Λιανεμπόριο: Τι πραγματικά συμβαίνει – Γιατί τα νούμερα δεν λένε (όλη) την αληθεια

Στα 12,8 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε στο πρώτο τρίμηνο του έτους ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο παρουσιάζοντας αύξηση κατά +1,2%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, ενώ για το σύνολο της περυσινής χρονιάς ξεπέρασε τα 58,7 δισ. ευρώ (+1,9%, συγκριτικά με το 2023). Ωστόσο, τούτη η εικόνα, ότι δηλαδή παρουσιάζει δυναμική ανόδου είναι λανθασμένη για τρεις λόγους σύμφωνα με τον Σταύρο Καφούνη, πρόεδρο της Ελληνικής Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ).

Ο πρώτος λόγος αφορά στο γεγονός ότι τα εν λόγω μεγέθη είναι ονομαστικά, γεγονός που αποδίδει την παραπάνω αύξηση του κύκλου εργασιών στις πληθωριστικές πιέσεις τόσο για το 2024 (πληθωρισμός +2,7%) όσο και για το πρώτο τρίμηνο του 2025 (+2,6%), με την άνοδο των τιμών να υπερκαλύπτει την ενίσχυση του τζίρου. «Ως εκ τούτου, ο κύκλος εργασιών έχει, σε πραγματικούς όρους, μειωθεί», αναφέρει.

Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με το περιεχόμενο του ίδιου του λιανικού εμπορίου. Αν εξαιρεθούν οι ανελαστικές δαπάνες όπως τρόφιμα και καύσιμα, τότε ο πυρήνας του λιανικού (ένδυση – υπόδηση, κοσμήματα, έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, παιχνίδια, οπτικά κ.ά.) συγκεντρώνει πολύ μικρότερο τζίρο, ο οποίος το 2024 δεν υπερέβη τα 26,8 δισ. ευρώ (+2,2% σε ετήσια βάση) και το πρώτο τρίμηνο του 2025 τα 5,6 δισ. (+1,2% συγκριτικά με το ά τρίμηνο του 2024). «Και σε αυτήν την περίπτωση όμως η ενίσχυση του κύκλου εργασιών υπολείπεται του πληθωρισμού, ενώ, ακόμη και σε ονομαστικούς όρους, η δυναμική της αύξησης φθίνει το πρώτο τρίμηνο του 2025, υπογραμμίζοντας τις πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημα», σημειώνει ο κ.Καφούνης.

Στροφή των καταναλωτών σε ηλεκτρονικές αγορές

Ο τρίτος λόγος αφορά στη διάρθρωση του λιανικού εμπορίου. Ενώ ο κύκλος εργασιών αυξάνεται, έστω σε ονομαστικούς όρους, πολλά καταστήματα στις τοπικές αγορές διακόπτουν τη λειτουργία τους. Η εικόνα αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται σε ηλεκτρονικές αγορές, αναζητώντας προσφορές και εκπτώσεις τιμών, πεδίο που οι μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου δυσκολεύονται να ακολουθήσουν για μια σειρά από λόγους. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε το γεγονός πως το μερίδιο του κύκλου εργασιών στις ΜμΕ του Λιανικού εμπορίου, εκτός οχημάτων, καυσίμων και τροφίμων, υποχώρησε το α τρίμηνο του 2025 στο 75,7%, από 79,8% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022.

«Στις παραπάνω παρατηρήσεις», προσθέτει ο κ.Καφούνης, «θα πρέπει να συνεκτιμηθεί ο αντίκτυπος από τον αθέμιτο ανταγωνισμό που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές αλλά και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από ασιατικές πλατφόρμες, οι οποίες δραστηριοποιούνται ουσιαστικά ανεξέλεγκτα. Παράλληλα, οι επιβαρύνσεις που δέχονται οι εμπορικές επιχειρήσεις εξαιτίας της ισχυρής διόγκωσης του λειτουργικού κόστους (μισθώματα καταστημάτων, μισθοί, ασφαλιστικές εισφορές, ενέργεια, κόστος προμηθευτών, ψηφιακή γραφειοκρατία κλπ), όχι μόνο θέτουν εν αμφιβόλω τη βιωσιμότητά τους αλλά τις αποτρέπουν από ενέργειες ψηφιακού μετασχηματισμού και νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες».

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας εκτιμά ότι «μόνο με τολμηρές αποφάσεις μπορεί το Εμπόριο να διαδραματίσει τα επόμενα χρόνια κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια της χώρας μας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της, σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον που αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς. Ενισχύοντας το ρόλο του Εμπορίου και τις συνέργειες με τους άλλους ισχυρούς κλάδους, η Ελλάδα και η Ε.Ε μπορούν να ελπίζουν ότι θα αναζωογοννήσουν τις συνοικίες των πόλεων και των περιφερειών τους και θα ανακάμψουν δημογραφικά, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και διασφαλίζοντας την κοινωνική συνοχή».