Δασμοί Τραμπ: Πώς απαντά η Ευρώπη στις νέες απειλές

Όλα τα διαπραγματευτικά τους χαρτιά αναμένεται να ρίξουν στο τραπέζι Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες ενόψει της 1ης Αυγούστου, οπότε αναμένεται να ισχύσουν οι νέοι δασμοί 30% με τους οποίους απείλησε ο Ντόναλντ Τραμπ την Ευρώπη. Περίπου δύο εβδομάδες σκληρού παζαριού, προκειμένου να αποφευχθεί αυτό που ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος περιέγραψε ως «τερματισμό του διατλαντικού εμπορίου».

Ο Αμερικανός πρόεδρος , κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε στο Οβάλ Γραφείο με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, άφησε ένα παράθυρο  ανοικτό για συμφωνία: «Είμαστε πάντα ανοιχτοί σε συνομιλίες. Είμαστε ανοιχτοί σε συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης. Στην πραγματικότητα, έρχονται επειδή θα ήθελαν να συνομιλήσουν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ, λίγο μετά την ολοκλήρωση του συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ για θέματα εμπορίου που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες.

Οι θέσεις της Ευρώπης

Οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση και τις προοπτικές των εμπορικών σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ, υπό το πρίσμα των πρόσφατων εξελίξεων.

Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, το Συμβούλιο έκρινε τους ανακοινωθέντες δασμούς 30% αδικαιολόγητους και απαράδεκτους. Οι υπουργοί παρέμειναν, ωστόσο, πλήρως προσηλωμένοι στη συνεργασία με τις ΗΠΑ για ένα αποτέλεσμα κατόπιν διαπραγμάτευσης – ένα αποτέλεσμα που θα προσφέρει δασμολογική ελάφρυνση και θα επαναφέρει τη σταθερότητα και την προβλεψιμότητα στο διατλαντικό εμπόριο.

Μάλιστα, οι υπουργοί τόνισαν ότι στηρίζουν την Επιτροπή να ηγηθεί αυτών των διαπραγματεύσεων εκ μέρους της ΕΕ.

Παράλληλα, έχουν ενταθεί οι προετοιμασίες για πιθανά πρόσθετα αντίμετρα και η Επιτροπή θα μπορούσε να υποβάλει τις σχετικές προτάσεις, εάν το απαιτούν οι περιστάσεις.

Τα αντίμετρα της ΕΕ

Οι υπουργοί έχουν υποστηρίξει σε γενικές γραμμές την παράταση της αναστολής της πρώτης δέσμης αντιμέτρων της ΕΕ (πρόσθετοι δασμοί στις εισαγωγές των ΗΠΑ αξίας περίπου 21 δισεκατομμυρίων ευρώ) από τις 15 Ιουλίου έως τις αρχές Αυγούστου, προκειμένου να δοθεί περισσότερο περιθώριο για διαπραγματεύσεις. Οι διαδικαστικές πτυχές αυτής της παράτασης θα διευθετηθούν μέσω επιτροπολογίας, υπό την ηγεσία της Κομισιόν.

Παράλληλα, έχουν ενταθεί οι προετοιμασίες για πιθανά πρόσθετα αντίμετρα και η Επιτροπή θα μπορούσε να υποβάλει τις σχετικές προτάσεις, εάν το απαιτούν οι περιστάσεις.

Η ΕΕ επιταχύνει επίσης τις προσπάθειες για τη διαφοροποίηση των εμπορικών της σχέσεων και την εμβάθυνση των παγκόσμιων εταιρικών σχέσεων

«Η σημερινή συνάντηση συγκλήθηκε υπό το πρίσμα των τρεχουσών προκλήσεων στις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Η ΕΕ υποστηρίζει ενωμένη μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία και θα συνεχίσουμε να διαπραγματευόμαστε με καλή πίστη. Ταυτόχρονα, είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας, συμπεριλαμβανομένων αναλογικών αντιμέτρων, εάν χρειαστεί. Σε αυτούς τους καιρούς γεωπολιτικής αβεβαιότητας και αυξανόμενου προστατευτισμού, είναι πιο σημαντικό από ποτέ εμείς στην ΕΕ να μην γυρίσουμε την πλάτη στον υπόλοιπο κόσμο. Πρέπει να επιταχύνουμε τις τρέχουσες διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις με άλλους εταίρους και να επιτύχουμε συμφωνίες για την τελική γραμμή». σχολίασε ο Λαρς Λόκε Ρασμούσεν, υπουργός Εξωτερικών της Δανία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, για το τρέχον εξάμηνο, έως το τέλος του έτους

Εκτροπή και διαφοροποίηση του εμπορίου

Οι υπουργοί έθιξαν επίσης ζητήματα που σχετίζονται με τις συνέπειες της νέας εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, όπως η εκτροπή του εμπορίου , την οποία η Επιτροπή παρακολουθεί στενά. Το έργο αυτό διεξάγεται σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους επιχειρηματικούς φορείς.

