Προϋπολογισμό ύψους δύο τρισ. ευρώ για τα επόμενα επτά χρόνια προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς προσπαθεί να αντιμετωπίσει μια σειρά προκλήσεων, από τον αυξανόμενο οικονομικό ανταγωνισμό παγκοσμίως ως την αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Το σχέδιο, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2028, συμφωνήθηκε μετά από εντατικές διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης και συνεχίστηκαν το πρωί της Τετάρτης, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg.
Σχεδόν διπλάσιος προϋπολογισμός
Το ποσό των 1,98 τρισ. ευρώ είναι μια τεράστια αύξηση από τα 1,2 τρισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 1% της παραγωγής της ΕΕ, που διατέθηκαν στον προϋπολογισμό κατά τον τελευταίο δημοσιονομικό κύκλο, μεταξύ 2021 και 2027. Το ποσό του προϋπολογισμού είναι πιθανό να προκαλέσει αντιδράσεις από ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ που ήδη αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα και τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τη χρηματοδότηση του μεγαλύτερου μέρους της δέσμης μέτρων μέσω εθνικών συνεισφορών.
Στο σχέδιο περιλαμβάνεται το ταμείο ανταγωνιστικότητας, ευημερίας και ασφάλειας ύψους 589,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 450,5 δισ. ευρώ προορίζονται για το ταμείο ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, σύμφωνα με τις πηγές.
Η γεωργία, η οποία αποτελεί εδώ και καιρό έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους του προϋπολογισμού της ΕΕ, θα λάβει και πάλι μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης ύψους με 293,7 δισ. ευρώ που απευθύνονται στην κοινή γεωργική πολιτική του μπλοκ.
Δύο χρόνια διαπραγματεύσεις
Η πρόταση ξεκινά μια επίπονη διαδικασία στην οποία θα λάβουν μέρος το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπούν τα κράτη μέλη. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να δώσουν την ομόφωνη υποστήριξή τους. Ο προϋπολογισμός, η αλλιώς το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, πρέπει να συμφωνηθεί μέχρι το τέλος του 2027.
Ο επίτροπος της ΕΕ Μάικλ ΜακΓκραθ δήλωσε στο ραδιόφωνο του Bloomberg το πρωί της Τετάρτης ότι ο προϋπολογισμός διαμορφώνεται «υπό δύσκολες συνθήκες», συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης να αρχίσει το 2028 η αποπληρωμή του χρέους της ΕΕ από την εποχή της πανδημίας, το οποίο θα μπορούσε να φτάσει τα 25 δισ. ευρώ ετησίως.
«Δύο χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων είναι μπροστά μας», είπε. «Η σημερινή ημέρα είναι όμως μια σημαντική ημέρα».
Οι συζητήσεις σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ είναι επί μακρόν αμφιλεγόμενες, καθώς η ΕΕ παλεύει με ανταγωνιστικές απαιτήσεις από τη γεωργία έως την περιφερειακή χρηματοδότηση για τα φτωχότερα κράτη μέλη.
Η φετινή πρόταση, η οποία θα διέπει τις προτεραιότητες δαπανών του μπλοκ μεταξύ 2028 και 2034, είναι ακόμη πιο ευαίσθητη, δεδομένου ότι η ΕΕ επιδιώκει να ενισχύσει την άμυνά της και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, καθώς αντιμετωπίζει οικονομικές απειλές από τις ΗΠΑ και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα. Η έκθεση του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε πέρυσι ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει επενδυτικό κενό ύψους 800 δισ. ευρώ ετησίως.
Ο τρέχων μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός χρηματοδοτεί περίπου 50 ταμεία της ΕΕ, από την έρευνα έως τα ενεργειακά έργα. Στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων, η Κομισιόν προτείνει μια διαδικασία απλούστευσης με την ομαδοποίηση πολλών προγραμμάτων δαπανών σε ενιαία εθνικά κονδύλια για τη βελτίωση των διαδικασιών, καθώς προσπαθεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας.
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ χρηματοδοτείται κυρίως από τις συνεισφορές των κρατών μελών, με τις πλουσιότερες οικονομίες να είναι καθαροί συνεισφέροντες στο κοινό ταμείο. Επιπλέον, η ΕΕ θα αξιοποιήσει και άλλες πηγές εσόδων, γνωστές ως ίδιοι πόροι
