Γερμανία: Το μεγάλο στοίχημα των αμυντικών δαπανών και το ποσοστό του ΝΑΤΟ

Η αύξηση των αμυντικών δαπανών, των κρατών – μελών του ΝΑΤΟ είναι το βασικό ζήτημα της συνόδου κορυφής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας που λαμβάνει χώρα στη Χάγη της Ολλανδίας, πατρίδας του γενικού γραμματέα Μάρκ Ρούτε.

Αυτό που υποστηρίζεται πλέον είναι η γενναία αύξηση των δαπανών απο τις χώρες της συμμαχίας και μάλιστα απο το 2% του ΑΕΠ , που για αρκετα χρόνια ήταν το ποσοστό – στόχος,  στο 5% που υπερασπίζεται και προωθεί ο νυν γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.

Η Γερμανία , η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και μέλος του ΝΑΤΟ, θα αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες στο 3,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) έως το 2029,  πραγματοποιώντας ένα άλμα από την ποσόστωση του 2% που πέτυχε για πρώτη φορά το 2024.

Ταμείο Αμυνας

Λίγες ημέρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, ο πρώην καγκελάριος Όλαφ Σολτς εξέπληξε τους συμμάχους του ανακοινώνοντας ένα “Zeitenwende” – στα γερμανικά σημαίνει ιστορική καμπή – με ένα ειδικό ταμείο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για να φέρει τον γερμανικό στρατό στα επιθυμητά επίπεδα.

Από το 2025 έως το 2027, οι αμυντικές δαπάνες ύψους 77 δισεκατομμυρίων ευρώ θα προέλθουν από το αμυντικό ταμείο, το οποίο θα εξαντληθεί στο τέλος του 2027, σύμφωνα με το Reuters.

Από το 2028, δεν ήταν σαφές πώς η Γερμανία θα μπορούσε να επιτύχει τον στόχο του 2% του ΑΕΠ για τις δαπάνες του ΝΑΤΟ χωρίς αναπλήρωση από το αμυντικό ταμείο, καθώς ο συνταγματικός κανόνας του φρένου χρέους της χώρας περιόριζε τον κρατικό δανεισμό στο 0,35% του ΑΕΠ.
Για να καταστεί αυτό δυνατό, εγκρίθηκε τον Μάρτιο, μετά από πολλές πολιτικές διαμάχες, μια εξαίρεση από τους κανόνες για το χρέος για τις αμυντικές δαπάνες.

Η Γερμανία, της οποίας τώρα ηγείται ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, θα είναι πλέον σε θέση να δανειστεί συνολικά 378,1 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα μεταξύ 2025 και 2029.

Αλμα δαπανών

Οι ετήσιες αμυντικές δαπάνες της Γερμανίας θα αυξηθούν από 95 δισ. ευρώ στο σχέδιο προϋπολογισμού για το 2025 σε 162 δισ. ευρώ στο δημοσιονομικό πλαίσιο για το 2029. Αυτό περιλαμβάνει 9 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την Ουκρανία. Κατά την πενταετία, οι αμυντικές δαπάνες θα ανέλθουν σε 649 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες είναι ένα κύμα που απλώνεται σε όλες τις χώρες της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας αν και όλες οι χώρες δεν είναι αποφασισμένες να ανταποκριθούν με τον ίδιο τρόπο. Ακόμα και με το «μίγμα» που παρουσίασε ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε που πρότεινε να επιτευχθεί ο στόχος με την αύξηση του στόχου των βασικών αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ από το 2% στο 3,5% του ΑΕΠ και με επιπλέον δαπάνες 1,5% για συναφείς δαπάνες όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο ή έργα όπως η προσαρμογή δρόμων και γεφυρών για τα στρατιωτικά οχήματα.

Η Ισπανία, με δηλώσεις και του πρωθυπουργού της Πέδρο Σάντσεθ απέκλεισε το ποσοστό του 5% , διευκρινίζοντας ότι θα δαπανήσει μόνο το 2,1% του ΑΕΠ για να ανταποκριθεί στις βασικές στρατιωτικές απαιτήσεις του ΝΑΤΟ.

Στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση κινείται εκτός απο τη Γερμανία και η Πολωνία. Οι στρατιωτικές δαπάνες της Γερμανίας πέρυσι αυξήθηκαν κατά 28% και έφθασαν τα 88,5 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την ως τη χώρα με τις μεγαλύτερες δαπάνες στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη και τον τέταρτο μεγαλύτερο στον κόσμο. Οι στρατιωτικές δαπάνες της Πολωνίας αυξήθηκαν κατά 31% στα 38  δισ. δολάρια το 2024, αντιπροσωπεύοντας το 4,2% του ΑΕΠ της χώρας.

Σε κάθε περίπτωση, οι στρατιωτικές δαπάνες των κρατών-μελών της Ευρωπαικής Ενωσης αυξάνονται με εντυπωσιακό ρυθμό. Μάλιστα, το άθροισμα των στρατιωτικών δαπανών το 2024  έφτασε στα 326 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου στο 1,9% του ΑΕΠ της ΕΕ, πλησίασε δηλαδή το νατοϊκό ποσοστό του 2% !

Πάντως, η πρόεδρος της Κομισιόν Ουρσουλα φον ντερ Λάϊεν δήλωσε με νόημα προσερχόμενη στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ ότι «αυτή η σύνοδος κορυφής θα θέσει νέους ιστορικούς στόχους δαπανών για τους διατλαντικούς συμμάχους».