρόνο είναι 2,4%, σύμφωνα με την τελευταία περιοδική έκθεση της Eurobank «7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ».

Προφανώς και ένα βαθμό, η προαναφερθείσα απόκλιση αντανακλά σε έναν βαθμό τον υψηλότερο ρυθμό μεγέθυνσης της Ελλάδας έναντι της Ευρωζώνης. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Eurobank, το διαφορικό πληθωρισμού έναντι της Ευρωζώνης, εφόσον επιμείνει, επιφέρει εκ νέου απώλεια ανταγωνιστικότητας ως προς τις τιμές, που είχε διορθωθεί με τα προγράμματα προσαρμογής.

Επιπρόσθετα, στην περίπτωση της Ελλάδας, ο σχετικά χαμηλός πληθωρισμός στα αγαθά -αν και αυξήθηκε στο 1,6% τον Μάϊο του 2025, από μόλις 0,2% τον Απρίλιο του 2025- αντισταθμίζεται από τον υψηλό πληθωρισμό στις υπηρεσίες (5,2%). Tο ίδιο συμβαίνει και στην Ευρωζώνη, ωστόσο με ηπιότερο πληθωρισμό τόσο στα αγαθά (0,8% τον Μάιο του 2025) όσο και τις υπηρεσίες (3,2%).

Αρνητική επίδραση

Ο πληθωρισμός επιδρά αρνητικά στον πραγματικό μέσο μισθό (μισθός ανά εργαζόμενο), δηλαδή στον μισθό εκφρασμένο σε όρους ενός καλαθιού αγαθών και υπηρεσιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο μέσος ονομαστικός μισθός στην Ελλάδα το πρώτο τρίμηνο 2025 αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 3,4%, από 4,9% το τέταρτο τρίμηνο 2024, ενώ σε πραγματικούς όρους, δηλαδή προσμετρώντας την επίπτωση του πληθωρισμού, η ενίσχυσή του ήταν μόλις 0,3%, από 1,9% το τέταρτο τρίμηνο 2024.

«Δεκαπέντε και πλέον χρόνια μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, οι μισθοί στη χώρα μας εξακολουθούν να είναι καθηλωμένοι σε επίπεδα που δεν διασφαλίζουν ένα επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης για μεγάλο τμήμα των απασχολουμένων» τονίζει στην τελευταία έκθεσή του το Ινστιτούτο της ΓΣΕΕ, επισημαίνοντας πως την περίοδο 2009-2024 ο μέσος ετήσιος πραγματικός μισθός στη χώρα μας μειώθηκε κατά 32,8%. Την περίοδο 2019-2024 η μείωση διαμορφώθηκε στο 1,1%, παρά την αύξηση του μέσου ετήσιου πραγματικού μισθού κατά 2,9% τη διετία 2023-2024, αποτυπώνοντας την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ελλάδα.

Προβλέψεις για πληθωρισμό και Μέση Ανατολή

Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα το 2025 εκτιμάται στο 2,8% και το 2026 στο 2,3% (2,1% και 1,7% αντίστοιχα στην Ευρωζώνη). Οι αντίστοιχες προβλέψεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) τοποθετούν τον πληθωρισμό στην Ελλάδα ελαφρώς χαμηλότερα στο 2,5% για το 2025 και στο 2% για το 2026.

Και όλα τα παραπάνω ισχύουν πριν επιδράσουν οι αρνητικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με την άμεση εμπλοκή και των ΗΠΑ, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέα εκτόξευση τιμών στο πετρέλαιο, κάτι που θα μπορούσε να φέρει νέες ανατιμήσεις.

Οι πρόσφατες γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή (Ισραήλ-Ιράν), στην περίπτωση που παραταθούν και οξυνθούν, συνιστούν έναν ανοδικό κίνδυνο για το πληθωρισμό καθότι οι χώρες του Περσικού Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Ιράκ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιράν και Κουβέιτ) συνεισφέρουν περίπου το 26% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, ενώ από τα Στενά του Ορμούζ, ήτοι των Στενών που συνδέουν την Αραβική Θάλασσα με τον Περσικό Κόλπο, διέρχονται καθημερινά περίπου 20 εκατ. βαρέλια πετρελαίου και πετρελαιοειδών προϊόντων, μέγεθος που ισοδυναμεί με περίπου το 20% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου