Δασμοί Τραμπ: Πώς η 9η Ιουλίου έγινε 1η Αυγούστου – Το νέο τελεσίγραφο των ΗΠΑ

Συνεχίζοντας τις δασμολογικές του παλινωδίες, με εκπεφρασμένες απειλές, τις οποίες αποσύρει και εν συνεχεία επαναφέρει, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί για άλλη μια φορά αναστάτωση στις αγορές.

Λίγες ώρες πριν από την εκπνοή του τελεσιγράφου της 9ης Ιουλίου, «προκειμένου να δοθεί περιθώριο για διαπραγματεύσεις» ο Τραμπ ανέφερε ότι τουλάχιστον 14 χώρες που εισάγουν προϊόντα πρόκειται να αντιμετωπίσουν υψηλούς γενικούς δασμούς. Παράλληλα, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που αναβάλλει την προθεσμία για τους δασμούς της Τετάρτης έως την 1η Αυγούστου. Το διάταγμα αναφέρει ότι ο Τραμπ έλαβε την απόφαση «βάσει πρόσθετων πληροφοριών και συστάσεων από διάφορους ανώτερους αξιωματούχους».

Με την προσφιλή του τακτική, μέσω αναρτήσεων στο Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος, κοινοποίησε στιγμιότυπα οθόνης από επιστολές που υπαγόρευαν νέους δασμολογικούς συντελεστές στους ηγέτες της Ιαπωνίας , της Νότιας Κορέας , της Μαλαισίας , του Καζακστάν , της Νότιας Αφρικής , του Λάος και της Μιανμάρ .

Αργότερα την ίδια ημέρα, μοιράστηκε μια άλλη σειρά επτά επιστολών προς τους ηγέτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης , της Τυνησίας , της Ινδονησίας , του Μπαγκλαντές , της Σερβίας , της Καμπότζης και της Ταϊλάνδης .

Τα προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ από την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, τη Μαλαισία, το Καζακστάν και την Τυνησία πρόκειται τώρα να αντιμετωπίσουν δασμούς 25%, σύμφωνα με τις επιστολές που δημοσίευσε ο Τραμπ.

White House Press Secretary Karoline Leavitt shows a letter on tariffs from U.S. President Donald Trump to Japanese Prime Minister Shigeru Ishiba, during a press briefing at the White House in Washington, D.C., U.S., July 7, 2025. REUTERS/Evelyn Hockstein

Τα προϊόντα της Νότιας Αφρικής και της Βοσνίας θα υπόκεινται σε δασμούς 30%, ενώ οι εισαγωγές από την Ινδονησία θα υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης 32%.

Το Μπαγκλαντές και η Σερβία έχουν δασμολογικούς συντελεστές 35%, ενώ η Καμπότζη και η Ταϊλάνδη έχουν οριστεί για δασμούς 36%, αναφέρουν οι επιστολές του προέδρου.

Οι εισαγωγές από το Λάος και τη Μιανμάρ θα αντιμετωπίσουν δασμό 40%, σύμφωνα με τις επιστολές που δημοσίευσε ο Τραμπ στο Truth Social.

Στις επιστολές αναφέρεται επίσης ότι οι ΗΠΑ «ίσως» θα εξετάσουν το ενδεχόμενο προσαρμογής των νέων δασμών, «ανάλογα με τη σχέση μας με τη χώρα σας». Η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολίν Λίβιτ, δήλωσε ότι θα σταλούν ακόμη περισσότερα ραβασάκια τις επόμενες ημέρες.

Συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις

Οι δασμοί ήταν περίπου ίσοι με εκείνους που αποκάλυψε ο Τραμπ κατά την ανακοίνωσή του για την «ημέρα απελευθέρωσης» στις 2 Απριλίου, η οποία είχε προκαλέσει σοβαρές αναταραχές στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές.

Οι αμοιβαίοι δασμοί, οι οποίοι επηρέασαν δεκάδες χώρες, ανεστάλησαν εν μέρει μέχρι τις 9 Ιουλίου, σταθεροποιώντας τις αγορές. Αλλά έκτοτε ο Λευκός Οίκος έχει συνάψει μόνο τρεις εμπορικές συμφωνίες — με το Ηνωμένο Βασίλειο , την Κίνα και το Βιετνάμ .

