Μία ιδιαίτερα μελανή εικόνα ως προς την πορεία της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων που αυτή θα έχει για τη ζωή του ανθρώπου τα επόμενα χρόνια, εάν δεν υπάρξουν ικανά μέτρα για την αναχαίτιση της, περιέγραψε με παρέμβασή του κατά την δεύτερη ημέρα των εργασιών των «Διαλόγων της Νισύρου», ο κ. Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή.
Όπως είπε ο κ. Ζερεφός, παρουσιάζοντας σειρά στοιχείων ως προς αυτό, η ζήτηση της ενέργειας έχει αλλάξει εποχικότητα. «Παλιά ζητούσαμε την ενέργεια τον χειμώνα. Τώρα το καλοκαίρι. Με την εξέλιξη της υπερθέρμανσης του πλανήτη η οποία έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και κάθε προσμονή, αυτή έχει μετατοπιστεί», σημείωσε.
Το κόστος της κλιματικής αλλαγής
Τα τελευταία 30 χρόνια υπάρχει μία συνεχής υπερθέρμανση πάνω από 2,5 βαθμούς Κελσίου κάθε χρόνο. Κάθε χρόνος είναι θερμότερος από τον προηγούμενο. Τα τελευταία χρόνια είμαστε συνεχώς στο κόκκινο, που σημαίνει πάνω από 3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερα Ιούλιο – Αύγουστο, ενώ η Συμφωνία των Παρισίων προβλέπει να μην είμαστε πάνω από 1,5 βαθμούς Κελσίου», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον κ. Ζερεφό, «αυτή η υπερθέρμανση και στο μέλλον θα συνεχιστεί».
Όπως επεσήμανε ο ίδιος, σύμφωνα με το ΑΠΕ, βάσει στοιχείων που χρησιμοποιεί και η Τράπεζα της Ελλάδος για τον υπολογισμό του κόστους της κλιματικής αλλαγής, εάν δεν υπάρξουν μέτρα για την αντιμετώπισή της, το κόστος της κλιματικής αλλαγής θα ανέλθει σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για την Ελλάδα και συνολικά σε 130 τρισ. δολ. παγκοσμίως, όπως είπε, σημειώνοντας συγκριτικά, ότι το κόστος της επιδημίας Covid ανήλθε σε 1-2 τρισ. δολάρια.
Η Συμφωνία των Παρισίων
Αναφερόμενος στο ερώτημα κατά πόσον μπορεί να υπάρξει ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης μέσω των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) τα προσεχή χρόνια, σημείωσε ότι «μέχρι το 2030 θα πρέπει σύμφωνα με τη συμφωνία Παρισίων να απαλλαγούμε κατά 80% από το σημερινό ενεργειακό μείγμα που στηρίζεται σε ορυκτά καύσιμα και να τα αντικαταστήσουμε με ΑΠΕ».
Σύμφωνα με τον κ. Ζερεφό, στην Ευρώπη μπορούμε να αντικαταστήσουμε το ενεργειακό μείγμα έως το 2030, δηλαδή την προσεχή πενταετία, κατά 80%, μέσω ΑΠΕ ενώ έως το 2050 πρέπει να απαλλαγούμε εντελώς από ορυκτά καύσιμα. Κάτι το οποίο εξαρτάται από τις τεχνολογικές λύσεις, που θα υπάρξουν. Στο σημείο δε αυτό ο κ. Ζερεφός τόνισε ότι τούτου εξαρτάται σημαντικά από τρίτες χώρες, με κυριότερη την Κίνα, από την οποία η Ευρώπη εισάγει σπάνιες γαίες, απαραίτητες για την κατασκευή προηγμένων τεχνολογικών εξαρτημάτων.
Καταληκτικά, όπως σημείωσε ο κ. Ζερεφός, «θεωρητικά μπορούμε να είμαστε ανεξάρτητοι από ορυκτά καύσιμα με την γνώση και τις αποφάσεις και αποφασιστικότητα που χαρακτηρίζει τις χώρες μέλη της Ευρώπης. Η δική μας αποφασιστικότητα θα αποτελέσει φάρο και για τις άλλες χώρες».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός ότι «οι ΗΠΑ αποχωρούν από τη Συμφωνία των Παρισίων δεν νομίζω ότι θα επηρεάσει το μέλλον αυτής της ανάγκης να πάρουμε μέτρα, διότι συνεχώς θα έχουμε μεγαλύτερους και πιο θανατηφόρους καύσωνες, πλημμύρες και ξηρασίες που πλήττουν σήμερα όλη την ανθρωπότητα».
«Να δίνουμε βάση σε μη επεξεργασμένες ιδέες»
Από την πλευρά του ο κ. Γιάννης Παπαμικρουλέας, Επικεφαλής Διεύθυνσης Ενεργειακών Συναλλαγών, ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ, αναφέρθηκε στο ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας, ιδίως για την περιοχή της Ανατ. Ευρώπης και στον ρόλο του μετασχηματισμού της ΔΕΠΑ Εμπορίας σε αυτό το ζήτημα.
«Κάνουμε κινήσεις για να μετασχηματιστούμε», όπως είπε, αλλά «η ασφάλεια δεν είναι δεδομένη. Αυτό το ζήσαμε το 2021-2022 όταν η ενεργειακή κρίση απέδειξε ότι θεσμικοί φορείς οι οποίοι συνδυάζουν εμπορική ισχύ και δημόσιο έλεγχο μπορούν και λειτουργούν σαν ασπίδα και για τον καταναλωτή αλλά και για την κοινωνία». Με τις κατάλληλες κινήσεις, είπε, «καταφέραμε να έχουμε ως χώρα ασφάλεια εφοδιασμού και αυτό σε μία περίοδο όπου γινόταν πραγματικά μάχη για κάθε φορτίο LNG».
Όπως τόνισε αναφερόμενος στην διαδικασία της πράσινης μετάβασης, «καμία μετάβαση δεν μπορεί να είναι βιώσιμη εάν δεν είναι πρώτον, κοινωνικά δίκαιη και δεύτερον, τεχνοοικονομικά ρεαλιστική».
Σε παρέμβασή του ο κ. Ιωάννης Κ. Χατζηγεωργίου, Πρύτανης Ε.Μ.Π. τόνισε ότι η συζήτηση δεν πρέπει να επικεντρωθεί στην ύπαρξη πλουτοπαραγωγικών πηγών ενέργειας από το περιβάλλον. Είναι δεδομένες. Το θέμα είναι ο τρόπος εκμετάλλευσης, όπως είπε. Αναφέρθηκε, δε εκτενώς στα προβλήματα που υφίστανται ως προς αυτό, μολονότι οι διάφορες πηγές άντλησης ενέργειας υπάρχουν (ορυκτές και ΑΠΕ).
Κατά τον ίδιο το θέμα δεν αφορά την ύπαρξη των πλουτοπαραγωγικών πηγών αλλά το σημαντικότερο ζήτημα είναι οι τρόποι εκμετάλλευσης τους και φυσικά οικονομικής εκμετάλλευσης. Όπως είπε «δεν πρέπει να είμαστε ανυπόμονοι και να δίνουμε βάση σε μη επεξεργασμένες ιδέες».
«Σήμερα στην Ελλάδα το 50% της ενέργειας είναι πετρέλαιο»
Ο κ. Κωνσταντίνος Μαθιουδάκης, Καθηγητής Ε.Μ.Π., πρ. Γεν. Γραμματέας Υπουργείο Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής σημείωσε ότι «ο ηλεκτρισμός δεν είναι η μοναδική ενέργεια που χρησιμοποιούμε, σήμερα στην Ελλάδα το 50% της ενέργειας είναι πετρέλαιο. Ο εξηλεκτρισμός είναι ελάχιστος. Στον ηλεκτρισμό καλά πάμε και θα μπορούσαμε καλύτερα. Η ασφάλεια ηλεκτρικής ενέργειας είναι κομβική. Είδαμε τι έγινε στην Ισπανία, για 15 ώρες η χώρα έμεινε στο σκοτάδι. Το τι σημαίνει αυτό μπορείτε να το σκεφτείτε».
Αναφερόμενος στην διαδικασία πράσινης μετάβασης, ο κ. Μαθιουδάκης σημείωσε ότι «έχουμε αυτό το πέρασμα στις ΑΠΕ, έχουμε το ηλεκτρικό μείγμα και τις παραδοσιακές πηγές. Για την ενεργειακή μας ασφάλεια ακόμη και για πολύ καιρό ακόμη θα χρειαζόμαστε τις παραδοσιακές πηγές. Έχουμε ΦΒ που δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, τονίζοντας ότι το σύστημά μας δεν μπορεί να λειτουργήσει με ευστάθεια δίχως τη χρήση λιγνιτικών μονάδων».
Όπως τόνισε «το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει με επάρκεια δίχως λιγνιτικές μονάδες».
Χαρακτηριστικά σημείωσε ότι άλλες χώρες έχουν δεσμευτεί ότι θα διατηρήσουν αυτές τις μονάδες έως το 2040 και το 2050 ενώ εμείς «είμαστε γαλαντόμοι γιατί νοιαζόμαστε για τον πλανήτη. Η Κίνα και η Ινδία πέρυσι αδειοδότησαν 200 Πτολεμαΐδες. Η Πτολεμαΐδα είναι η πιο σύγχρονη λιγνιτική μονάδα που έχουμε σήμερα, την οποία η κυβέρνηση μας αποφάσισε να κλείσει του χρόνου παρότι αυτή έχει λειτουργήσει μόνον έναν χρόνο εμπορικά».
Όπως υποστήριξε, «ας μην έχουμε την έπαρση ότι θα σώσουμε τον πλανήτη, την ίδια ώρα που οι Κινέζοι και οι Ινδοί, σε έναν χρόνο, αδειοδότησαν 200 Πτολεμαΐδες».
