Εάν διαβάσει κανείς τους τίτλους των ρεπορτάζ που καταπιάνονται με την κατάργηση του πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους σε τρόφιμα και καύσιμα από σήμερα, 1η Ιουλίου θα νομίζει ότι οι τιμές θα εκτοξευθούν σε δυσθεώρητα ύψη εν μια νυκτί. Ότι ξαφνικά θα ανοίξει ο Ασκός του Αιόλου και ένα ντόμινο ανατιμήσεων θα κατακλύσει τα ράφια και τις αντλίες. Πληγώνοντας τον καταναλωτή, ο οποίος προσπαθεί να προσαρμοσθεί στη νέα πραγματικότητα που έφερε η λήξη της πανδημίας και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Δεν λείπει και η κριτική για την απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει το μέτρο, σε μια δύσκολη συγκυρία για τα εισοδήματα. Ένα μέτρο, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω ξεκίνησε ως έκτακτη ρύθμιση στη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού και παρέμεινε ενεργό για πάνω από τρία χρόνια! Προκαλώντας ουκ ολίγες φορές την οργή των επιχειρήσεων, οι οποίες ισχυρίζονταν πως υφίσταντο μια αδικία από ένα μέτρο που θύμιζε άλλα καθεστώτα του παρελθόντος.
Η δημόσια οργή
Κάποιες φορές μάλιστα οι αντιδράσεις εκφράζονταν δημόσια, -και όχι πίσω από κλειστές πόρτες όπως συνήθως συμβαίνει- με κορυφαία στελέχη της βιομηχανίας αλλά και του λιανεμπορίου να μην φείδονται αρνητικών σχολίων για την κυβερνητική επιλογή να διατηρεί σε ισχύει ένα «παρωχημένο και παράλογο μέτρο».
Είναι ωστόσο υπαρκτοί οι φόβοι για μια νέα αναζωπύρωση της ακρίβειας; Είμαστε πράγματι μπροστά σε μια «καταιγίδα ανατιμήσεων»; Η αλήθεια, όπως συνήθως συμβαίνει φαίνεται να είναι κάπου στη μέση. Τουλάχιστον, αυτό προκύπτει από την ατμόσφαιρα που επικρατεί στην αγορά. Κανείς επιχειρηματίας δεν πρόκειται να διακινδυνεύσει υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες για τα νοικοκυριά μια παράλογη αύξηση των τιμών.
Έγκλημα και τιμωρία
Οι καταναλωτές έχουν αποδείξει ότι τιμωρούν αμέσως και δεν συγχωρούν τις εταιρείες και τα brands που παίζουν μαζί τους. Την Ύβριν άλλωστε ακολουθεί η… Νέμεσις. Ο ανταγωνισμός εκτιμάται πως θα λειτουργήσει… ως φόβητρο για όσες εταιρείες θα μπουν στον πειρασμό να «τσιμπήσουν προς τα πάνω» τους τιμοκαταλόγους τους. Οι δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς θα αποσοβήσουν αδικαιολόγητες κινήσεις, με κοντόφθαλμη λογική.
Αυτό ωστόσο που θεωρείται σχεδόν σίγουρο πως θα συμβεί είναι πως θα υπάρξει ένας εξορθολογισμός. Οι τιμές σε κάποια προϊόντα που είχαν εγκλωβιστεί σε χαμηλά επίπεδα παρότι το κόστος παραγωγής είχε ανέβει σημαντικά θα αυξηθούν. Όχι απότομα αλλά σταδιακά. Αντίστοιχα όμως, εκτιμάται πως θα υπάρξουν και μειώσεις τιμών. «Θα διορθωθούν λάθη και στρεβλώσεις που έφερε το πλαφόν», όπως λένε χαρακτηριστικά παράγοντες της αγοράς.
Η απειλή
Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική ηγεσία έχει ξεκαθαρίσει πως θα παρακολουθεί την κατάσταση και πως είναι έτοιμη να παρέμβει μέσα από τους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς όποτε κρίνει ότι «αρχίζει το πράγμα να ξεφεύγει». Έχει διαμηνύσει μάλιστα εν είδη απειλής ότι δεν θα διστάσει να επαναφέρει το μέτρο. Ο καταναλωτής έχει υποφέρει πολύ τα τελευταία χρόνια από τις πληθωριστικές πιέσεις και έχει νιώσει την ακρίβεια στο πετσί του. Το τελευταίο που του έλειπε ήταν μια νέα… «καταιγίδα ανατιμήσεων».