Η ΕΕ επιταχύνει επίσης τις προσπάθειες για τη διαφοροποίηση των εμπορικών της σχέσεων και την εμβάθυνση των παγκόσμιων εταιρικών σχέσεων. Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 13 Ιουλίου με την Ινδονησία για μια Συνολική Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης αποτελεί ένα ισχυρό και επίκαιρο παράδειγμα αυτής της ευρύτερης στρατηγικής.

Οι υπουργοί τάχθηκαν υπέρ της οικοδόμησης ισχυρότερων διμερών εμπορικών σχέσεων με ένα ευρύτερο φάσμα εταίρων

Δασμοί των ΗΠΑ

Οι ειδικοί ανά χώρα δασμοί των ΗΠΑ κατά της ΕΕ έχουν ανασταλεί έως την 1η Αυγούστου. Ωστόσο, οι ΗΠΑ εφαρμόζουν ήδη ορισμένους δασμούς στην ΕΕ: «βασικό» δασμό 10%, πρόσθετους δασμούς «Άρθρου 232» 50% στον χάλυβα και το αλουμίνιο και πρόσθετο 25% στην αυτοκινητοβιομηχανία. Ως αποτέλεσμα αυτών των μέτρων εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, επί του παρόντος περίπου το 70% των εξαγωγών της ΕΕ προς τις ΗΠΑ επηρεάζονται από διάφορους πρόσθετους δασμούς των ΗΠΑ.

Εμπορικές διαπραγματεύσεις

Οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τις διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών που έχουν ήδη διαπραγματευτεί και εκκρεμούν, όπως η Mercosur, το Μεξικό, η Ινδονησία και η αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης της Ουκρανίας , καθώς και τις διεξαγόμενες εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Ινδία, την Ταϊλάνδη, τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, την Αυστραλία και τις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου .

Στο πλαίσιο των τρεχουσών εμπορικών εντάσεων και της διαταραχής και της απρόβλεπτης κατάστασης των διατλαντικών εμπορικών σχέσεων, οι υπουργοί υπογράμμισαν τη σημασία της επιτάχυνσης των διμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη και ανέμεναν τις προτάσεις της Επιτροπής για τις συμφωνίες με τη Mercosur και το Μεξικό .

Οι υπουργοί τάχθηκαν υπέρ της οικοδόμησης ισχυρότερων διμερών εμπορικών σχέσεων με ένα ευρύτερο φάσμα εταίρων σε περιοχές όπως η Λατινική Αμερική, η Ασία, ο Ινδο-Ειρηνικός, η Μέση Ανατολή και η Αφρική, καθώς και με τη Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για τη Δια-Ειρηνική Εταιρική Σχέση (CPTPP) .

Οι υπουργοί εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Ινδονησία , η οποία αποτέλεσε ένα αποφασιστικό βήμα προς την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων έως τον Σεπτέμβριο του 2025, και εξέφρασαν την ελπίδα ότι θα είναι δυνατή η σύναψη μιας οικονομικά ουσιαστικής συμφωνίας με την Ινδία πριν από το τέλος του έτους.

Εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Κίνας

Οι υπουργοί συζήτησαν τις τελευταίες επαφές με την Κίνα και την εμπορική πτυχή των διμερών σχέσεων, ενόψει της συνόδου κορυφής ΕΕ-Κίνας , η οποία έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Ιουλίου. Η Επιτροπή παρείχε ενημέρωση σχετικά με τις επαφές της με τους Κινέζους ομολόγους της, εστιάζοντας στους κινεζικούς ελέγχους εξαγωγών σπάνιων γαιών, στις ανισορροπίες πρόσβασης στην αγορά (συμπεριλαμβανομένων των υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών, των καλλυντικών και των φαρμακευτικών προϊόντων). Η Επιτροπή ενημέρωσε επίσης τους υπουργούς για την υπόθεση των ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία και την κινεζική αντίδραση στην τελευταία μέσω αβάσιμων υποθέσεων εμπορικής άμυνας σχετικά με τις εισαγωγές χοιρινού κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων και μπράντι από την ΕΕ.