Αργά τη Δευτέρα, ο Τραμπ άφησε ανοιχτή την πόρτα για περαιτέρω συμφωνίες, λέγοντας ότι οι επιστολές ήταν «λίγο πολύ τελικές προσφορές».

«Θα έλεγα οριστική. Αλλά αν [οι χώρες] τηλεφωνήσουν με διαφορετική προσφορά, και αν μου αρέσει, θα το κάνουμε. Θα έλεγα σταθερή… αλλά όχι 100% σταθερή. Αν τηλεφωνήσουν και πουν ότι θα ήθελαν να κάνουν κάτι με διαφορετικό τρόπο, θα είμαστε ανοιχτοί σε αυτό».

Αναστάτωση στις αγορές

Η κλίμακα των απειλών του Τραμπ άσκησε πιέσεις στις αγορές παρά την καθυστέρηση στην εφαρμογή τους. Ο S&P 500 έκλεισε τη Δευτέρα με πτώση 0,8%.  Η JPMorgan σημείωσε ότι οι ανακοινώσεις ήταν μια «υπενθύμιση ότι οι κίνδυνοι στρέφονται προς υψηλότερους δασμολογικούς συντελεστές και όχι προς χαμηλότερους».

«Ο λόγος για την αρχική καθυστέρηση — πέρα ​​από το σημαντικό sell-off της αγοράς — ήταν για να δοθεί χρόνος για να δημιουργηθεί μια σειρά μονομερών εμπορικών συμφωνιών», ανέφερε η τράπεζα της Wall Street. «Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι έχουν συναφθεί λίγες πραγματικές συμφωνίες και η κυβέρνηση Τραμπ επέστρεψε εκεί που ξεκίνησαν όλα».

Ωστόσο, οι αγορές Ασίας-Ειρηνικού καταγράφουν άνοδο, καθώς οι επενδυτές φαίνεται να αγνοούν τις τελευταίες απειλές.

Το γράμμα στον… Ισίμπα

Αξιωματούχοι στο Τόκιο δήλωσαν ότι ο πρωθυπουργός Ισίμπα θα συγκαλέσει επείγουσα συνεδρίαση της ομάδας εργασίας για το εμπόριο της κυβέρνησής του την Τρίτη. Ο Ισίμπα δήλωσε σε τηλεοπτικά σχόλια ότι οι δασμοί που αναφέρονται στην επιστολή ήταν «πραγματικά λυπηροί».

Οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλει μια σειρά τομεακών δασμών στις εισαγωγές από όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένου ενός δασμού 25% σε αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων και ενός δασμού 50% σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

Ένας Αμερικανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε στους Financial Times, ότι τα αγαθά που ήδη υπόκεινται σε τομεακούς δασμούς, όπως τα αυτοκίνητα και τα μέταλλα, δεν θα επηρεαστούν από τους νέους συντελεστές που περιέγραψε επιπλέον ο Τραμπ.

Η Ουάσινγκτον διεξάγει επίσης έρευνες για την εθνική ασφάλεια που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δασμούς σε μια σειρά άλλων αγαθών και βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένης της αεροδιαστημικής, των φαρμακευτικών προϊόντων, της ξυλείας, του χαλκού, των τσιπς και των ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης.

Ο Τραμπ έχει κλιμακώσει τη ρητορική του εναντίον του Τόκιο τις τελευταίες εβδομάδες, χαρακτηρίζοντάς το ως «κακομαθημένο» επειδή αρνήθηκε να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό ρύζι.

Εβδομάδες διαπραγματεύσεων μεταξύ των εμπορικών διαπραγματευτών των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας έχουν οδηγήσει σε μια σειρά προτάσεων που αποσκοπούν στην άρση του εμπορικού αδιεξόδου, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς περισσότερων αμερικανικών ενεργειακών και γεωργικών προϊόντων από την Ιαπωνία. Αλλά το Τόκιο έχει επίσης απαιτήσει πλήρη απαλλαγή από τους δασμούς 25% στα αυτοκίνητα που έχει επιβάλει ο Τραμπ.

