Δασμοί Τραμπ: Τελικά ίσως να μην είναι τόσο σαρωτικοί όσο διακήρυσσε

Μόλις 10 ημέρες πριν από τη λήξη του χρονικού περιθωρίου που έδωσε ο Ντόναλντ Τραμπ για εμπορικές διαπραγματεύσεις με τους εταίρους των ΗΠΑ για τους δασμούς,  ο Λευκός Οίκος φαίνεται έτοιμος να μην ανταποκριθεί στις σαρωτικές παγκόσμιες εμπορικές μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε να επιτύχει κατά τη διάρκεια των τριών μηνών που είχαν ανασταλεί.

Οι συμφωνίες με έως και δώδεκα από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι τις 9 Ιουλίου, οπότε και λήγει η προθεσμία διαπραγματεύσεων, δήλωσαν κορυφαίοι σύμβουλοι του Τραμπ αυτή την εβδομάδα. Αλλά αν οι δύο άλλες συμφωνίες του Τραμπ, με την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι μια ένδειξη για τις προθέσεις του, οι συμφωνίες πιθανότατα δεν θα είναι τέτοιες που να επιλύουν βασικά ζητήματα, αλλά θα αντιμετωπίσουν ένα περιορισμένο σύνολο θεμάτων και θα αφήσουν πολλές λεπτομέρειες για μεταγενέστερη διαπραγμάτευση.

«Θα περίμενα ότι ο Λευκός Οίκος θα ανακοινώσει ορισμένα πλαίσια που θα ονομάσει εμπορικές συμφωνίες, αλλά δεν ανταποκρίνονται στη συνήθη αντίληψη περί εμπορικών συμφωνιών», δήλωσε στο Bloomberg ο Τιμ Μέγιερ, καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Ντιουκ, ο οποίος ειδικεύεται στο διεθνές εμπόριο.

Για δεκάδες άλλες χώρες που δεν καταλήγουν σε συμφωνίες, αλλά επλήγησαν από τους υψηλότερους δασμούς του Τραμπ στις 2 Απριλίου, ο αμερικανός πρόεδρος απείλησε να επιβάλει νέους δασμούς πάνω από το βασικό όριο του 10% που ίσχυε κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων. Αυτοί θα είναι κυρίως «μικρότεροι εμπορικοί εταίροι», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ ​​Μπέσεντ τις προηγούμενες μέρες στο CNBC.

Σιβυλλικός και αλλοπρόσαλλος

Για την ώρα, ο Τραμπ και οι περί αυτόν είναι σιβυλλικοί ενόψει της 9ης Ιουλίου, στέλνοντας αινιγματικά μηνύματα σχετικά με το ποιες χώρες είναι κοντά σε συμφωνίες και ποιες όχι.

Ο Μπέσεντ δήλωσε την Παρασκευή ότι περίπου 20 χώρες που δεν θα καταλήξουν σε συμφωνίες μέχρι την επόμενη Τετάρτη θα μπορούσαν να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις, αλλά θα δουν τους δασμολογικούς τους συντελεστές να επιστρέφουν στον υψηλότερο συντελεστή που ανακοινώθηκε στις 2 Απριλίου ή να παραμένουν στο 10% εάν θεωρηθεί ότι «διαπραγματεύονται καλή τη πίστει», δήλωσε ο Μπέσεντ.

Ωστόσο, ώρες αργότερα, ο Τραμπ επανέλαβε την απειλή του να ορίσει μονομερώς δασμολογικούς συντελεστές για τις χώρες — λέγοντας μάλιστα ότι θα μπορούσε να το κάνει ακόμη και πριν από τις 9 Ιουλίου. Οι ΗΠΑ δεν θα μεσολαβήσουν σε μεμονωμένες συμφωνίες με εκατοντάδες χώρες, είπε ο Τραμπ.

Μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε», είπε ο Τραμπ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στον Λευκό Οίκο. «Θα ήθελα απλώς να στείλω επιστολές σε όλους. “Συγχαρητήρια. Πληρώνετε 25%”.»

Αργότερα, ανακοίνωσε ξαφνικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι τερματίζει τις εμπορικές συνομιλίες με τον Καναδά σχετικά με τον φόρο ψηφιακών υπηρεσιών και απείλησε να επιβάλει νέο δασμό εντός μιας εβδομάδας στον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ, στέλνοντας, κατά πάσα πιθανότητα, προειδοποιητικό μήνυμα σε ηγέτες χωρών που δεν δείχνουν πρόθυμοι να συμβιβαστούν – μια υπενθύμιση για το πόσο ξαφνικές μπορούν να είναι οι αλλαγές πολιτικής του προέδρου.

