Στο επίκεντρο σφοδρών επικρίσεων βρίσκεται ο ΟΠΕΚΕΠΕ μετά τις αποκαλύψεις για το τεράστιο σκάνδαλο εκατομμυρίων, που όχι μόνο πλήττει τα δημόσια οικονομικά και θέτει σε κίνδυνο τις αγροτικές επιδοτήσεις του 2025, αλλά και σπιλώνει τη φήμη ενός ολόκληρου παραγωγικού κόσμου, των πραγματικών αγροτών και κτηνοτρόφων.
Έτσι, ενώ οι λίγοι εκμεταλλεύονται τα κενά των συστημάτων και πλουτίζουν εις βάρος των πολλών, οι πραγματικοί παραγωγοί παλεύουν στα όρια της επιβίωσης, στιγματισμένοι από συλλογικές κατηγορίες και ανυπόστατες γενικεύσεις.
«Οι περισσότεροι αγρότες βρίσκονται στο όριο επιβίωσης»
«Σαφέστατα υπήρξαν κενά, τα οποία δημιούργησαν στρεβλώσεις, με αποτέλεσμα κάποιοι να το καρπωθούν και αυτό φαίνεται και σήμερα, το βλέπουμε μπροστά μας», επισημαίνει στον ΟΤ ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πήγασος Αγροδιατροφή, Μάρκος Λέγγας, εξηγώντας ότι η Ελλάδα πληρώνει πολλαπλά το τίμημα των στρεβλώσεων και της έλλειψης ελέγχων.
Για τον ίδιο, το πιο οδυνηρό αποτέλεσμα δεν είναι μόνο το οικονομικό κόστος, αλλά το νέο πλήγμα στην εικόνα της χώρας αλλά και στη φήμη του Έλληνα αγρότη. «Μετά το στίγμα της μνημονιακής κατάρρευσης, σήμερα βγαίνει προς τα έξω μια εικόνα ενός παραγωγού, που δεν δουλεύει και περιμένει τις επιδοτήσεις. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα», επισημαίνει.
Αναφερόμενος στο σκάνδαλο με τις ψευδείς δηλώσεις για τις επιδοτήσεις, ο πρόεδρος τονίζει πως «πρέπει να επιστρέψουν τα χρήματα», ξεκαθαρίζοντας ότι οι ευθύνες δεν μπορούν να βαραίνουν συνολικά τον αγροτικό κόσμο. «Το σίγουρο είναι ότι δεν τα φάγαμε όλοι. Οι περισσότεροι αγρότες βρίσκονται στο όριο επιβίωσης και αν δεν υπήρχαν οι επιδοτήσεις, θα είχαν ήδη εγκαταλείψει την ύπαιθρο».
«Είναι σαφές ότι υπήρξαν στρεβλώσεις και παρανομίες, αλλά αυτές δεν χαρακτηρίζουν την πλειονότητα των αγροτών και κτηνοτρόφων»
Οι στρεβλώσεις
Ανατρέχοντας στο παρελθόν, ο κ. Λέγγας θυμίζει ότι οι στρεβλώσεις ξεκίνησαν ήδη από τις πρώτες εφαρμογές της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Από το 2000, όταν οι επιδοτήσεις βασίζονταν στην παραγωγή, μέχρι τη μεταφορά τους στα λεγόμενα «ιστορικά δικαιώματα», η Ελλάδα επέλεγε κατά κανόνα τις πιο «εύκολες λύσεις». «Όταν αντί για αναδιάρθρωση καλλιεργειών διαλέξαμε τα ιστορικά δεδομένα, ουσιαστικά απομακρύναμε τον παραγωγό από την παραγωγή. Και σήμερα αναγνωρίζουμε ότι ήταν λάθος», υπογραμμίζει.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συνεταιρισμού, η Omnibus οδηγία του 2017 ήρθε με στόχο να θεραπεύσει προβλήματα και να διευκολύνει το σύστημα επιδοτήσεων, αλλά τελικά δημιούργησε νέα κενά που κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν. «Είναι σαφές ότι υπήρξαν στρεβλώσεις και παρανομίες, αλλά αυτές δεν χαρακτηρίζουν την πλειονότητα των αγροτών και κτηνοτρόφων», διευκρινίζει.
Ο πρόεδρος καταγγέλλει επίσης και τη διαχρονική υποκρισία του πολιτικού συστήματος. «Όταν πέφτει χαλάζι, εμφανίζονται κουστωδίες πολιτικών με κοστούμια για να φωτογραφηθούν στα χωράφια. Και μετά, με την ίδια ευκολία, σηκώνουν το τηλέφωνο και ζητούν ρουσφέτια στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Αυτή η νοοτροπία πρέπει να τελειώσει», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Κόστος και ερημοποίηση
Ο κ. Λέγγας στέκεται ιδιαίτερα στις συνθήκες που βιώνουν οι αγρότες: αβεβαιότητα, μόχθος, υπέρογκο κόστος παραγωγής, κλιματική αλλαγή και διαρκής πίεση. «Αν η εικόνα που πλασάρεται ήταν αληθινή, δεν θα βλέπαμε την ύπαιθρο να ερημώνει. Οι περισσότεροι αγρότες βγάζουν ίσα ίσα τα προς το ζην και βρίσκονται στο όριο εγκατάλειψης. Υπάρχει κάματος, μόχθος, ανασφάλεια. Πρέπει να υπάρχει σεβασμός, γιατί ο αγρότης είναι αυτός που στηρίζει τελικά όλη την οικονομία της χώρας. Αν δεν υπάρχει αγρότης δεν θα υπάρχει τροφή. Αυτό κάποια στιγμή θα πρέπει να το καταλάβουμε», τονίζει.
Εξηγεί επίσης ότι οι επιδοτήσεις αποτελούν εργαλείο στήριξης που αποζημιώνει το αυξημένο κόστος από τις αυστηρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές για ασφαλή τρόφιμα και προστασία του περιβάλλοντος: «Αν θέλουμε υγιεινά προϊόντα χωρίς υπολείμματα φυτοφαρμάκων και επάρκεια τροφής, αυτό έχει τίμημα που καλύπτεται μόνο εν μέρει από τις επιδοτήσεις».
Δύναμη η αγροδιατροφή
Παρά τις δυσκολίες, ο Μάρκος Λέγγας υπενθυμίζει ότι η αγροδιατροφή είναι η δύναμη της Ελλάδας στο εξωτερικό. «Είμαστε πρώτοι στις εξαγωγές κομπόστας ροδάκινου, δεύτεροι στο ακτινίδιο, το ελαιόλαδο και η φέτα ΠΟΠ είναι οι πρεσβευτές μας. Πίσω από τη γαστρονομία που φέρνει τουρίστες στη χώρα στέκεται ο αγρότης. Αν αυτός διαλυθεί, θα διαλυθούν όλα», προειδοποιεί.
Καταλήγοντας, ο κ. Λέγγας υπογραμμίζει ότι η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια να απαξιώσει τον πρωτογενή τομέα: «Αν δεν υπάρξει σοβαρή στήριξη από το πλεόνασμα και ισχυρός μηχανισμός ελέγχου, θα χάσουμε και τα τελευταία ερείσματα που κρατούν την ύπαιθρο ζωντανή. Οι επιδοτήσεις είναι αναγκαίες – αλλά χρειάζεται δικαιοσύνη. Και κυρίως, χρειάζεται σεβασμός σε αυτούς που πραγματικά παράγουν».