Οι σχέσεις με την Ευρώπη

Ξεχωριστά, η ΕΕ αναμένεται να υπογράψει μια προσωρινή εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα, η οποία θα διατηρήσει τους δασμούς στο 10% όσο συνεχίζονται οι συνομιλίες, δήλωσε ο επίτροπος εμπορίου Μάρος Σέφkοβιτς στα κράτη μέλη τη Δευτέρα.

Σύμφωνα με πηγές τις οποίες επικαλείται το Bloomberg, η ΕΕ επιδιώκει εξαίρεση από τον συντελεστή 10% για ορισμένα βασικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των αεροσκαφών, των ανταλλακτικών αεροσκαφών, καθώς και του κρασιού και των οινοπνευματωδών ποτών. Αναμένεται κάποια μορφή ελάφρυνσης ως μέρος της κατ’ αρχήν συμφωνίας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία χειρίζεται εμπορικά θέματα για την ΕΕ, ενημέρωσε τα κράτη μέλη τη Δευτέρα για την κατάσταση των διαπραγματεύσεων. Ένας εκπρόσωπος της επιτροπής αρνήθηκε να σχολιάσει τις τρέχουσες συνομιλίες.

Η ΕΕ πιέζει επίσης τις ΗΠΑ για ποσοστώσεις και εξαιρέσεις, ώστε να μειωθεί αποτελεσματικά ο δασμός 25% της Ουάσινγκτον στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων, καθώς και ο δασμός 50% στον χάλυβα και το αλουμίνιο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Ωστόσο, δεν αναμένεται άμεσα κάποια σημαντική πρόοδος σε αυτούς τους δασμούς.

Οι δύο πλευρές συζητούν έναν λεγόμενο μηχανισμό αντιστάθμισης που θα επιτρέπει στις εταιρείες που κατασκευάζουν αυτοκίνητα στις ΗΠΑ να εξάγουν έναν ορισμένο αριθμό αυτοκινήτων χωρίς δασμούς, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.

Οποιαδήποτε αρχική συμφωνία πιθανότατα θα είναι σύντομη και μη νομικά δεσμευτική. Οι δύο πλευρές επιδιώκουν επίσης την εξεύρεση κοινού εδάφους σχετικά με τα μη δασμολογικά εμπόδια, το ψηφιακό εμπόριο και την οικονομική ασφάλεια.

Εκτός από τους λεγόμενους αμοιβαίους δασμούς και τους τομεακούς δασμούς στα αυτοκίνητα και τα μέταλλα, οι ΗΠΑ εργάζονται για την εισαγωγή δασμών σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακευτικών προϊόντων και των ημιαγωγών.

Τα κράτη μέλη διχάζονται ως προς το πόσο ανισορροπημένη θα πρέπει να είναι μια συμφωνία που θα πρέπει να αποδεχθεί το μπλοκ, με ορισμένα να πιέζουν για μια γρήγορη συμφωνία, ενώ άλλα θέλουν η ΕΕ να επιβάλει αντίμετρα και να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος.

Η ΕΕ θα αξιολογήσει οποιοδήποτε τελικό αποτέλεσμα και σε αυτό το στάδιο θα αποφασίσει ποιο επίπεδο ασυμμετρίας είναι διατεθειμένη να αποδεχτεί και εάν θα απαιτηθούν μέτρα αναπροσαρμογής. Η ΕΕ ενέκρινε δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 21 δισεκατομμυρίων ευρώ (24,6 δισεκατομμύρια δολάρια), οι οποίοι μπορούν να εφαρμοστούν γρήγορα ως απάντηση στους δασμούς μετάλλων που επέβαλε ο Τραμπ. Στοχεύουν σε πολιτικά ευαίσθητες πολιτείες των ΗΠΑ και περιλαμβάνουν προϊόντα όπως η σόγια από τη Λουιζιάνα, πατρίδα του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον, καθώς και γεωργικά προϊόντα, πουλερικά και μοτοσικλέτες.