Συμφωνίες που πλησιάζουν

Σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στις διαπραγματεύσεις, που μίλησε στο Bloomberg, οι ΗΠΑ πλησιάζουν σε συμφωνίες με ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Ταϊβάν και της Ινδονησίας, του Βιετνάμ και της Νότιας Κορέας.

Ο ίδιος ο Τραμπ έχει επανειλημμένα υπονοήσει μια συμφωνία με την Ινδία, ενώ, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν γίνει πιο αισιόδοξες για την επίτευξη συμφωνίας.

Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λούτνικ, την προηγούμενη εβδομάδα έκανε λόγο για «10 κορυφαίες συμφωνίες» με τις μεγάλες οικονομίες που θα έχουν συναφθεί μέχρι τις 9 Ιουλίου.

«Η αίσθησή μου είναι ότι ο Λευκός Οίκος ενδεχομένως να δώσει μια παράταση σε ορισμένες χώρες εάν διαπραγματεύονται καλή τη πίστει ή με σοβαρότητα», δήλωσε ο Κλαρκ Πάκαρντ, ερευνητής που επικεντρώνεται στο εμπόριο στο φιλελεύθερο Ινστιτούτο Cato. «Πιστεύω ότι ορισμένες συμφωνίες θα συναφθούν και ορισμένες όχι. Νομίζω ότι ορισμένες χώρες θα προβούν σε αντίποινα».

Ενώ η προσέγγιση του Τραμπ μπορεί να του εξασφαλίσει κάποιες παραχωρήσεις από τους εμπορικούς εταίρους, η αλλοπρόσαλλη προσπάθεια έχει προκαλέσει αβεβαιότητα στις χρηματοπιστωτικές αγορές και άγχος στις εγχώριες επιχειρήσεις. Η έλλειψη σαφήνειας σχετικά με την προθεσμία αυξάνει την ένταση.

Για μήνες, ο Τραμπ και οι βοηθοί του έχουν υποσχεθεί ότι θα υπάρξουν πολλές συμφωνίες – συγκεκριμένα, ο εμπορικός σύμβουλος Πίτερ Ναβάρο δήλωσε τον Απρίλιο ότι ο στόχος ήταν «90 συμφωνίες σε 90 ημέρες».

Οι μέχρι τώρα ενδείξεις

Όχι μόνο ο πρόεδρος είναι πιθανό να μην φτάσει αυτόν τον αριθμό, αλλά οι συμφωνίες που έχουν γίνει περιλαμβάνουν και ενδείξεις για άλλους διαπραγματευτικούς εταίρους, επισημαίνει το Bloomberg.

Ενδεικτικά, η Βρετανία προχώρησε σε συμφωνία αναμένοντας ότι οι δασμοί στις εισαγωγές μετάλλων θα μειωθούν στο μηδέν, μόνο και μόνο για να δει τις ΗΠΑ να διατηρούν δασμούς 25% στον χάλυβα και στο αλουμίνιο με την υπόσχεση να μεσολαβήσουν σε μελλοντικά δασμολογικά συστήματα.

Οι αποστολές σπάνιων γαιών, τις οποίες ο Τραμπ δήλωσε ότι η Κίνα συμφώνησε να επαναλάβει, δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί πλήρως.

Ορισμένοι εταίροι, όπως η Ιαπωνία, η Ινδία και η ΕΕ, έχουν διστάσει να υπογράψουν συμφωνίες χωρίς να είναι ξεκάθαρο το ύψος της δασμολογικής επιβάρυνσης για  τσιπ, φάρμακα, αεροπλάνα.

Εκκρεμεί, επίσης, η αβεβαιότητα σχετικά με τη νομιμότητα των δασμών, καθώς το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ έκρινε τον Μάιο ότι η πλειονότητα των δασμών εκδόθηκε παράνομα και διέταξε την αναστολή τους, αλλά στη συνέχεια το εφετείο επέτρεψε να παραμείνουν σε ισχύ μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση στα τέλη Ιουλίου.

Πάντως, οι επενδυτές έχουν συνηθίσει τόσο πολύ το μοτίβο που έχουν υιοθετήσει το ακρωνύμιο «TACO» -ή «ο Τραμπ πάντα κάνει πίσω»- για να περιγράψουν το φαινόμενο.

Και για τον Τραμπ, ο οποίος εδώ και καιρό αυτοπροβάλλεται ως διαπραγματευτής, η επίτευξη των συμφωνιών είναι συχνά εξίσου σημαντική -αν όχι περισσότερο- από την ουσία τους. Προτιμά τις γρήγορες συμφωνίες και έχει γίνει ξεκάθαρα ανυπόμονος με την παρατεταμένη διαδικασία.