Οι υπουργοί τόνισαν την ανάγκη για μείωση των κινδύνων και διαφοροποίηση των εμπορικών σχέσεων της ΕΕ.

Αποφασισμένοι για δράση

Η ΕΕ έχει μέχρι στιγμής αποφύγει τα αντίποινα ώστε να αποτρέψει μια κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου. Ωστόσο, παρά τη διάθεση συναίνεσης που υπάρχει στην επίσημη ανακοίνωση, οι υπουργοί της ΕΕ που εξήλθαν από τη συνάντηση στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα φάνηκαν πιο αποφασισμένοι για δράση.

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση, ο Δανός υπουργός Εξωτερικών Λαρς Λόκε Ράσμουσεν χαρακτήρισε την απειλή δασμών «απολύτως απαράδεκτη».

Ο επικεφαλής εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφκοβιτς, δήλωσε ότι πιστεύει πως υπάρχει «ακόμα η δυνατότητα συνέχισης των διαπραγματεύσεων», αλλά εξέφρασε την απογοήτευσή του για την αποτυχία της Ουάσινγκτον να συμφωνήσει σε μια συμφωνία με τον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο. «Όπως είπα και πριν, χρειάζονται δύο χέρια για να χειροκροτήσουν», είπε, προσθέτοντας ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν ότι το μπλοκ των 27 κρατών θα πρέπει να λάβει αντίμετρα εάν αποτύχουν οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, Αντόνιο Ταγιάνι, δήλωσε νωρίτερα ότι η ΕΕ έχει ήδη καταρτίσει έναν κατάλογο δασμών αξίας 21 δισεκατομμυρίων ευρώ (24,5 δισεκατομμύρια δολάρια) σε αμερικανικά προϊόντα, εάν οι δύο πλευρές δεν καταλήξουν σε συμφωνία.

«Θα υπερασπιστούμε θα ευρωπαϊκά συμφέροντα»

«Με ενότητα είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, αν αυτό χρειαστεί», δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών Χάρης Θεοχάρης, λίγο μετά τη λήξη του Συμβουλίου , με βασικό αντικείμενο τις νέες απειλές Τραμπ για δασμούς 30% στην ΕΕ, με ισχύ από την 1η Αυγούστου.

«Σ’ ένα μεταβαλλόμενο γεωστρατηγικό περιβάλλον, το εμπόριο δεν είναι ένα απλό εργαλείο, αλλά μια δύναμη ισχύος της ΕΕ. Πολλαπλασιάζει τη θέση μας στον κόσμο και επιτρέπει να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας», τόνισε χαρακτηριστικά ο Έλληνας υπουργός, υπογραμμίζοντας ότι στο σημερινό Συμβούλιο συζητήθηκαν οι προκλήσεις στην εταιρική σχέση μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, η δυναμική των σχέσεων μεταξύ της Κίνας με την ΕΕ, αλλά και στις υπόλοιπες συμφωνίες τις οποίες η ΕΕ δρομολογεί το τελευταίο χρονικό διάστημα.

«Όσον αφορά τη διατλαντική μας συμμαχία, είναι η πιο σημαντική και η Ευρώπη πάντοτε δίνει προτεραιότητα στη συνεργασία και όχι την αντιπαράθεση», τόνισε ο Χ. Θεοχάρης και πρόσθεσε: ότι «παρόλα αυτά, με ενότητα είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, αν αυτό χρειαστεί».

Οι σχέσεις με την Κίνα

Σε σχέση με την Κίνα, ο Χ. Θεοχάρης ανέφερε ότι συζητήθηκαν οι προτεραιότητες της ΕΕ, καθώς παράλληλα προσβλέπει σε μια Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Κίνας, τις επόμενες εβδομάδες , η οποία αναμένεται να ξεπεράσει το συμβολισμό και θα φέρει απτά αποτελέσματα.

Τέλος, ο Έλληνας υπουργός αναφέρθηκε στις πολλές και «σημαντικές συμφωνίες» εμπορίου της ΕΕ, με τελευταία τη χθεσινή πολιτική συμφωνία μεταξύ Ινδονησίας και ΕΕ. Όπως είπε, οι συμφωνίες αυτές παρέχουν μία «εναλλακτική», σε σχέση με τον εφοδιασμό της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και σε σχέση με τις εξαγωγές της. «Πιστεύουμε ότι η ισχύς της ΕΕ μέσα από αυτό το πολυποίκιλο και πολύπλοκο γεωστρατηγικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε, θα αυξηθεί μέσα από την επιτυχή ολοκλήρωση των συμφωνιών αυτών», πρόσθεσε.