Με εξωδικαστικό συμβιβασμό φαίνεται ότι λήγουν τη μεταξύ τους διαμάχη η ΔΕΠΑ Εμπορίας και ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία την περασμένη εβδομάδα, λίγο πριν εκδοθεί η απόφαση της Διαιτησίας.
Κυβερνητικές πηγές, με τις οποίες επικοινώνησε ο ΟΤ επιβεβαιώνουν το deal, υπογραμμίζοντας ότι με τον συμβιβασμό αυτόν τερματίζονται και οι απαιτήσεις της Gazprom έναντι της ΔΕΠΑ Εμπορίας για αποζημίωση 400 εκατ. ευρώ. Τα ποσά αυτά αφορούσαν ρήτρες take or pay, για παραλαβές ποσοτήτων φυσικού αερίου των ετών που ακολουθήσαν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν επίσης, ότι συμφωνήθηκαν νέες τιμές στις παραλαβές ρωσικού αερίου από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, οι οποίες είναι χαμηλότερες σε σχέση με εκείνες των προηγούμενων ετών. Κατόπιν αυτού το ρωσικό αέριο παραμένει σε συμφέρουσα τιμή έναντι των ανταγωνιστικών καυσίμων, ενώ η συμφωνία θα λήξει στο τέλος του 2026.
Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο μήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε σήμερα πρόταση για τη σταδιακή και συντονισμένη απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, ως το τέλος του 2027. Σύμφωνα με το σχέδιο, οι νέες συμβάσεις για το ρωσικό φυσικό αέριο θα απαγορευτούν από την 1η Ιανουαρίου 2026. Οι υφιστάμενες βραχυπρόθεσμες συμβάσεις θα πρέπει να λήξουν έως τις 17 Ιουνίου 2026, με περιορισμένες εξαιρέσεις για τις χώρες που περικλείονται από στεριά και είναι δεσμευμένες με μακροπρόθεσμες συμφωνίες, οι οποίες θα επιτρέπονται έως το τέλος του 2027.
Οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις για υπηρεσίες τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στις οποίες συμμετέχουν ρωσικές εταιρείες θα απαγορευτούν επίσης, απελευθερώνοντας υποδομές για εναλλακτικούς προμηθευτές.
O συμβιβασμός
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας συμφώνησε στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, με την σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης, προκειμένου να αποφύγει την πλήρη διακοπή του ανταγωνιστικού από άποψη τιμής ρωσικού αερίου. Στην απόφαση βάρυνε επίσης και το γεγονός ότι η Gazprom, βάσει νόμου δεν αναγνωρίζει τις αποφάσεις των Διεθνών Δικαστηρίων, οπότε σε περίπτωση δικαστικής επίλυσης της διαφοράς τα μόνα «όπλα» που θα είχε στη διάθεσή της προκειμένου να εφαρμόσει την όποια απόφαση, θα ήταν να κατάσχει περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής εταιρίας στην Ελλάδα, τα οποία δεν υπάρχουν, ή να παρακρατήσει πληρωμές τρίτων υπέρ Gazprom.
Υπενθυμίζεται ότι σε μια παρόμοια περίπτωση το περασμένο έτος, η Gazprom διέκοψε τις προμήθειες αερίου στην OMV, όταν η αυστριακή εταιρία σταμάτησε να την πληρώνει, μετά την απόφαση της διαιτησίας, με την οποία της επιδικάστηκε ποσό ύψους 230 εκατ. ευρώ . Σημειώνεται ότι
H ΔΕΠΑ εισάγει από την Gazprom σε ετήσια βάση 2 δισ. κ.μ. αερίου, ενώ αντίστοιχη ποσότητα εισάγει και η Metlen. Tρίτος πελάτης της ρωσικής εταιρείας στην Ελλάδα είναι η ΔΕΗ, η οποία εξαγόρασε το συμβόλαιο τoυ ομίλου Κοπελούζου για ετήσιες ποσότητες 0,5 δισ. κ.μ. αερίου.
Η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο
Η Ευρώπη καταναλώνει 330 δισ. κυβικά μέτρα σε φυσικό αέριο κάθε χρόνο. Από τις ποσότητες αυτές τα 15 δισ. κυβικά μέτρα είναι ρωσικής προέλευσης που έρχεται σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων μέσω των αγωγών που διασχίζουν την Ουκρανία.
Το Κίεβο διέκοψε τη διέλευση του αερίου της Gazprom. Τη σχετική απόφαση ενεργοποίησε χθες το πρωί της Πρωτοχρονιάς καθώς δεν ανανέωσε τη σχετική συμφωνία με τη Ρωσία.
Άρα στην Ευρώπη θα λείψουν τα 15 δισ. κυβικά μέτρα σε ρωσικό φυσικό αέριο. Ωστόσο, όπως διαβεβαιώνουν οι Βρυξέλλες, η Ε.Ε. είναι έτοιμη να καλύψει τις ανάγκες της.
Ο εφοδιασμός της Ελλάδας με ρωσικό φυσικό αέριο γίνεται από τον αγωγό TurkStream που διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα, περνάει την Τουρκία για να καταλήξει στη Βουλγαρία και από εκεί το καύσιμο φτάνει στην Ελλάδα μέσω του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου
Το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του TurkStream
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η Ελλάδα επηρεάζεται από αυτήν την εξέλιξη.
Αν δηλαδή, το ρωσικό φυσικό αέριο που καταναλώνει αφενός φτάνει στη χώρα μας μέσω του δικτύου των αγωγών που βρίσκονται στην ουκρανική επικράτεια και αν αφετέρου συνολικά είναι εξαρτημένη ενεργειακά από την Gazprom. Και αν τελικά παραμένει ενεργειακά ασφαλής.
H Ελλάδα είναι από τις χώρες με τις περισσότερες διαφοροποιημένες πηγές ενεργειακού εφοδιασμού. Ο εφοδιασμός της με ρωσικό φυσικό αέριο γίνεται από τον αγωγό TurkStream που διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα, περνάει την Τουρκία για να καταλήξει στη Βουλγαρία και από εκεί το καύσιμο φτάνει στην Ελλάδα, μέσω του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από το σημείο εισόδου στο Σιδηρόκαστρο.
