Μερτς: Το «παράθυρο ευκαιρίας» του Γερμανού καγκελάριου ολοένα και μικραίνει

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έχει στη διάθεσή του εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ κρατικής χρηματοδότησης και προετοιμάζει τη Γερμανία για ένα ιστορικό άλμα. Ωστόσο, το παράθυρο ευκαιρίας είναι στενό και ενδέχεται να αρχίσει να κλείνει μέσα στους επόμενους μήνες, σημειώνει σε ανάλυσή του το Bloomberg.

Το πακέτο δαπανών, το οποίο χρηματοδοτείται με νέο δανεισμό και εγκρίθηκε πριν αναλάβει την εξουσία ο Μερτς τον περασμένο μήνα, έχει τη δυνατότητα να προσθέσει πάνω από 400 δισεκατομμύρια ευρώ στο προϊόν της Γερμανίας έως το 2030, σύμφωνα με την επιτροπή οικονομικών συμβούλων της γερμανικής κυβέρνησης. Αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης κατά 1,6%, ελαφρώς υψηλότερα από την τάση που καταγράφηκε από την επανένωση.

Το κλίμα αισιοδοξίας έχει ενισχύσει το ενδιαφέρον των επενδυτών, το οποίο ήταν ήδη αυξημένο, καθώς η Γερμανία θεωρείται ασφαλές καταφύγιο εν μέσω της αβεβαιότητας στις ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο δείκτης DAX έχει σημειώσει νέα ιστορικά υψηλά και φέτος συγκαταλέγεται στους αποδοτικότερους χρηματιστηριακούς δείκτες παγκοσμίως, ξεπερνώντας τον IBEX της Ισπανίας και τον Hang Seng του Χονγκ Κονγκ.

Τα πλεονεκτήματα που έχει στη διάθεσή του ο Μερτς

Σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες, η Γερμανία διαθέτει τους απαραίτητους πόρους. Παρά το γεγονός ότι οι προηγούμενες πολιτικές περιοριστικών δαπανών οδήγησαν σε φθορά των υποδομών, η χώρα διατηρεί τον χαμηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ μεταξύ των μελών της G7 και μπορεί πλέον να αξιοποιήσει αυτό το πλεονέκτημα. Αυτό τοποθετεί τον Μερτς στο επίκεντρο της μεγαλύτερης αλλαγής στη γερμανική πολιτική εδώ και μία γενιά, αν και η επιτυχία του εγχειρήματος μπορεί να απειληθεί από πολιτικές αντιπαραθέσεις ή λανθασμένη εφαρμογή, όπως αναφέρει το Bloomberg.

Η Deutsche Bank αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις της λόγω του πακέτου δαπανών, εκτιμώντας ανάπτυξη 2% για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης ήδη από το επόμενο έτος. Παράλληλα, η τράπεζα προειδοποιεί ότι ο θετικός αντίκτυπος μπορεί να εξασθενήσει γρήγορα. «Εκτός Ευρώπης λένε: ο κοιμισμένος γίγαντας ξύπνησε», δήλωσε ο επικεφαλής της Deutsche Bank για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. «Πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτή την ορμή».

Εάν η έμφαση δοθεί σε πολιτικές που ενισχύουν την κατανάλωση, όπως η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση και τα κίνητρα για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, αντί για επενδύσεις σε υποδομές, σιδηροδρόμους και τεχνολογία, το πακέτο δαπανών του Μερτς θα έχει περιορισμένη επίδραση στην ανάπτυξη, σύμφωνα με τους οικονομικούς συμβούλους.

Μακριά από την παράδοση της δημοσιονομικής πειθαρχίας του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, η πρωτοβουλία του Μερτς θυμίζει τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που προώθησε ο πρώην καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ με τους Σοσιαλδημοκράτες. Ο Σρέντερ χαλάρωσε τους κανόνες απασχόλησης, ενισχύοντας τις προσλήψεις και ανοίγοντας τον δρόμο για σχεδόν δύο δεκαετίες ανάπτυξης. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις των αρχών της δεκαετίας του 2000 ήταν διχαστικές και συνέβαλαν στον πολιτικό κατακερματισμό που δυσχεραίνει σήμερα τη διακυβέρνηση της Γερμανίας.

Η πολιτική πραγματικότητα

Ο κυβερνητικός συνασπισμός του Μερτς διαθέτει οριακή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, αλλά σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή από τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα ZDF, για πρώτη φορά περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες θεωρούν ότι ο καγκελάριος κάνει καλή δουλειά. Τα χαμηλά ποσοστά δημοτικότητάς του πριν τις εκλογές αποτελούσαν διαρκή ανησυχία για τους συντηρητικούς κατά την προεκλογική περίοδο.

