Τραμπ: Δεν θα διορίσει επικεφαλής της Fed ο οποίος δεν θα μειώσει επιτόκια

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να διορίσει κανέναν στην ηγεσία της Federal Reserve που να μην δεσμεύεται για μείωση των επιτοκίων από τα σημερινά επίπεδα, θέτοντας ίσως το πιο σαφές κριτήριο μέχρι σήμερα για τους υποψηφίους που θα μπορούσαν να αναλάβουν τη θέση του επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας. Ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι ο επόμενος διοικητής της Fed θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις του για σημαντικές μειώσεις επιτοκίων.

«Αν νομίζω ότι κάποιος θα κρατήσει τα επιτόκια εκεί που είναι ή όπου και να είναι, δεν θα τον βάλω», δήλωσε ο Τραμπ. «Θα βάλω κάποιον που θέλει να κόψει τα επιτόκια. Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι εκεί έξω».

Παρότι και άλλοι πρόεδροι στο παρελθόν έχουν εκφράσει δυσαρέσκεια για τα επίπεδα των επιτοκίων που ορίζει η Fed, ο Τραμπ προχωρά ένα βήμα παραπέρα, θέτοντας σαφή προσδοκία ότι όποιος υποψήφιος προτείνει θα πρέπει να συμφωνεί με τις δικές του προτιμήσεις για τη νομισματική πολιτική.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν στο 1% από το τρέχον βασικό επιτόκιο της Fed, που κυμαίνεται μεταξύ 4,25% και 4,50%. Έχει επανειλημμένα επικρίνει τον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ, επειδή δεν μείωσε το κόστος δανεισμού από τότε που ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, και επανέλαβε τις επικρίσεις του και την Παρασκευή. «Θα ήθελα να παραιτηθεί αν το επιθυμεί, έχει κάνει άθλια δουλειά», δήλωσε ο Τραμπ από τον Λευκό Οίκο, χαρακτηρίζοντας επίσης τον Πάουελ «ηλίθιο».

Ο Πάουελ δεν κάνει το «χατίρι» στον Τραμπ

Μετά την επιθετική αύξηση των επιτοκίων από τη Fed για την αντιμετώπιση του υψηλότερου πληθωρισμού από τις δεκαετίες του 1970 και 1980, η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε μικρές μειώσεις το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους, αλλά δεν έχει προχωρήσει σε περαιτέρω μειώσεις από τότε που ο Τραμπ ανέλαβε εκ νέου την προεδρία.

Αυτό αποδίδεται κυρίως στο γεγονός ότι ο Πάουελ και η πλειοψηφία των υπευθύνων χάραξης πολιτικής ανησυχούν πως οι δασμολογικές πολιτικές του Τραμπ ενδέχεται να αναζωπυρώσουν τον πληθωρισμό και προτιμούν να περιμένουν για να διαπιστώσουν αν θα υπάρξει νέα άνοδος πριν προχωρήσουν σε νέες μειώσεις. Οι αξιωματούχοι της Fed έχουν προαναγγείλει μείωση μισής ποσοστιαίας μονάδας αργότερα φέτος, ωστόσο αυτό υπολείπεται σημαντικά των απαιτήσεων του Τραμπ.

Η τελευταία επίθεση του Τραμπ κατά του Πάουελ έρχεται σε μια περίοδο που ο πρόεδρος έχει σε μεγάλο βαθμό αποσύρει τις απειλές για αποπομπή του επικεφαλής της Fed, μετά και από πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου που φαίνεται να επιβεβαιώνει ότι οι πρόεδροι δεν μπορούν να απομακρύνουν κορυφαίους αξιωματούχους της Fed για πολιτικούς λόγους. Η προστασία αυτή θεωρείται θεμελιώδης για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της Fed από πολιτικές παρεμβάσεις, στοιχείο κρίσιμο για την αξιοπιστία της ως της σημαντικότερης κεντρικής τράπεζας παγκοσμίως.

Σκιώδης πρόεδρος;

Ο Τραμπ έχει πλέον στρέψει το ενδιαφέρον του στην επιλογή διαδόχου για τον Πάουελ, του οποίου η θητεία ως προέδρου της Fed λήγει τον Μάιο του 2026. Τις τελευταίες εβδομάδες έχει δηλώσει ότι εξετάζει τρεις ή τέσσερις πιθανούς υποψηφίους και ότι θα λάβει σύντομα την τελική του απόφαση. Παραδοσιακά, οι διορισμοί προέδρων της Fed γίνονται τρεις ή τέσσερις μήνες πριν από τη λήξη της θητείας. Απομένουν περίπου δέκα μήνες στη θητεία του Πάουελ ως προέδρου, και ένας πρόωρος διορισμός από τον Τραμπ θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως προσπάθεια υπονόμευσης της εξουσίας του Πάουελ, δημιουργώντας έναν «σκιώδη πρόεδρο» που θα προωθούσε διαφορετική πολιτική γραμμή.

Ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, που θεωρείται μεταξύ των πιθανών διαδόχων του Πάουελ, υποβάθμισε το ενδεχόμενο ύπαρξης «σκιώδους προέδρου». «Δεν νομίζω ότι κάποιος μιλάει απαραίτητα για αυτό», δήλωσε στο CNBC. Ο Μπέσεντ σημείωσε ότι μόνο μία θέση στο Διοικητικό Συμβούλιο της Fed αναμένεται να ανοίξει εντός του έτους, όταν η θητεία της Αντριάνα Κούγκλερ λήξει στις αρχές του 2026. Ενώ η θητεία του Πάουελ ως προέδρου λήγει τον επόμενο Μάιο, δεν υποχρεούται να αποχωρήσει πλήρως από τη Fed μέχρι να λήξει η θητεία του ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου το 2028. Έτσι, η αποχώρηση της Κούγκλερ αποτελεί την πρώτη ευκαιρία για διορισμό από τον Τραμπ.

«Άρα υπάρχει πιθανότητα το άτομο που θα γίνει πρόεδρος να διοριστεί τον Ιανουάριο, που θα σήμαινε πιθανώς υποψηφιότητα τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο», πρόσθεσε ο Μπέσεντ. Ερωτηθείς αν βρίσκεται μεταξύ των υποψηφίων, ο Μπέσεντ απάντησε: «Θα κάνω ό,τι θέλει ο πρόεδρος, αλλά θεωρώ ότι έχω την καλύτερη δουλειά στην Ουάσινγκτον».

Άλλα ονόματα που φέρονται ως πιθανοί υποψήφιοι για τη θέση είναι ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου Κέβιν Χάσετ, ο πρώην διοικητής της Fed Κέβιν Γουορς και ο νυν διοικητής Κρίστοφερ Γουόλερ. Ο Γουόλερ, που διορίστηκε από τον Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι είναι ανοιχτός στο ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων ήδη από την επόμενη συνεδρίαση της Fed στα τέλη Ιουλίου.