Πλήγμα για την Ευρωπαική Ενωση χαρακτηρίζεται η απειλή για επιβολή αμερικανικών δασμών 30% στην ΕΕ, καθώς φαίνεται ότι οι ευρωπαίοι διπλωμάτες έπρεπε να θυσιάσουν το εμπόριο για το ευρύτερο έπαθλο της ασφάλειας και της άμυνας της ηπείρου.
Οπως σημειώνει ο ο βρετανικός Guardian μέχρι τα μέσα Ιουνίου, οι Βρυξέλλες είχαν επιδείξει την οικονομική τους ισχύ σε διαπραγματεύσεις με 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ να διακυβεύονται για έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Αξιωματούχοι και διπλωμάτες επέκριναν ανοιχτά τη στάση που είχε λάβει ο Κιρ Στάρμερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, λέγοντας ότι δεν θα υπέγραφαν ποτέ μια τόσο περιορισμένη συμφωνία όσο αυτή που αφορά μόνο αυτοκίνητα, βοδινό κρέας, εξαρτήματα αεροπλάνων και αιθανόλη. Κάποιος αμφισβήτησε κατά πόσον η συμφωνία του Westminster ήταν καν «νομικά εφαρμόσιμη». Ένας άλλος ορκίστηκε: «Δεν θα κάνουμε ποτέ μια συμφωνία όπως αυτή του Στάρμερ».
Η αντίσταση της ΕΕ
«Εάν η ΕΕ δεν αντισταθεί στον Τραμπ ή δεν απαιτήσει την αυστηρότητα των κανόνων, το ερώτημα θα είναι: τι έχει απομείνει από το διεθνές σύστημα που βασίζεται σε κανόνες;» δήλωσε ένας διπλωμάτης στον Guardian, μιλώντας για τον κίνδυνο για τα εργασιακά δικαιώματα, την ελευθερία του λόγου, την κοινωνική πρόνοια και τη δημόσια περίθαλψη.
Η σκληρή συζήτηση επεκτάθηκε ακόμη και σε απειλές για φορολόγηση υπηρεσιών όπως οι X, Google και Microsoft, παράλληλα με τα σταθερά προϊόντα του εμπορικού πολέμου, όπως τα αυτοκίνητα και το αλκοόλ.
Αλλά μέχρι την περασμένη εβδομάδα, η θέση είχε αλλάξει. Η ΕΕ επιδίωκε μια απλή συμφωνία, όπως ακριβώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, ελπίζοντας σε ανακούφιση από τον φόρο 27,5% στις εξαγωγές αυτοκινήτων, τους εισαγωγικούς δασμούς 50% στον χάλυβα σε αντάλλαγμα για δασμούς 10% για τις περισσότερες εισαγωγές. Η συμφωνία τέθηκε στο τραπέζι του Τραμπ και από την Τετάρτη η ΕΕ περίμενε.
Ένας δασμός 30% σχεδόν σίγουρα θα πυροδοτήσει έναν εμπορικό πόλεμο
Η Ρωσία
Γιατί η αλλαγή; Μία λέξη: Ρωσία. Όπως παραδέχτηκε ένας διπλωμάτης την περασμένη εβδομάδα, η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στα μέσα Ιουνίου είχε κάποιες σκληρές αλήθειες – η ΕΕ θα μπορούσε να χρειαστεί πέντε έως δέκα χρόνια για να αναπτύξει αεροσκάφη, πυραύλους και δυνατότητες πληροφοριών στον αέρα και στο έδαφος για να αμυνθεί από μια στρατιωτική επίθεση.
Κάποιοι διαμαρτυρήθηκαν για την δουλοπρέπεια που επιδείχθηκε προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ, με τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ να τον αποκαλεί ακόμη και… «μπαμπά», αλλά όπως είπε ένας διπλωμάτης την περασμένη εβδομάδα: «Πήραμε αυτό που θέλαμε – ο Τραμπ συνεχίζει να προμηθεύει όπλα στην Ουκρανία».
Ένας άλλος είπε ότι η ΕΕ δεν θα μπορούσε ποτέ να συνεχίσει να είναι σκληρή όπως η Ιαπωνία. «Δεν εξαρτάται από τις ΗΠΑ για την άμυνα».
Όταν ρωτήθηκε για την στροφή των διαπραγματεύσεων, ένας διπλωμάτης στις Βρυξέλλες δήλωσε την Πέμπτη: «Ήταν εξαιρετικά δύσκολο. Νομίζω ότι είναι δύσκολο να δούμε αυτές τις διαπραγματεύσεις μεμονωμένα. Επηρεάζουν ολόκληρο το φάσμα των σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας και της άμυνας της Ουκρανίας».
Εμπορικός πόλεμος
«Υπάρχει επίσης μια βραχυπρόθεσμη και μια μακροπρόθεσμη προοπτική. Και σε έναν θεσμό [την ΕΕ] όπως αυτός, διαπραγματευόμαστε για να βρούμε την ισορροπία μεταξύ του πόνου που προκαλείτε στον εαυτό σας βραχυπρόθεσμα και του πόνου που μπορεί να προκαλέσετε μακροπρόθεσμα.»
Οι διπλωμάτες παραδέχτηκαν ότι η συμφωνία στην οποία ήλπιζαν ήταν ήδη μια μεγάλη παραχώρηση. Αλλά τα δεδομένα έχουν ανατραπεί ξανά, αυτή τη φορά από τον Τραμπ. Ένας δασμός 30% σχεδόν σίγουρα θα πυροδοτήσει έναν εμπορικό πόλεμο, ακόμη και ένας δασμός 15% θα είναι δύσκολο να «καταναλωθεί» (ο όρος που χρησιμοποιείται πλέον ευρέως για την απορρόφηση δασμών).
Οι υπουργοί Εμπορίου συναντώνται στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα, λίγες ώρες πριν από τα μεσάνυχτα, όταν λήγει η τρέχουσα παύση των δικών τους δασμών ως αντίποινα κατά των ΗΠΑ.
Σχεδόν σίγουρα θα υπάρξουν εκκλήσεις από τη Γαλλία και άλλους για αλλαγή πορείας και επιστροφή στην σκληρή στάση.