Η βασική προτεραιότητα των δαπανών είναι η αναβάθμιση των υποδομών και η ενίσχυση της άμυνας. Ο Μερτς έχει δηλώσει ότι επιδιώκει να μετατρέψει την υποστελεχωμένη Bundeswehr στον ισχυρότερο στρατό της Ευρώπης. Αν και αυτό βρίσκει ευήκοα ώτα από τους εταίρους του ΝΑΤΟ που επιδιώκουν να αποτρέψουν τη ρωσική επιθετικότητα, ο σκεπτικισμός απέναντι στον στρατό παραμένει έντονος στη Γερμανία, ιδιαίτερα μεταξύ των νεότερων που ενδέχεται να κληθούν να υπηρετήσουν.

Με τις εντάσεις να αυξάνονται μεταξύ του συντηρητικού μπλοκ του Μερτς και των συγκυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών σε ζητήματα όπως η μετανάστευση και ο κατώτατος μισθός, το πολιτικό κεφάλαιο του Μερτς θα δοκιμαστεί το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο. Οι εκλογές στη Βάδη-Βυρτεμβέργη είναι οι πρώτες από πέντε περιφερειακές αναμετρήσεις το επόμενο έτος, συμπεριλαμβανομένων δύο στην πρώην Ανατολική Γερμανία, όπου η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία διατηρεί ισχυρή παρουσία.

Τα πρώτα δείγματα

Ο Μερτς έχει ήδη καταγράψει πρώιμες επιτυχίες. Την Πέμπτη, πακέτο φορολογικών ελαφρύνσεων ύψους 46 δισεκατομμυρίων ευρώ εγκρίθηκε από το κατώτερο σώμα του κοινοβουλίου, μετά από συμφωνία με τους πρωθυπουργούς των ομόσπονδων κρατιδίων για τον επιμερισμό του οικονομικού βάρους. Η λύση ήταν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση να αναλάβει μεγαλύτερο μέρος του κόστους.

Για να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της αλλαγής, ο καγκελάριος έχει τονίσει ότι απαιτούνται βαθύτερες μεταρρυθμίσεις πέρα από τις δαπάνες. Μιλώντας σε εκδήλωση Γερμανών επιχειρηματιών στο Βερολίνο αυτή την εβδομάδα, κάλεσε τους παρευρισκόμενους να αναλάβουν περισσότερα ρίσκα, αναφερόμενος σε πρόσφατη συνάντησή του με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Nvidia, Τζένσεν Χουάνγκ, ο οποίος υποστήριξε ότι ο γερμανικός προσανατολισμός στην ασφάλεια εμποδίζει τη χώρα στην ανάπτυξη σύνθετου λογισμικού.

Τα σχέδια για αύξηση του εθνικού κατώτατου μισθού στα 15 ευρώ την ώρα, που αποτελεί βασικό αίτημα του SPD, απορρίφθηκαν από ανεξάρτητη επιτροπή, η οποία πρότεινε αύξηση σε δύο στάδια στα 14,60 ευρώ. Με το συνέδριο του SPD να διεξάγεται αυτό το Σαββατοκύριακο στο Βερολίνο, η δυσαρέσκεια είναι πιθανή και αυτό ενδέχεται να επιβαρύνει τις σχέσεις εντός του συνασπισμού.

Αντίστοιχες εντάσεις αναμένονται για την επανεκκίνηση της στρατιωτικής θητείας, τη σκλήρυνση των μέτρων κατά της παράτυπης μετανάστευσης, τη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας και το ενδεχόμενο απαγόρευσης της AfD.

Οι προσωπικές φιλοδοξίες θα διαδραματίσουν επίσης ρόλο. Ο αντικαγκελάριος Λαρς Κλίνγκμπαϊλ φέρεται να ενδιαφέρεται να διαδεχθεί τον Μερτς και θα είναι επιφυλακτικός να του επιτρέψει να εμφανιστεί υπερβολικά επιτυχημένος, ειδικά όσο πλησιάζει το τέλος της τετραετούς θητείας, σύμφωνα με αξιωματούχο που γνωρίζει τις εσωτερικές διεργασίες και τον οποίο επικαλείται το Bloomberg.

Παρά τις εντάσεις και οι δύο θα δυσκολευτούν να διατηρήσουν την εξουσία εάν η Γερμανία δεν καταφέρει να αλλάξει πορεία, γεγονός που ευθυγραμμίζει τα συμφέροντά τους τουλάχιστον προς το παρόν.