Startups: Από το «blitzscaling» στο «botscaling» – Το νέο ιερό δισκοπότηρο της Silicon Valley

Η περίοδος του «blitzscaling» στον χώρο των νεοφυών επιχειρήσεων, που εκτείνεται από την εισαγωγή της Facebook στο χρηματιστήριο το 2012 έως και την αίτηση πτώχευσης της WeWork το 2023, χαρακτηρίστηκε από την έμφαση στην άντληση κεφαλαίων και τη συνολική αποτίμηση των startups της Silicon Valley. Ο βασικός στόχος ήταν η κατάκτηση του «unicorn status» – δηλαδή μιας αποτίμησης ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, συχνά συνοδευόμενης από ταχεία αύξηση του προσωπικού.

Σήμερα, όμως, το κύρος μεταφέρεται στους επιχειρηματίες που κάνει κάτι διαφορετικό. Ενώ το blitzscaling στηρίχθηκε στην εξάπλωση των smartphones και του cloud computing, η νέα εποχή της ταχύτερης και πιο αποδοτικής ανάπτυξης οφείλεται στους βοηθούς τεχνητής νοημοσύνης, στους συμβούλους, στους προγραμματιστές και στους marketers που αξιοποιούν την AI με μία μικρή ομάδα ανθρώπων, όπως αναφέρει το Bloomberg.

Πέρυσι, ο Σαμ Άλτμαν της OpenAI αποκάλυψε ότι σε μια ομάδα συνομιλίας τεχνολογικών διευθυνόντων συμβούλων στην οποία συμμετέχει, υπήρχε στοίχημα για το πότε θα εμφανιστεί η πρώτη εταιρεία με αποτίμηση ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων και μόλις έναν εργαζόμενο. Ο ίδιος τόνισε πως «αυτό θα ήταν αδιανόητο χωρίς την τεχνητή νοημοσύνη», προσθέτοντας ότι «τώρα θα συμβεί».

Η εποχή του botscaling στις startups

Ο Τζέφρι Μπάσγκανγκ της Flybridge Capital Partners και διδάσκων στο Harvard Business School, υποστηρίζει ότι το νέο μέτρο επιτυχίας δεν είναι πλέον η αποτίμηση του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, αλλά τα έσοδα ανά εργαζόμενο. Σε ομιλίες του, αναφέρεται στον ιστότοπο «Tiny Teams Hall of Fame», ο οποίος καταγράφει εταιρείες με ελάχιστους εργαζόμενους που δηλώνουν δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε ετήσια έσοδα. Ο ίδιος ονομάζει αυτό το φαινόμενο «κλιμάκωση χωρίς ανάπτυξη». Έτσι, το blitzscaling δίνει τη θέση του στο botscaling.

Ωστόσο, αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να καλύψει σχεδόν κάθε ρόλο σε μια εταιρεία, ποια είναι τελικά η προστιθέμενη αξία του ανθρώπου που βρίσκεται στην ηγεσία;

Το βασικό μήνυμα του πρόσφατου βιβλίου του Μπάσγκανγκ, «The Experimentation Machine: Finding Product-Market Fit in the Age of AI», είναι απλό: κάνε αυτό που ξέρεις καλύτερα και άφησε την τεχνητή νοημοσύνη να αναλάβει τα υπόλοιπα. Ο Μπάσγκανγκ επιδιώκει να χρηματοδοτήσει startups που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για προγραμματισμό, έρευνα πελατών, marketing, παρουσιάσεις – ακόμη και για τη διαμόρφωση της αρχικής επιχειρηματικής ιδέας. Αναφέρεται επίσης σε επιχειρηματίες που επέλεξαν να μην συνεργαστούν με ανθρώπινο συνιδρυτή, προτιμώντας να βασιστούν στην τεχνητή νοημοσύνη.

Πριν από δέκα χρόνια, το πρώτο βήμα για έναν τεχνολογικό επιχειρηματία που δεν είχε γνώσεις προγραμματισμού ήταν να βρει έναν «τεχνικό» για να δημιουργήσει το πρωτότυπο. Σήμερα, τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα διακρίνονται στον προγραμματισμό, ενώ ακόμη και τα λάθη τους δεν αποτελούν πρόβλημα για ένα πρωτότυπο που δεν προορίζεται να είναι τέλειο.

Η μεγάλη αλλαγή

«Ξαφνικά μπορούσαμε να γράψουμε ένα δοκίμιο δέκα παραγράφων για αυτό που θέλαμε να φτιάξουμε και μετά να το βάλουμε σε αυτά τα εργαλεία επίδειξης και να πούμε: “Πάμε, δείξε μου τι έχεις”», εξηγεί ο Ρου Χάριγκαν, συνιδρυτής και επικεφαλής μηχανικός στην Portrait, ένα δίκτυο για δημιουργικούς επαγγελματίες. «Ήταν κάτι πολύ παράξενο για εμάς ως μηχανικούς».

Παραδοσιακά, οι επιχειρηματίες συμπλήρωναν τις δεξιότητές τους βρίσκοντας έναν συνιδρυτή με διαφορετικό υπόβαθρο. Ο οραματιστής Στιβ Τζομπς είχε δίπλα του τον ειδικό Στιβ Βόζνιακ, ενώ οι σχεδιαστές Μπράιαν Τσέσκι και Τζο Τζέμπια ίδρυσαν την Airbnb μαζί με τον προγραμματιστή συγκάτοικό τους Νέιθαν Μπλεχάρτσικ. Καθώς όμως η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται, μπορεί να προσφέρει όλο και περισσότερες συμπληρωματικές δεξιότητες – ακόμη και να συμβάλει στη διαμόρφωση της επιχειρηματικής ιδέας.

Στο μάθημα που διδάσκει στο Harvard, ο Μπάσγκανγκ ζητά από τους φοιτητές να δώσουν εντολή στο ChatGPT «να λειτουργήσει ως συνιδρυτής» και να αναπτύξει ιδέες για startups. Σε πρόσφατη μελέτη, ερευνητές από το Harvard και το University of Pennsylvania ανέθεσαν σε εργαζόμενους της Procter & Gamble να δημιουργήσουν νέες ιδέες προϊόντων, μερικοί με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης και άλλοι χωρίς.

«Η πρώτη μεγάλη διαπίστωση ήταν ότι ένα άτομο με τεχνητή νοημοσύνη ήταν εξίσου αποτελεσματικό με μια ομάδα χωρίς τεχνητή νοημοσύνη», δήλωσε ο Καρίμ Λαχάνι, καθηγητής στο Harvard Business School και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. Οι ομάδες που χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη τα πήγαν ακόμη καλύτερα, σύμφωνα με την αξιολόγηση επαγγελματιών. Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η τεχνητή νοημοσύνη βοήθησε τους εργαζόμενους να αναπτύξουν ιδέες πέρα από τα όρια της εξειδίκευσής τους.